Przed rozpoczęciem budowy domu każdy inwestor musi rozstrzygnąć kilka dylematów. Decyzje nie są proste, ponieważ od wyboru odpowiedniej działki, projektu i wykonawcy zależy nie tylko powodzenie inwestycji, ale także późniejszy komfort mieszkania.
WYBÓR DZIAŁKI
Kluczowy jest wybór działki, na której stanie dom. Pod uwagę trzeba wziąć jej parametry, uwarunkowania dotyczące możliwości jej zabudowy, status prawny, a także dostępność najważniejszej infrastruktury
TRUDNO O IDEAŁ
Idealna powierzchnia działki przeznaczonej pod budowę domu jednorodzinnego nie istnieje – parametr ten jest wypadkową potrzeb i możliwości inwestora. Można jednak przyjąć, że wygodna posesja powinna mieć nie mniej niż 800–1000 m2. Najwygodniej usytuować budynek na działce, która ma regularny, zbliżony do kwadratu lub szerokiego prostokąta kształt, płaskie ukształtowanie terenu i właściwe warunki gruntowe. Niezwykle istotne jest sąsiedztwo – hałaśliwy warsztat samochodowy, szkoła czy oblegany sklep mogą być bardzo uciążliwe, dlatego lepiej wybierać działkę w cichej okolicy. Warto też zwrócić uwagę, czy do posesji prowadzi dobra, utwardzona droga (ale nie ruchliwa arteria!) i czy jest regularnie odśnieżana. Jeżeli teren nie jest uzbrojony, trzeba sprawdzić, czy bez problemu można do niego doprowadzić wszystkie media.
Niestety, najkorzystniej położone i najlepsze pod budowę grunty cieszą się dużym powodzeniem, dlatego nie zawsze uda się znaleźć parcelę spełniającą wszystkie powyższe kryteria. Na szczęście na większość niedoskonałości jest recepta. Przykładowo na mniejszej działce można rozważyć zabudowę bliźniaczą oraz wielokondygnacyjną. Większym problemem jest parcela bardzo wąska lub o nieregularnym kształcie. W takiej sytuacji trzeba się liczyć z koniecznością wykonania indywidualnego projektu domu, który jest droższy niż ten z katalogu. Będzie on niezbędny także w przypadku zakupu terenu ze znacznym spadkiem.
Biorąc pod uwagę wymagane przez prawo odległości pomiędzy domem a granicą działki, w praktyce trudno będzie zagospodarować parcelę węższą niż 15–16 m. Przed zakupem ziemi musimy sprawdzić, czy warunki gruntowe pozwalają na budowę na niej domu. Może się bowiem okazać, że grunt jest niestabilny, znajduje się na nim np. zasypany staw lub przysypane śmieci. W razie poważnych wątpliwości – lepiej zapłacić za przeprowadzenie badań gruntu, niż kupić ziemię, na której nie da się wybudować domu.
A co z położeniem działki? Nie każda parcela zlokalizowana jest przecież przy cichej, wygodnej drodze dojazdowej. Jeśli zdecydujemy się na zakup terenu położonego w pobliżu ruchliwej przelotówki, budowlę należy zaplanować jak najdalej od niej, w głębi działki. Dobrym rozwiązaniem jest też ograniczenie od tej strony liczby okien oraz wzniesienie solidnego, pełnego ogrodzenia lub nasypu ziemnego, który ochroni przed hałasem i drganiami. Jeżeli spodziewamy się naprawdę dużego natężenia ruchu, warto rozważyć budowę domu parterowego, ponieważ ogrodzenie nie ochroni skutecznie przed hałasem wyższych kondygnacji.
fot. otwierająca: Dreamstime
Nawierzchnie i ogrodzenia
Absolutne minimum, to ścieżka od furtki do drzwi wejściowych i podjazd dla samochodu. W przypadku bardzo małych działek zwykle na tym się kończy. Właściciele nieco rozleglejszych parceli powinni jednak pomyśleć o rozprowadzeniu traktów także w strefie rekreacyjno-ozdobnej.
Drzwi
Drzwi wewnętrzne zapewniają domownikom intymność, dzieląc przestrzeń na pomieszczenia. A ze względu na szerokie możliwości wyboru materiałów, wzorów i kolorów, pełnią również rolę efektownego „mebla”. Dlatego tak ważne jest, by zakup drzwi dobrze przemyśleć, by mieć pewność, że nie tylko są solidne, ale pasują również do stylu całego wnętrza.
Schody
Schody wewnętrzne, prowadzące na piętro lub poddasze, powinny być wygodne i współgrać z charakterem budynku. Dlatego też ich konstrukcję i kształt najlepiej jest określić już na etapie wykonywania projektu budowlanego.
Podłogi
Podłogi powinny przede wszystkim chronić przed ucieczką ciepła i przenikaniem wilgoci, tłumić hałas i zapewniać niezbędną wytrzymałość na obciążenia. Ich warstwy wykończeniowe, czyli posadzki mają stanowić solidną i efektowną dekorację, gwarantującą długotrwałe użytkowanie. W zależności od lokalizacji podłogi (na gruncie lub na stropie) oraz rodzaju konstrukcji stropu (betonowa czy drewniana) poszczególne warstwy podłogowe dobierane są w odmienny sposób.
Ściany działowe
Ściany działowe można wykonywać równolegle ze ścianami zewnętrznymi i wewnętrznymi konstrukcyjnymi lub dopiero w późniejszych etapach budowy. Jeśli po jakimś czasie zajdzie potrzeba ich wyburzenia, w najmniejszym stopniu nie zaszkodzi to konstrukcji domu.
Ściany wewnętrzne
Ściany wewnętrzne bez przesady można porównać do aktorek drugiego planu. Niby znajdują się w tle innych elementów wystroju, a jednak są równie ważne dla ostatecznego efektu. Kolorem ścian można tuszować chociażby mankamenty wnętrza lub wprowadzać w nim określony nastrój. Dobrana ze smakiem i wyobraźnią okładzina ścienna może stać się natomiast dominującym elementem aranżacji.
Planowanie kuchni
Praca w kuchni zajmuje nam codziennie sporo czasu. Mycie, obieranie, krojenie, gotowanie, pieczenie i zmywanie. Wszystko przebiegnie sprawniej i bez wielkiego wysiłku, gdy rozmieszczenie niezbędnych sprzętów i oświetlenia zaplanujemy zgodnie z zasadami kuchennej ergonomii.
Planowanie łazienki
Planowanie łazienki przypomina trochę układanie puzzli. Jeśli dysponujemy niewielką przestrzenią, w której musimy zmieścić umywalkę, sedes, brodzik (lub wannę), a także uwzględnić rozmieszczenie drzwi, dobre rozwiązanie jest zazwyczaj jedno. A jeśli popełnimy błędy, będą się one mściły przez lata.
Kosztorys - prace wykończeniowe
Według założeń kosztorysu redakcyjnego prace wykończeniowe powinny zamknąć się w kwocie ok. 80 000 zł
Dylematy inwestora
Urządzanie wnętrz to chyba najbardziej wyczekiwany etap budowy domu. Zanim jednak zajmiemy się dekorowaniem pomieszczeń, musimy wykonać kilka prac z pogranicza stanu surowego i wykańczania – np. ułożyć posadzki albo postawić ściany działowe – o ile nie powstały wcześniej.
Instalacje elektryczne
Aby móc podłączyć dom do sieci elektroenergetycznej należy wystąpić do zakładu energetycznego o wydanie warunków przyłączenia. To jednak dopiero pierwszy szczebel biurokratyczno- urzędniczej drabiny, a dopiero wejście na jej szczyt zapewni naszemu domowi energię elektryczną.
Zabezpieczenia antywłamaniowe
Ogrodzenie, solidne drzwi wejściowe i dobre okna to niezbędne elementy chroniące naszą prywatność. Niezbędne, ale niewystarczające by czuć się bezpiecznie we własnym domu.
Kominy i kominki
Aby komin funkcjonował prawidłowo, musi być przede wszystkim szczelny i musi zapewniać odpowiedni ciąg, umożliwiający skuteczne odprowadzenie produktów spalania, a także – w przypadku kanałów wentylacji grawitacyjnej – dostateczną wymianę powietrza w pomieszczeniach.
Instalacja wodna
Do wszystkich pomieszczeń, w których będziemy korzystać z wody, trzeba rozprowadzić instalację wodną. Układa się ją tak samo – niezależnie od tego, czy woda jest pobierana ze studni, czy z wodociągu, choć może być wykonana z różnych materiałów.
Woda w domu
Dom może mieć dwa zasadnicze źródła zasilania w wodę: własne ujęcie – najczęściej studnię (zdarza się również wykorzystanie wód powierzchniowych) lub z zewnętrznej sieci wodociągowej. Przyłączenie do wodociągu wymaga załatwienia licznych formalności i pokrycia kosztów doprowadzenia rurociągu (przyłącza). Nakładów wstępnych wymaga jednak także wykonanie studni. Zdarza się, że inwestorzy korzystają z obu tych źródeł jednocześnie.
Kanalizacja
Odpływ ścieków to jedna z prostszych domowych instalacji, ale i musi być wykonana zgodnie z projektem specjalisty. Dokumentacja powinna zawierać wszystkie parametry wykonawcze: średnice przewodów, sposoby ich prowadzenia, długości podejść, spadki, umiejscowienia rewizji itp. Ponadto projekt powinien zawierać wykaz wszystkich materiałów potrzebnych do wykonania instalacji.
Wentylacja i klimatyzacja
Świeże, pozbawione nieprzyjemnych zapachów i zanieczyszczeń powietrze to coś, bez czego nie możemy na dłuższą metę funkcjonować. Z tego właśnie powodu sprawnie funkcjonujący system wentylacyjny jest nieodzownym elementem każdego budynku. Domowa klimatyzacja nie jest już tak kosztowna jak niegdyś. Urządzenia klimatyzacyjne nie tylko precyzyjnie regulują temperaturę, ale też automatycznie utrzymują wilgotność powietrza i pozwalają na uzyskanie w pomieszczeniach powietrza o dużym stopniu czystości, po zatrzymaniu dopływu kurzu, pyłu, bakterii i roztoczy, a nawet przykrych zapachów.
Grzejniki i ogrzewanie podłogowe
Co wybrać: tradycyjne grzejniki ścienne czy może ogrzewanie podłogowe? W obecnie budowanych domach najpopularniejsze są mieszane instalacje grzewcze – z podłogówką na parterze i grzejnikami w pokojach na piętrze.
Pompy ciepła
Odnawialne źródła energii (OZE) kojarzą się niemal wszystkim z poszanowaniem środowiska oraz darmową energią, ale też i z dużymi wydatkami, które trzeba ponieść, zanim zacznie się ją pozyskiwać.
Kotły
Właściwy wybór sposobu ogrzewania budynku i prawidłowe wykonanie instalacji grzewczej mają bardzo istotne znaczenie dla inwestora. Nie tylko decydują o komforcie mieszkańców domu, lecz także przesądzają na lata o kosztach jego eksploatacji.
Kosztorys - wydatki na instalacje
Według redakcyjnego kosztorysu wyniosą ok. 40 000 zł
Dylematy inwestora
Większość inwestorów planujących budowę domu skupia się jedynie na jego wyglądzie i funkcjonalnym rozmieszczeniu pomieszczeń. W konsekwencji zdajemy sobie sprawę z istnienia instalacji dopiero na etapie stanu surowego, gdy przychodzi pora na ich wykonanie. Wysokość kosztów materiałów i robocizny może wówczas nieprzyjemnie zaskoczyć. O kosztach instalacji decyduje bowiem rozległość i stopień komplikacji rurociągów, kanałów wentylacyjnych, liczba kominów oraz rodzaj zastosowanych urządzeń. Zanim więc zapadną ostateczne decyzje warto przeanalizować możliwe rozwiązania.
Bramy garażowe
Konkretny rodzaj bramy najlepiej wybrać już na etapie projektowania domu. Dlaczego? Ponieważ wtedy można prawidłowo przygotować dla niej otwór wjazdowy, przestrzeń w garażu i na podjeździe oraz doprowadzić instalację elektryczną w dobre dla napędu miejsce.
Żaluzje, markizy i rolety
Wprawdzie osłony przeciwsłoneczne montowane wewnątrz pomieszczeń chronią przed słońcem mniej skutecznie niż te zewnętrzne, to w przeciwieństwie do nich mogą stanowić również efektowną dekorację.
Okna i drzwi
Zakup stolarki, to jeden z najpoważniejszych wydatków podczas budowy domu. Szukając okien, inwestorzy odwiedzają liczne salony sprzedaży, aby porównać ze sobą oferty różnych producentów i wybrać rozwiązanie najlepiej odpowiadające ich oczekiwaniom, a także najkorzystniejsze cenowo. Warto pamiętać, że okna nie tylko decydują o wyglądzie domu, dzięki nim możemy zyskać na komforcie mieszkania oraz energooszczędności.
Konstrukcja dachu, pokrycia i rynny
Pokrycie dachowe stanowi nie tylko osłonę domu, ale w znacznym stopniu wpływa na jego wygląd. Dokonując wyboru materiału nie należy kierować się jednak tylko trwałością i estetyką. Bardzo ważne jest również dopasowanie pokrycia do konstrukcji dachu.
Termoizolacje
Wełna mineralna i styropian mają praktycznie te same właściwości termoizolacyjne, ale rożnią się wieloma innymi cechami. Styropian jest np. bardzo lekki i sztywny, wełna zaś cięższa ale za to bardziej elastyczna. Dlatego właśnie dokonując wyboru trzeba pamiętać, gdzie i jak mają być ułożone.
Stropy
Stropy to jeden z najważniejszych elementów domu. Mają ogromne znaczenie konstrukcyjne dla całego budynku, dźwigają ścianki działowe, sprzęty itd. oraz oddzielają kondygnacje. Dlatego najważniejsze ich cechy to wytrzymałość, zdolność tłumienia hałasu i ciepłochronność.
Ściany
Ściany zewnętrzne i stropy powinny być wytrzymałe, zapewniać dobrą izolacyjność cieplną i stanowić barierę dla hałasu. Aby uzyskać pożądany efekt, trzeba wybrać odpowiednie materiały i technologię budowy. Zanim podejmiemy decyzję, jaki rodzaj ściany wybrać warto zastanowić się jakie cechy domu są dla nas najważniejsze.
Fundamenty
Fundament to najważniejszy element konstrukcyjny domu. Jego podstawowym zadaniem jest przekazanie na grunt obciążeń budowli. Bardzo istotna jest też druga funkcja – fundament, oddzielając pozostałą część budynku od podłoża, uniemożliwia podciąganie wilgoci z gruntu oraz ogranicza straty ciepła.
Kosztorys - wybudowanie stanu surowego
Łączny koszt zasadniczych elementów stanu surowego to około 150 000 zł
