9-16 minut 
Folie paroszczelne i paroprzepuszczalne 
663224000 
Pod Kasztanami 10 35-030 Rzeszów 
Warstwa, która decyduje o wieloletniej bezproblemowej eksploatacji
Prawidłowo ułożona MWK/FWK jest czymś więcej niż tylko warstwą pod pokryciem. To krytyczna bariera bezpieczeństwa, która zatrzymuje wodę podwiewaną pod pokrycia (dachówki, blachę), chroni ocieplenie i konstrukcję dachu, a także wspiera prawidłową gospodarkę pary wodnej i stabilność cieplną budynku.
Warunkiem skutecznego działania tej warstwy jest ścisłe przestrzeganie wytycznych producenta, obejmujących: odpowiednie zakłady, wymaganą wentylację, poprawne uszczelnienie łączeń oraz ochronę przed promieniowaniem UV zarówno w trakcie budowy, jak i użytkowania. Firma Marma Polskie Folie, producent membran i folii marki DACHOWA, precyzyjnie opisuje te zasady w instrukcjach i materiałach technicznych, które należy traktować jako dekalog dekarza i inwestora.
Błąd 1: Zbyt małe zakłady - gdy grawitacja i wiatr stają się problemem
Najczęstsze błędy wynikają ze zbyt krótkich zakładów pomiędzy pasami MWK/FWK. Za mały zakład to prosta droga do awarii, sprzyjająca kapilarnemu podciąganiu wody, podwiewaniu oraz rozrywaniu połączeń w trakcie silnych porywów wiatru.
Producent wskazuje zalecane techniki łączenia na krokwi (w tym szeroki zakład z podcięciem) oraz obowiązek stosowania taśm uszczelniających (np. Marma N2, Marma K1), gwarantujących mechaniczną stabilność i szczelność połączenia. Minimalne długości zakładów na podłożach sztywnych (deskowanie, OSB, MFP) są jasno określone: co najmniej 50 cm, a w miejscach wklęsłości - nawet więcej. To zasady, których nie wolno "zaokrąglać w dół".
Dodatkowo, w trudnych strefach (np. kosze), instrukcje przewidują minimum 15 cm zakładu dodatkowego pasa pod sąsiednimi połaciami. Z kolei przy obróbkach komina, zakład między sąsiadującymi pasami taśmy blaszanej musi wynosić 8-10 cm - jest to detal krytyczny dla szczelności całego węzła.
Jak uniknąć błędu?
Nie skracaj zakładów pod pretekstem oszczędności materiału. Trzymaj się wartości podanych w instrukcji, a połączenia zawsze uszczelniaj taśmami i dociągaj kontrłatą. Jeśli pasy są łączone "na ziemi" (przed montażem na więźbie), przygotuj dłuższe strefy zakładu (ok. 1 m), aby po rozwinięciu każda linia łączenia była dociskana przez kontrłatę. Na poszyciach sztywnych minimalny zakład wynosi 50 cm.
Błąd 2: Brak wymaganych szczelin przy FWK - "duszenie" dachu
W dachach z folią wstępnego krycia (FWK) i systemem wentylowanym, konieczne jest utworzenie dwóch ciągłych szczelin wentylacyjnych: górnej (między FWK/MWK a pokryciem - tworzonej przez kontrłaty) oraz dolnej (między FWK a termoizolacją). Obie szczeliny muszą być drożne na całej długości, z efektywnym wlotem i wylotem.
W praktyce detale te są często pomijane: brak otworów w okapie, zasypane wloty lub nieciągłości przy koszach i kominach. Efektem jest kumulacja wilgoci - para nie ma gdzie odpływać, co drastycznie skraca trwałość dachu.
W przypadku MWK (montowanej bezpośrednio na termoizolacji), producent również dostarcza tabele minimalnych przekrojów szczeliny i parametrów wlotu/wylotu, które zależą od długości krokwi i spadku połaci. Przykładowo, dla połaci o nachyleniu 20-80°, minimalne czynne pole wlotu w okapie wynosi zwykle 200 cm²/m.b., a wysokość kontrłaty musi rosnąć wraz z długością krokwi (np. od 3,5 cm do 7,0 cm). Dla niższych spadków (5°-19°) wartości te są wyższe. Tam, gdzie śnieg może zasłonić kalenicę (blachy przy spadkach poniżej 25°), konieczne jest wykonanie tzw. wysokiej kalenicy (wylot min. 15 cm ponad pokrycie). Są to dane techniczne, które powinny znaleźć się w rysunkach wykonawczych i na liście odbiorowej.
Jak uniknąć błędu?
Zaprojektuj i wykonaj dwie szczeliny w dachach z FWK oraz ciągłą szczelinę nad MWK, przestrzegając minimalnych przekrojów (okap/kalenica) i wysokości kontrłat, zgodnie z tabelami producenta. W miejscach newralgicznych (kosze, kominy, naroża) kontroluj drożność i swobodny dopływ/odpływ powietrza.
Błąd 3: Zbyt długa ekspozycja na UV - cichy "zabójca" membran
Odporność MWK zależy od całkowitej ilości pochłoniętego promieniowania UV w trakcie budowy i późniejszej eksploatacji. Na ekspozycję składa się zarówno czas naświetlania od góry (przed ułożeniem pokrycia), jak i od strony poddasza (przez okna dachowe, gdy poddasze pozostaje niewykończone). W Unii Europejskiej nie określa się odporności MWK "w miesiącach", lecz poprzez porcję promieniowania i badania starzeniowe.
Wniosek jest jeden: Nie pozostawiaj membrany bez pokrycia dłużej, niż jest to absolutnie konieczne, i jak najszybciej zamknij poddasze (np. płytami gipsowo-kartonowymi), aby odciąć dopływ UV "od spodu".
Skutki zaniedbań bywają poważne: po latach nasłonecznienia w nieosłoniętych strefach (np. przy okapie) lub od wieloletniego doświetlania przez niezasłonięte okna poddasza, może dojść do pękania i wykruszania filmu funkcjonalnego. Są to realne, udokumentowane zjawiska, które obniżają parametry przegrody i prowadzą do kosztownych napraw.
Jak uniknąć błędu?
Zaplanuj logistykę prac tak, aby czas ekspozycji MWK/FWK był minimalny. Zabezpieczaj poddasze, nie zostawiaj membrany "na zimę" bez pokrycia, a w harmonogramie uwzględnij szybkie ułożenie warstw wewnętrznych ograniczających dostęp światła do membrany.
Błąd 4: Nieszczelne łączenia - gdy taśma i docisk są "opcją"
Membrana, choć chroni, sama nie uszczelni połączeń. Instrukcje koncentrują się na konieczności stosowania taśm uszczelniających i odpowiednim docisku kontrłatą. Proste połączenie "na niewielki zakład" wymaga obowiązkowo taśm (dwustronnie klejącej w zakładzie i/lub taśmy pod kontrłatę). Najpewniejszą metodą jest szeroki zakład z podcięciem, w którym również przewiduje się taśmy.
Na poszyciach sztywnych - oprócz minimalnego zakładu 50 cm - zalecane są zszywki pod zakładem i/lub połączenia taśmami samoprzylepnymi (na płytach PIR/PUR wyłącznie taśmy). W niekorzystnych warunkach warto przygotować łączenia na ziemi (dłuższe strefy zakładu), aby na dachu wszystko było dociśnięte i szczelne. To nie jest "przesada", lecz elementarny standard rzemieślniczy.
Jak uniknąć błędu?
Traktuj taśmy i docisk jako integralną część systemu. Nie skracaj zakładów, nie pozostawiaj "gołych" styków na wietrze i nie rezygnuj z taśmy pod kontrłatą w miejscach newralgicznych. W strefach szczególnych (kosze, kominy, okna dachowe) wykonuj dodatkowe pasy i rynienki z MWK - zapisane w materiałach producenta, realnie podnoszą odporność na zacieki.
Poradnik
Podsumowując: procedury zamiast improwizacji!
Nawet najlepsza MWK czy FWK nie zrekompensuje błędów montażowych. Bezwzględnie przestrzegaj wartości i metod podanych w instrukcjach:
- Utrzymuj ciągłą wentylację (dwie szczeliny przy FWK, właściwa szczelina nad MWK).
- Chroń przed UV od góry i od strony poddasza.
- Łączenia wykonuj ze szczególną starannością: długie zakłady + taśmy + docisk.
Ten zestaw działań zapewnia spokojniejszą i dłuższą eksploatację dachu. Po szczegóły zawsze warto sięgnąć do aktualnych instrukcji i bazy wiedzy DACHOWA/Marma.
źródło i zdjęcie: Marma Polskie Folie
