Gaz płynny, drewno, energia słoneczna w jednej instalacji grzewczej

Parametry domu: dwukondygnacyjny, murowany, powierzchnia 180 m2; dwuwarstwowe ściany z pustaków ceramicznych i styropianu o gr. 15 cm. Wentylacja mechaniczna z rekuperatorem obrotowym.

Źródła ciepła: gaz płynny, drewno (dąb), energia słoneczna.

Parametry instalacji i urządzeń grzewczych: gazowy kocioł - kondensacyjny, dwufunkcyjny, moc do 18 kW; żeliwny wkład z płaszczem wodnym - moc 18 kW; płaskie kolektory słoneczne - 2 x 1,8 m2; bufor c.w.u. z dwoma wężownicami - pojemność 300 l; grzejniki - 2 kanałowe, 2 wodno-elektryczne w łazienkach, 7 płytowych na ścianach; instalacja - wodna, pompowa, dla grzejników o parametrze 55/40°C, dla ogrzewania podłogowego (na powierzchni 60% budynku) 39/31°C.

Sterowanie: na razie używam regulatorów fabrycznych kotła. W tym roku wykonam automatykę domową, bo zajmuję się automatyką budynków przemysłowych i włączę w nią instalację grzewczą. Regulacja nastąpi na zaworach w rozdzielaczu, a nie na termostatach przy grzejnikach. Dla c.w.u. ustawiam na kotle gazowym 45°C. Cyrkulacja działa w określonych godzinach. Celowo umieściłem kotłownię przy kuchni i łazienkach, aby instalacja dla c.w.u. była krótka, bez pompy cyrkulacyjnej.

Rozdzielacz układu grzewczego - każdy grzejnik i element podłogówki ma własny obwód. Właściciel odłączył obwody, dotyczące ogrzewania garażu

Kominek z płaszczem wodnym ma moc 18 kW

Decyzja: zamówiłem szczegółowy projekt instalacji grzewczej, ponieważ zamierzałem ułożyć skomplikowane c.o. z kilkoma urządzeniami oraz połączyć ze sobą dwa układy - otwarty i zamknięty. W projekcie, po obliczeniu strat ciepła mojego domu, podano m.in. zapotrzebowanie poszczególnych wnętrz na ciepło, moce urządzeń, długość instalacji, a cały układ grzewczy przedstawiono na schematach. To ułatwiło układanie instalacji.

Ze względu na brak gazu z sieci, jako źródło energii - na czas dużych mrozów, choroby lub wyjazdu na ferie, nocnego dogrzewania - wybrałem gaz płynny, obsługiwany przez kocioł kondensacyjny. Do układu włączyłem instalację solarną z płaskimi kolektorami, która ma za zadanie, przez 8-10 miesięcy, tanio przygotować c.w.u. W praktyce nie ma znaczącego wpływu na układ c.o. Do dziennego ogrzewania domu najczęściej wykorzystuję drewno, którym palę w kominku z płaszczem wodnym. Żeby połączyć kominek, pracujący w układzie otwartym, z resztą systemu działającego w układzie zamkniętym, zastosowałem płytowy wymiennik ciepła.

Układ c.o. został prawidłowo wyliczony i wykonany. Sprawia, że jakiekolwiek urządzenie nie grzałoby w danym momencie, ciepła woda w pierwszej kolejności trafia do grzejników kanałowych i naściennych, a powracając - do podłogówki. Ma wtedy idealną dla niej temperaturę i nie ma potrzeby dołączenia (w instalacji ogrzewania podłogowego) zaworu mieszającego i kolejnej pompy obiegowej. Krążenie ciepła od kotła gazowego do grzejników wymusza jedna pompa, od kominka - druga. I wystarczają. Na rozdzielaczu każdy grzejnik i elementy podłogówki mają własny obwód.

Płaskie kolektory słoneczne (2 szt. po 1,8 m2) przez 8-10 miesięcy ogrzewają wodę użytkową

Przy największych oknach umieszczono grzejniki kanałowe

Projekt instalacji grzewczej - rady i przestrogi:

• Polecam sporządzenie projektu instalacji grzewczej. Nie może być intuicyjna, tylko oparta na realnych parametrach. Wystarczy zmienić jeden wskazany w gotowym projekcie architektonicznym element, np. materiał na ściany, grubość ocieplenia, szyby, by zmieniła się jego izolacyjność cieplna. Dla mojego domu (o dużej kubaturze 700 m3) obliczono, że straty ciepła wynoszą 13,4 kW. I pod ten parametr dalej konstruowano elementy układu. 
• Szybko się zorientowałem, że używanie gazu płynnego, choć wygodne, jest drogie. Dlatego, kiedy tylko jesteśmy w domu, palimy drewnem w kominku. System ogrzewania sprawdza się, lecz budując go dzisiaj, wybrałbym bufor z trzema wężownicami, a nie z dwoma. Ponadto, zmieniłbym gaz płynny na pompę ciepła. Gaz płynny wymaga bowiem wykonania przy posadzce kotłowni otworu wentylacyjnego, co bardzo wychładza pomieszczenie! Podczas mrozów jest w nim makabrycznie zimno, a przez ścianę działową sąsiaduje ono z kuchnią i łazienką.

Płytowy wymiennik ciepła (bez obudowy i z obudową) łączy wodną instalację c.o. w układzie zamkniętym i otwartym

Niektóre grzejniki płytowe zamontowano na ścianie, nie pod oknem

Koszty instalacji systemu grzewczego:

• grzejniki ścienne 7500 zł, kanałowe 6000 zł, 
• podłogówka 4000 zł, 
• kocioł gazowy 5200 zł, 
• kominek 4100 zł (obudowa 3000 zł), 
• system solarny 10 000 zł, 
• wentylacja mechaniczna 12 000 zł

Koszty eksploatacji systemu grzewczego:

• gaz płynny 1500 zł, 
• drewno 4500 zł (25 mp. po 180 zł)

Redaktor: Lilianna Jampolska