PYTANIE CZYTELNIKA Chcę wymienić stare rynny na nowe. Te, które mam, jeszcze nie przeciekają i działają w zasadzie poprawnie, ale mają już swoje lata i wyglądają nieestetycznie – w wielu miejscach pokryła je rdza. Nowe rynny chciałbym zamontować jeszcze przed zimą, bo obawiam się, że te nie wytrzymają obciążeń śniegiem. Mam w związku z tym pytanie – jakie systemy rynnowe gwarantują trwałość i niezawodność.
fot. Marley
REDAKCJA Rzeczywiście systemy rynnowe w dużym stopniu kształtują estetykę budynku. Równie duży wpływ mają na trwałość jego poszczególnych elementów, np. elewacji lub nawet samej konstrukcji (trwałe zawilgocenie ścian, spowodowane błędami montażu rynien, może być katastrofalne w skutkach dla konstrukcji domu). Dlatego decyzje związane z systemem rynnowym są tak ważne. Jest kilka kwestii, które należy wziąć pod uwagę, wymieniając system rynnowy. Ich analiza może zapewnić trwałość i niezawodność systemu rynnowego.
Materiał a usytuowanie domu
Ze względu na największą popularność w Polsce rynien z PVC i metalu (blachy stalowej ocynkowanej lub aluminiowej) ograniczymy się do tych materiałów. Pod względem estetycznym oba te systemy praktycznie się nie różnią. Także ich trwałość w przeciętnych warunkach użytkowania jest zbliżona (jeśli jakość użytych do produkcji surowców jest taka sama). Zarówno rynny metalowe, jak i z PVC oferowane są w bogatej gamie kolorystycznej i różnorodnych kształtach (półokrągłe, eliptyczne, trapezowe, prostokątne). Co zatem może decydować o wyborze konkretnego systemu? To właściwości tych materiałów, które sprawiają, że w jednych warunkach konkretne rynny sprawdzają się lepiej, a w innych gorzej – są podstawowym kryterium doboru systemu.
Silne nasłonecznienie W domach położonych na terenach o silnym nasłonecznieniu lepiej funkcjonują rynny z metalu, które bardzo dobrze znoszą wysoką temperaturę. Stal i aluminium zachowują swoje właściwości w temperaturze do +100°C. Tworzywa sztuczne natomiast, w tym PVC, charakteryzuje nieco ograniczona odporność na działanie wysokiej temperatury – swoje właściwości zachowują w temperaturze do +60°C, dlatego w takich warunkach mogą odkształcać się (przy różnicy temperatury o 20°C długość rynny zmienia się o 16 mm) i zmieniać barwę (choć trzeba dodać, że proces ten w znacznym stopniu ograniczają wysokiej jakości pigmenty oraz dodatki do tworzywa utrwalające kolory).
Oczywiście wysoka temperatura nie wyklucza użycia rynien z PVC. Aby orynnowanie z tego materiału mogło swobodnie się rozszerzać, stosuje się specjalne uszczelki EPDM – odporne na trudne warunki atmosferyczne. Jeśli zdecydujemy się na takie rozwiązanie, warto wybierać jasne kolory, które nie będą tak szybko, jak ciemne, płowiały pod wpływem słońca.
Zanieczyszczenia powietrza i rejony nadmorskie Tworzywa sztuczne, z których wytwarza się elementy systemów odwodnienia, są odlewane bądź wytłaczane, a następnie pokrywane tlenkiem tytanu lub akrylem, co zwiększa ich odporność na działanie czynników atmosferycznych, zwłaszcza kwaśnych deszczy.
Dlatego rynny z PVC zaleca się stosować w rejonach nadmorskich o ostrym, surowym klimacie.
Rynny z metalu zaś pod wpływem np. kwaśnych deszczy mogą korodować. Aby opóźnić ten proces, metal pokrywa się obustronnie cynkiem, powleka warstwą pasywacyjną – ochronną, podkładową oraz plastisolem, puralem lub poliestrem.
Zalegający śnieg W miejscach o obfitych opadach śniegu potrzebne będą rynny o dużej wytrzymałości mechanicznej. Charakteryzują się nią systemy z metalu, zwłaszcza stali. Jeśli na takim terenie zastosujemy rynny z PVC, konieczne będzie zainstalowanie płotków przeciwśnieżnych, które zapobiegną zsuwaniu się śniegu. Innym, droższym rozwiązaniem jest montaż w rynnach i na krawędziach dachu kabli grzewczych. Ich moc dobiera się do strefy klimatycznej (od 20 do 60 W/m – dla kabli w rynnach i rurach spustowych i od 200 do 300 W/m dla kabli zainstalowanych na połaci dachu). Można stosować kable o stałej mocy cieplnej, sterowane termostatem załączającym napięcie przy temperaturze poniżej +5°C bądź kable samoregulujące o mocy dostosowującej się do temperatury na zewnątrz, które wraz ze wzrostem temperatury pobierają mniej energii.
Gałęzie i konary drzew W domu położonym na terenach zalesionych znacznie korzystnej wypadają rynny z PVC. Do ich produkcji wykorzystywany jest nieplastyfikowany polichlorek winylu barwiony w masie, dzięki czemu wszelkie, nawet głębokie zarysowania, spowodowane ocierającymi się o dach gałęziami drzew, nie odróżniają się barwą od powierzchni nieuszkodzonej. Ponadto wszelkie ubytki łatwo uzupełnić pastą renowacyjną. W przypadku rynien metalowych sprawa jest bardziej skomplikowana. Zarysowania są widoczne, nie da się ich naprawić i stają się ogniskiem korozji. Uszkodzony element trzeba w całości wymienić.
