Czy tego chcemy, czy nie, wygląd każdego domu jednorodzinnego zawsze jest przez kogoś oceniany, np. rodzinę, sąsiadów czy po prostu przechodniów. W związku z tym wszystkim inwestorom powinno zależeć, aby ich domy podobały się wielu osobom. To oczywiście w dużej mierze zależy od zdolności, wiedzy i umiejętności architekta, ale również od gustu oraz zamożności inwestora.
fot. Rheinzink
Główne elementy elewacji Zwykle uważa się, że elewacje to tylko wykończone ściany budynku. Jednak to nieprawda. Na elewacje składają się również okna, drzwi zewnętrzne, oczywiście dach, a nawet rynny, czyli wszystkie widoczne z zewnątrz elementy budynku. Ważne więc jest, aby tworzyły całość harmonijną i pasującą do siebie pod względem stylu, dobranych materiałów i oczywiście zastosowanej kolorystyki.
Istotne jest też, aby użyte materiały były trwałe. Wtedy dom przez lata będzie wyglądał estetycznie, ponieważ deszcz, śnieg, mróz, słońce, a nawet zanieczyszczenia chemiczne nie zmienią znacząco wyglądu elewacji (dobrej jakości materiały nie ulegną zniszczeniu nawet przez dziesiątki lat).
Dachy – najczęściej są ciemne oraz jednobarwne i są mniej wyeksponowane niż ściany budynku. Wyjątkiem są np. sztandarowe przykłady stylu zakopiańskiego, w którym dachy często pełnią przynajmniej równorzędną rolę co ściany.
Ewentualnie modne dachy wielopołaciowe z dużą liczbą lukarn, okien połaciowych, koszy, załamań, które choćby przez grę światłocienia stają się bardziej wyraziste. Jednak związane jest to ze znacznym skomplikowaniem konstrukcji więźby oraz z trudnością uszczelnienia takiego dachu. Przy tym końcowy efekt nie zawsze jest wart poniesionych nakładów.
Ściany budynków – rzeczywiście zwracają uwagę w pierwszej kolejności. Choćby dlatego, że znajdują się na poziomie wzroku obserwatora i na ogół są jaśniejsze od dachu. Z tego względu warto im poświęcić nieco więcej starań dla zapewnienia atrakcyjnego wyglądu. Oczywiście w zależności od konstrukcji ścian budynków jednorodzinnych w dużym stopniu zależeć będzie ich wykończenie.
Ściany murowane jednowarstwowe zwykle pokrywa się tradycyjnymi tynkami cementowo-wapiennymi;
Ściany dwuwarstwowe wykonane metodą lekką-mokrą niemal zawsze pokrywa się tynkami cienkowarstwowymi (zgodnie z technologią), a ocieplone metodą lekkąsuchą najczęściej sidingiem winylowym lub deskami (tzw. szalówką);
Ściany trójwarstwowe oczywiście są osłonięte zewnętrznymi ścianami z cegieł wapienno-piaskowych, ceramicznych licowych lub klinkierowych. Bywają też tynkowane, gdy ściany osłonowe wymurowano np. z pustaków;
Ściany szkieletowe najczęściej pokrywa się zgodnie z technologią, czyli lekkimi oblicówkami winylowymi lub drewnianymi, choć przy stosowaniu dodatkowej zewnętrznej warstwy termoizolacji również tynkami cienkowarstwowymi;
Ściany z bali drewnianych pozostawia się bez wykończenia, a w przypadku ocieplania pokrywa się je deskami.
To nie wszystkie sposoby wykończenia ścian domów jednorodzinnych. Przy współczesnych możliwościach technicznych i technologicznych możliwe jest bowiem wykonanie dowolnej elewacji właściwie niezależnie od konstrukcji ścian. Przecież nawet na izolacji ze styropianu można ułożyć okładzinę z kamienia. Tylko po co, skoro są prostsze i tańsze sposoby zapewnienie efektownego wyglądu domu? Oczywiście wiele zależy od umiejętności i doświadczenia projektanta.
Okna i drzwi zewnętrzne – są bardzo istotnymi elementami każdej elewacji. W zależności od wielkości, kształtu, liczby czy usytuowania otworów zmienia się przecież wygląd budynku. Ważny jest również kolor stolarki – kontrastowy sprawia, że okna i drzwi są bardziej widoczne na tle ścian, jasny optycznie je powiększa, gdy są pomalowane na podobny kolor co ściany – wtapiają się w elewację. Poza tym okna i drzwi to elementy, które doskonale podkreślają styl domu (nowoczesny, rustkalny, regionalny).
Detale architektoniczne – są odpowiednikami biżuterii dla budynków. Znacznie uatrakcyjniają płaskie i zwykle gładkie ściany współczesnych domów. To najczęściej podmurówki, obramienia okien i drzwi, ale także okiennice, balustrady tarasów i balkonów, dwubarwny tynk czy niekonwencjonalny układ desek np. na ścianach szczytowych. Wskazane jest łączenie różnych materiałów, np. tynku z kamieniem, drewnem, cegłą. Wszelkie niekonwencjonalne pomysły nadają budynkowi indywidualny i niepowtarzalny wygląd, świadcząc o guście, zamożności lub upodobaniach właściciela. Do tego typu ozdób świetnie nadają się stare sprzęty przystosowane do nowych funkcji (niekoniecznie oklepane koła wozów drabiniastych).
