Często nie zdajemy sobie sprawy, jak wielki wpływ na nasze życie ma światło i jego barwa. W naszym codziennym życiu otaczają nas różne źródła światła, które nie tylko rozjaśniają przestrzeń wokół nas, ale także wpływają na nasze samopoczucie, wydajność i zdrowie.
Światło i jego barwa mają znaczący wpływ na nasze samopoczucie, wydajność i zdrowie. Mózg odgrywa kluczową rolę w interpretacji danych zebranych przez oczy. Zmiana oświetlenia z naturalnego na sztuczne może zmienić postrzeganie barw, co wpływa na wygląd ścian i jedzenia. Parametry światła są kluczowe dla jakości oświetlenia. Natężenie światła określa, jak intensywnie oświetlona jest powierzchnia, a jego wartość zależy od aktywności, np. czytanie wymaga 300-500 lx. Strumień świetlny to ilość emitowanego światła, podawana w lumenach, co pozwala porównywać różne źródła światła. Skuteczność świetlna mierzy energooszczędność, wyrażana w lumenach na wat. Temperatura barwowa opisuje barwę światła, a wartość podawana w kelwinach informuje, czy światło jest odbierane jako ciepłe lub chłodne. Jednak nie gwarantuje to prawidłowej oceny barw przedmiotów. Światło żarówek i najlepszych świetlówek zapewnia poprawną ocenę barw, podczas gdy standardowe świetlówki i lampy zewnętrzne mogą je zafałszować.
W procesie widzenia - także światła - najważniejsze nie są wcale oczy, lecz mózg. To on zbiera wszystkie dane i je interpretuje. Nasze wrażenia są często sprzeczne z fizyczną charakterystyką źródła światła.
Także nasza zdolność do poprawnej oceny barw przedmiotów jest bardzo skomplikowana.
Przy zmianie oświetlenia z naturalnego na sztuczne zmieni się np. odcień ścian w pomieszczeniu, ponadto źle oddające barwy oświetlenie w kuchni i jadalni może zepsuć wygląd żywności oraz gotowych potraw.
Parametry światła - dlaczego są ważne?
Natężenie światła. Wartość tego parametru mówi o tym, jak intensywnie oświetlona jest dana powierzchnia (przedmiot). Jego wartość podaje się w luksach (lx).
Minimalne wymagane natężenie światła w danym miejscu zależy od rodzaju naszej aktywności np.:
300-500 lx czytanie;
500-750 lx robienie szkiców i rysunków;
1000-1500 lx szycie, prace wymagające precyzji;
10 000-100 000 lx w polu operacyjnym chirurga.
Strumień świetlny. To ilość światła emitowana przez jego źródło. Ten parametr pozwala porównywać np. żarówki i świetlówki, gdyż z powodu zupełnie innej konstrukcji potrzebują innej ilości energii, by dać tyle samo światła. Wielkość strumienia świetlnego podaje się w lumenach (lm). Informacja ta znajduje się na opakowaniach świetlówek, ale jako wartość bardziej przemawiająca do wyobraźni, podaje się też jaką moc miałaby klasyczna żarówka emitująca taki sam strumień świetlny.
Skuteczność świetlna. Jest to stosunek wielkości strumienia świetlnego (ilości emitowanego światła) do pobieranej mocy prądu. Wartość tego parametru jest miarą energooszczędności - im jest wyższa, tym źródło światła jest bardziej energooszczędne. Najmniejszą skuteczność świetlną mają tradycyjne żarówki, bo w nich większość energii zamieniana jest na ciepło. Jednostką jest lumen/wat (lm/W).
Temperatura barwowa. Pozwala bardzo prosto (jedną liczbą) opisać barwę emitowanego światła. Ciało doskonale czarne rozgrzane do określonej temperatury emituje światło o konkretnej barwie, z którą można porównać np. barwę światła żarówki. Im jest niższa, tym bliżej światłu do czerwieni, i odbieramy je jako cieplejsze, bo taką barwę ma światło ogniska czy świecy. Na drugim krańcu skali znajduje się światło białe i niebieskawobiałe, odbierane jako "chłodne" (to barwa intensywnego światła słonecznego).
Uwaga! Wartość temperatury barwowej informuje, czy światło pochodzące z danego źródła jest odbierane przez człowieka jako ciepłe lub chłodne, nie przesądza jednak, czy będziemy w stanie prawidłowo ocenić barwy oświetlonych nim przedmiotów. Temperaturę barwową podaje się w kelwinach (K).
Temperatura barwowa światła słonecznego i źródeł światła sztucznego
Oddanie barw. Nie w każdym świetle jesteśmy w stanie poprawnie ocenić barwy przedmiotów. Nie mamy z tym problemów przy świetle żarówek i najlepszych świetlówek (trójpasmowych i de Luxe). Dlatego inne źródła światła porównuje się pod tym względem właśnie z tradycyjnymi żarówkami. Natomiast standardowe świetlówki, a tym bardziej różnego rodzaju lampy służące jako oświetlenie zewnętrzne potrafią bardzo zafałszowywać naturalne barwy przedmiotów.
By porównać różne źródła światła, wyznacza się tzw. wskaźnik oddawania barw, jednak właściwa interpretacja jego wartości jest bardzo trudna.
Jarosław Antkiewicz Na rysunku otwierającym: Światło odbierane jako zimne musi być bardziej intensywne byśmy uważali je za wystarczające
FAQ Pytania i odpowiedzi
Jaki wpływ na nasze życie ma światło i jego barwa?
Światło i jego barwa mają ogromny wpływ na nasze samopoczucie, wydajność oraz zdrowie.
Co jest najważniejsze w procesie widzenia światła?
W procesie widzenia światła najważniejszy jest mózg, który interpretuje dane zebrane przez oczy.
Jak zmiana oświetlenia wpływa na postrzeganie barw przedmiotów?
Przy zmianie oświetlenia z naturalnego na sztuczne zmienia się odcień ścian, a źle oddające barwy oświetlenie w kuchni i jadalni może zepsuć wygląd żywności oraz gotowych potraw.
Dlaczego ważne są parametry światła i jakie są ich rodzaje?
Parametry światła są ważne, ponieważ wpływają na jakość oświetlenia i jego energooszczędność. Najważniejsze parametry to natężenie światła, strumień świetlny, skuteczność świetlna oraz temperatura barwowa.
Jakie źródła światła pozwalają poprawnie ocenić barwy przedmiotów?
Poprawnie ocenić barwy przedmiotów pozwala światło żarówek i najlepszych świetlówek (trójpasmowych i de Luxe). Standardowe świetlówki i zewnętrzne lampy mogą zafałszowywać naturalne barwy przedmiotów.
Człowiek wielu zawodów, instalator z powołania i życiowej pasji. Od kilkunastu lat związany z miesięcznikiem i portalem „Budujemy Dom”. W swojej pracy najbardziej lubi znajdywać proste i praktyczne rozwiązania skomplikowanych problemów. W szczególności propaguje racjonalne podejście do zużycia energii oraz zdrowy rozsądek we wszystkich tematach związanych z budownictwem.
W wolnych chwilach, o ile nie udoskonala czegoś we własnym domu i jego otoczeniu, uwielbia gotować albo przywracać świetność klasycznym rowerom.
Skomentuj
