Pewnie każdy wie, jak wygląda budynek gospodarczy, ale co w myśl prawa jest budynkiem gospodarczym, wiedzą tylko nieliczni. Kluczowa jest jego pomocnicza funkcja względem budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej.
Czym jest budynek gospodarczy? Definicja
W prawie budowlanym budynek gospodarczy pojawia się w artykule 29, wśród obiektów, których budowa nie wymaga pozwolenia, a jedynie zgłoszenia (punkt 14, litera a). Obok garaży i wiat. Jego definicji tu nie ma, znajdziemy ją w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. (§ 3, punkt 8). Budynek gospodarczy według definicji jest przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiałów, narzędzi i sprzętów, służących do obsługi budynku mieszkalnego, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej, rekreacji indywidualnej, a także ich otoczenia, a w zabudowie zagrodowej również do przechowywania środków i sprzętów do produkcji rolnej oraz płodów rolnych.
Jest zatem budynkiem gospodarczym składzik, stodoła, szopa, drewutnia, a nawet garaż. Czyli obiekty, w których coś przechowujemy (kosiarkę, drabinę, narzędzia, ziemniaki, opał, itd.) albo naprawiamy, ale nie zarobkowo!
Gotowe projekty budynków gospodarczych z garażem kosztują od kilkuset zł i można je nabyć w wielu biurach projektowych.
Czy można budować budynek gospodarczy bez pozwolenia? Prawo budowlane
Zgodnie z przywołanym już artykułem 29 prawa budowlanego budowa wolno stojącego, parterowego budynku gospodarczego o powierzchni zabudowy do 35 m2 wymaga zgłoszenia do właściwego organu architektoniczno-budowlanego. Łączna liczba takich obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 jej powierzchni.
Budynek gospodarczy 35m2 bez zgłoszenia
Jeśli jednak parterowy budynek gospodarczy, o powierzchni zabudowy do 35 m2 , jest związany z produkcją rolną i uzupełnia zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej, to nie potrzeba nawet zgłoszenia. Jest jeden dodatkowy warunek - rozpiętość konstrukcji nie może przekraczać 4,80 m. Zawsze też trzeba sprawdzić, czy budowa budynku gospodarczego jest zgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Budynek gospodarczy 150 m2 związany z produkcją rolną: budowa bez pozwolenia
Nowelizacja prawa budowlanego z czerwca 2023 r. powiększyła katalog obiektów, które można budować bez formalności. Bez decyzji o pozwoleniu na budowę i bez zgłoszenia można teraz stawiać budynki gospodarcze o powierzchni zabudowy nawet do 150 m2. Ograniczenia i wymiary? Budynek gospodarczy musi być jednokondygnacyjny, o prostej konstrukcji, związany z produkcją rolną, jego rozpiętość nie może przekraczać 6 m, wysokość 7 m, a obszar oddziaływania ma się w całości mieścić na działce inwestora. Budowa musi być też zgodna z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Jeśli 150 m2 to za mało, na zgłoszenie można postawić podobny budynek gospodarczy o powierzchni zabudowy do 300 m2. Oczywiście, związany z produkcją rolną. Dopuszczalna rozpiętość konstrukcji to 7 m, pozostałe ograniczenia są takie, jak te dla budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 150 m2.
Czy można mieszkać w budynku gospodarczym?
Jak już wspomnieliśmy, budynek gospodarczy służy głównie do przechowywania różnych rzeczy. Legalnie nie można w nim mieszkać. Choć wielu inwestorom przychodzi do głowy przerobienie na dom np. starego warsztatu stolarskiego po dziadku. Co jest możliwe, choć skomplikowane i kosztowne (ale raczej tańsze, niż budowa nowego domu).
Jak przekształcić budynek gospodarczy na mieszkalny
Żeby przekształcić budynek gospodarczy w mieszkalny, należy zgłosić właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego (lub jego części). Trzeba mieć na uwadze, że budynek mieszkalny, przeznaczony na stały pobyt ludzi, musi spełniać określone normy budowlane i sanitarne.
Przekształcenie budynku gospodarczego na mieszkalny: wymagane dokumenty
Do zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania budynku gospodarczego dołącza się:
- opis i rysunek, określający usytuowanie obiektu budowlanego w stosunku do granic nieruchomości i innych obiektów budowlanych, istniejących lub budowanych na tej i sąsiednich nieruchomościach;
- zwięzły opis techniczny, określający rodzaj i charakterystykę obiektu budowlanego oraz jego konstrukcję, wraz z danymi techniczno-użytkowymi, w tym wielkościami i rozkładem obciążeń, a w razie potrzeby, również danymi technologicznymi;
- oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością w celach budowlanych;
- zaświadczenie wójta, burmistrza, prezydenta miasta o zgodności zamierzonego sposobu użytkowania obiektu z ustaleniami MPZP albo decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
- ekspertyzę techniczną wykonaną przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia;
- w zależności od potrzeb - pozwolenia, uzgodnienia i opinie, których dołączenie wynika z przepisów odrębnych.
Jeżeli zmiana sposobu użytkowania budynku gospodarczego wymaga wykonania robót budowlanych, na które trzeba uzyskać pozwolenie - rozstrzygnięcie w sprawie następuje w decyzji o pozwoleniu na budowę.
O zakresie prac przesądza ekspertyza techniczna i oczekiwania inwestora. Zwykle przy rozbudowie i przekształceniu bydynku gospodarczego niezbędne jest rozprowadzenie instalacji, wstawienie nowej stolarki, ocieplenie przegród zewnętrznych, postawienie ścinek działowych. Konieczne może być również wzmocnienie fundamentów, przebudowa ścian zewnętrznych, wykonanie nowych otworów okiennych, czy przebudowa dachu budynku gospodarczego.
Samowolne przekształcenie budynku gospodarczego w mieszkalny: legalizacja i kara
Przekształcenie budynku gospodarczego w dom z pominięciem niezbędnych formalności to samowola budowlana. Nadzór budowlany, po stwierdzeniu takiego faktu (np. po piśmie od sąsiada), wydaje postanowienie wstrzymujące użytkowanie obiektu budowlanego. I nakazuje dostarczyć dokumenty niezbędne przy zgłoszeniu zmiany użytkowania budynku gospodarczego.
Jeśli dokumenty zostaną przedłożone we wskazanym terminie, pozostaje uiścić tzw. opłatę legalizacyjną. Ta, w przypadku domu jednorodzinnego, wynosi od kilku do 50 tys. zł.
Jeśli inwestor nie dostarczy dokumentów lub nie wniesie opłaty, nadzór nakaże przywrócenie budynku gospodarczego do pierwotnego stanu, czyli także rozbiórkę tego, co zostało dobudowane.
Fot. otwierająca: Adobe Stock
Skomentuj
