Oparcie dachu

Oparcie dachu

Dach jest zwieńczeniem każdego domu, do jego wielkości i kształtu powinna być dostosowana więźba dachowa, która jest jednym z najważniejszych elementów konstrukcyjnych budynku. Jej wybór zależy od wielu czynników, a ona sama powinna spełniać określone prawem budowlanym normy.

Z jakich elementów składa się więźba dachowa?

Elementy konstrukcji dachowej noszą nazwy zwyczajowe i w różnych regionach Polski można spotkać się z innym ich nazewnictwem.

 

Belka podwalinowa – belka na stropie, na której opierają się słupy w dachu o konstrukcji płatwiowo-kleszczowej.

 

Dźwigar – prefabrykowany element konstrukcyjny z klejonych płyt OSB lub z desek połączonych łącznikami stalowymi.

 

Jętka – pozioma belka łącząca pary krokwi w około 1/3 ich długości mierzonej od szczytu. Pełni funkcję podpory pośredniej zwiększającej nośność krokwi. Jętki mają zwykle przekrój taki jak krokwie, ale można też na nie używać cieńszych desek przybitych obustronnie do krokwi. Jętka musi mieć dostateczną sztywność, dlatego jeśli jest wykonana z desek, trzeba w odstępach ok. 1 m wstawić między nie klocki usztywniające.

 

Kleszcze – deski grubości 25–35 mm spinające krokwie w konstrukcjach płatwiowych. Montuje się je na poziomie płatwi; ich zadaniem jest niedopuszczenie do rozsunięcia się krokwi.

 

Krokiew – ukośna belka konstrukcji dachowej. Rząd krokwi połączonych parami na górze tworzy górną linię dachu nazywaną kalenicą. Krokwie mają przekrój prostokątny o stosunku szerokości do wysokości około 1:2. W załamaniach wklęsłych (koszach) połaci dachowej montuje się krokwie o większym przekroju nazywane krokwiami koszowymi.

 

Narożna krokiew – na wypukłym załamaniu połaci dachowej – to krawężnica.

 

Kulawka – krokiew o zmniejszonej długości łącząca krawężnicę lub krokiew koszową z murłatą.

 

Miecze – skośnie ustawione belki, łączące słupy z płatwiami, zmniejszające rozpiętość płatwi i usztywniające więźbę dachową w kierunku podłużnym.

 

Murłata – pozioma belka o przekroju kwadratowym zamocowana do ścian i służąca jako oparcie krokwi, które łączy się z nią na zaciosy lub łączniki stalowe.

 

Płatew – pozioma belka podparta słupami, na której – mniej więcej pośrodku swej długości – opierają się krokwie. Płatwie wykonuje się z krawędziaków o przekroju kwadratowym lub – jeśli mają przenosić duże obciążenia – ze stalowych belek dwuteowych.

 

Wiatrownica – to deska (czasami też profilowana blacha brzegowa) mocowana ukośnie do krokwi od spodu, zapobiegająca podrywaniu pokrycia na krawędzi dachu.

 

Wiązary prefabrykowane – to gotowe wiązary, przygotowywane bezpośrednio w zakładzie wykonującym konstrukcje dachowe, dostarczone na plac budowy i montowane na przygotowanych podporach.

 

Wiązary tradycyjne – wykonywane przez cieśli z pojedynczych elementów na miejscu budowy.

Czy konstrukcję więźby można zmienić?

Może to być konieczne, jeśli przewidziane w projekcie lekkie pokrycie (blachodachówki, gonty bitumiczne) planujemy zastąpić na przykład dachówką ceramiczną, cementową czy strzechą lub gdy w dachu mają być wmontowane okna połaciowe albo kolektory słoneczne. W więźbie o prostej konstrukcji wystarczy wtedy odpowiednio zwiększyć przekroje krokwi i zagęścić ich rozstaw, w bardziej skomplikowanej trzeba zmienić wymiary wszystkich jej elementów. Do zmiany konstrukcji dachu zmusza czasem trudność kupienia elementów drewnianych o określonych przekrojach. Wprawdzie w takiej sytuacji można niekiedy użyć elementów grubszych lub szerszych, ale może się okazać, że trudno będzie je połączyć z innymi elementami konstrukcji dachu lub domu. Zmniejszenie przekrojów głównych elementów nośnych wymusza zmniejszenie odstępów między nimi lub zagęszczenie podpór.

 

Uwaga! Niezależnie od zakresu zmian: każde odstępstwo od projektu więźby wymaga zgody projektanta domu; jeśli trudno do niego dotrzeć, trzeba przeprojektowanie więźby powierzyć innemu projektantowi z uprawnieniami.

 

Do takich zmian należą też:

 

usunięcie słupa lub słupów, na których opierają się płatwie,
zmiana przekroju płatwi,
zastąpienie płatwi drewnianych – stalowymi,
zmiana rozstawu krokwi dla ułatwienia montażu szerszych od tego rozstawu okien połaciowych; jeśli rozstaw krokwi odpowiada szerokości okien, nie trzeba przecinać krokwi i wstawiać wymianów, czyli odcinków belek, które przejmą ich obciążenia.

 

Przekonstruowanie więźby z prefabrykowanych wiązarów dachowych można zamówić u ich producenta.

fot. Wiązary Burkietowicz

Pozostałe artykuły z tego numeru
Wybór działki
Wybór działki to najważniejsze zadanie, przed jakim stoi inwestor planujący budowę domu. Istotne są parametry posesji – wielkość i kształt, jej lokalizacja, status prawny, a także obecność niezbędnej infrastruktury.
Wybór działki
Wybór działki
Wybór działki to najważniejsze zadanie, przed jakim stoi inwestor planujący budowę domu. Istotne są parametry posesji – wielkość i kształt, jej lokalizacja, status prawny, a także obecność niezbędnej infrastruktury.
Wybór działki
Sprawny odpływ
Budowa i stopień skomplikowania domowej instalacji kanalizacyjnej zależy przede wszystkim od upodobań przyszłych mieszkańców domu i możliwości inwestora. Rzecz całą należy starannie przemyśleć już na etapie projektowania domu.
Sprawny odpływ
Czyste i świeże powietrze
Właściwie zaprojektowana i wykonana wentylacja domu to nie tylko objaw troski o nasze zdrowie i samopoczucie, ale również okazja do ograniczenia wydatków na ogrzewanie. Podstawowym zadaniem instalacji wentylacyjnej jest usunięcie z pomieszczenia zużytego powietrza i doprowadzenie na to miejsce powietrza świeżego.
Czyste i świeże powietrze
Komfortowo i bez kurzu
Każdy dom można wyposażyć w system centralnego odkurzania, najwygodniej zaplanować to podczas projektowania budynku lub na etapie wykonywania stanu surowego. Dzięki temu będzie można bezkolizyjnie poprowadzić rury i najkorzystniej rozmieścić gniazda ssące. W budynku już zamieszkanym, wykonanie takiej instalacji też jest możliwe, ale konieczne jest wykucie bruzd w ścianach i stropach na rury, a potem ich zamaskowanie.
Komfortowo i bez kurzu
Przemyślana instalacja
W przypadku instalacji elektrycznej najważniejsze jest podjęcie decyzji, czy chcemy mieć urządzenia elektryczne dużej mocy – przepływowy podgrzewacz wody, kuchnię elektryczną, piec akumulacyjny. Wymagają one dużego przydziału mocy i trzeba przede wszystkim sprawdzić w lokalnym zakładzie energetycznym, czy taki przydział dostaniemy.
Przemyślana instalacja
Myślący dom
Żadna instalacja nie będzie działać prawidłowo, jeśli już na etapie projektowania popełniono błędy. Dlatego podstawą pracy wykonawcy zawsze powinien być projekt. Zadaniem instalatora jest go jedynie zrealizować, bez samowolnego wprowadzania zmian.
Myślący dom
Wizytówka domu
Wykańczanie ścian zewnętrznych to etap, podczas którego ociepla się budynek i zabezpiecza ściany przed działaniem czynników atmosferycznych. Sposób wykończenia elewacji oraz kolorystykę wybranych materiałów projektuje architekt. Nad sposobem realizacji jego koncepcji musimy jednak czuwać sami, kontrolując skrupulatność wykonawców.
Wizytówka domu
Idealne ściany
Materiały użyte do wykonania ścian ostatecznie wpływają na wygląd pomieszczeń. Dlatego ich wybór jest jedną z istotniejszych decyzji, którą przyjdzie nam podjąć na ostatnim etapie wykańczania.
Idealne ściany
Schodami do góry
Jeśli w naszym domu mają się znaleźć schody, musimy zadecydować o tym gdzie będą umieszczone i ile miejsca możemy na nie przeznaczyć. W nowoczesnych projektach coraz rzadziej spotyka się klatkę schodową. Zazwyczaj architekci umieszczają schody w holu lub w salonie.
Schodami do góry
Komfortowo pod stopami
Podłogi powinny przede wszystkim chronić przed ucieczką ciepła i przenikaniem wilgoci, tłumić hałas i zapewniać niezbędną wytrzymałość na obciążenia. Ich warstwy wykończeniowe, czyli posadzki mają natomiast stanowić solidną i efektowną dekorację, gwarantującą długotrwałe użytkowanie. Aby tak było o wyborze posadzki i koniecznych warstw podpodłogowych musimy pomyśleć już na etapie stawiania stanu surowego domu.
Komfortowo pod stopami
Stylowe i bezpieczne ogrodzenie
Bogata oferta rynkowa daje szerokie możliwości tworzenia ogrodzeń. Jedynie przepisy prawa budowanego oraz sąsiedzi mogą ograniczyć nasze plany.
Stylowe i bezpieczne ogrodzenie
Czysta i zdrowa
Dom może mieć dwa zasadnicze źródła zasilania w wodę: własne ujęcie – najczęściej studnię (zdarza się również wykorzystanie wód powierzchniowych) lub wodociąg zbiorczy. Sposób uzdatniania wody zależy od jej zanieczyszczenia, od chęci, możliwości finansowych oraz instalacyjnych użytkowników.
Czysta i zdrowa
Grzanie z natury
Odnawialne źródła energii (OZE) kojarzą się niemal wszystkim z poszanowaniem środowiska oraz darmową energią, ale też i z dużymi wydatkami, które trzeba ponieść, zanim zacznie się ją pozyskiwać.
Grzanie z natury
Podłogowe czy grzejnikowe
Najpopularniejsze w obecnie budowanych domach są mieszane instalacje grzewcze – z podłogówką na parterze i grzejnikami w sypialniach na piętrze.
Podłogowe czy grzejnikowe
Wymagane formalności
Według obecnie obowiązujących przepisów, wznoszenie domu oraz związanych z nim obiektów i urządzeń możliwe jest na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, zgodnie z nieco uproszczoną procedurą obowiązującą od 28 czerwca 2015 roku. Możliwe jest również uzyskanie pozwolenia na budowę w tzw. starym trybie.
Wymagane formalności
Dobry projekt i wykonawca
Projekt typowy czy indywidualny? Wybór projektu domu to jedna z najtrudniejszych decyzji podczas budowy. Aby w pełni spełniał nasze oczekiwania musi być dopasowany do naszych potrzeb, stylu życia, wielkości rodziny.
Dobry projekt i wykonawca
Dobry początek - fundamenty
Fundament to bez wątpienia najważniejszy element nośny. Od niego zależy stabilność budynku i co za tym idzie bezpieczeństwo mieszkańców. Błędy popełnione w trakcie wykonywania fundamentów bardzo trudno poprawić w gotowym już domu.
Dobry początek - fundamenty
Solidne przegrody i podstawy
Ściany nośne i stropy powinny gwarantować trwałość i stabilność konstrukcji oraz decydować o jej własnościach użytkowych. Czy ściana powinna mieć lepszą izolacyjność cieplną czy może dobrze chronić przed hałasem? A stropy? Mają ogromne znaczenie konstrukcyjne dla całego budynku! Zatem nic dziwnego, że do wyboru jednych i drugich należy przywiązywać dużą uwagę.
Solidne przegrody i podstawy
Przykrywamy dom
Znając kształt, wielkość oraz kąt nachylenia dachu możemy przystąpić do wyboru pokrycia dachowego. Dachówka, blachodachówka, a może strzecha? Rynny i rury spustowe to niezbędne uzupełnienie. Dokonując wyboru należy pamiętać, o ponoszonych kosztach. Dlatego wszystkie decyzje należy podejmować świadomie, najlepiej przy pomocy sprawdzonych ekip dekarskich.
Przykrywamy dom
Funkcjonalny ogród zimowy
Powiększa bryłę budynku oraz staje się jej ozdobą. Ogrody zimowe są coraz bardziej popularne, a także wpisują się w modny trend budownictwa energooszczędnego. Poprawnie usytuowany poprawia tzw. bilans cieplny domu.
Funkcjonalny ogród zimowy
Okna na świat, drzwi do domu
Zarówno okna, jak i drzwi zewnętrzne czy wewnętrzne powinny spełniać określone standardy. Fachowo dobrane i zamontowane nie będą narażać właścicieli na dodatkowe koszty w przyszłości.
Okna na świat, drzwi do domu
Dobrana para
Miejsce umieszczenia komina na dachu decyduje o jego trwałości oraz o tym, czy będzie on właściwie spełniał swoje funkcje. Kominek może być nie tylko ozdobą, lecz także skutecznym źródłem ciepła do ogrzewania domu.
Dobrana para
Ciepło i oszczędnie
Właściwy wybór sposobu ogrzewania budynku i prawidłowe wykonanie instalacji grzewczej mają bardzo istotne znaczenie dla inwestora. Nie tylko decydują o komforcie mieszkańców domu, lecz także przesądzają na lata o kosztach jego eksploatacji.
Ciepło i oszczędnie
Ogrodowe szlaki
Absolutne minimum, to ścieżka od furtki do drzwi wejściowych i podjazd dla samochodu. W przypadku bardzo małych działek zwykle na tym się kończy; wszak największym kapitałem ogrodu jest zieleń. Właściciele nieco rozleglejszych parceli powinni jednak pomyśleć o rozprowadzeniu traktów także w strefie rekreacyjno-ozdobnej.
Ogrodowe szlaki
Najnowsze wydanie
Prezentacje firmowe
Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz