Dlaczego centralny odkurzacz zwiększa wartość domu?

Za montażem systemu centralnego odkurzania przemawia przede wszystkim higiena i wygoda. Pracy urządzenia właściwie nie słychać, bo jest w pomieszczeniu gospodarczym, garażu lub kotłowni. Podczas odkurzania żaden przewód elektryczny nie plącze się pod nogami. Pojemnik na śmieci opróżnia się bardzo rzadko - 3 do 4 razy w roku.

Ponadto poprawnie wykonana i użytkowana instalacja jest czysta - powietrze przepływa przez rury z prędkością przynajmniej 100 km/h, więc zanieczyszczenia i zarazki nie mogą przywrzeć do ich ścianek.

Niepokój wzbudzają liczne przypadki skażeń w instalacjach klimatyzacji, jednak zagrożenie takie nie dotyczy instalacji centralnego odkurzania. Zasysane wraz z kurzem powietrze, po przefiltrowaniu, wyrzucane jest bowiem na zewnątrz budynku. Sprzątanie nie powoduje wzbijania kurzu w pomieszczeniu, zatem odkurzacz centralny jest szczególnie polecany do domów alergików. Ważne jest jednak właściwe dobranie poszczególne elementów systemu i fachowy montaż - według projektu.

Poniżej przybliżamy najważniejsze kwestie, dotyczące jego rozplanowania i instalacji.

Jak działa system centralnego odkurzania?

Najważniejszym elementem systemu centralnego odkurzania jest jednostka centralna - odkurzacz o dużej mocy, montowany w pomieszczeniu gospodarczym. W wybranych miejscach w domu montuje się gniazda ssące i łączy z jednostką systemem rur prowadzonych w podłogach i ścianach. Wzdłuż rur biegną przewody sterujące. System uruchamia się za pomocą włącznika znajdującego się w rączce węża.

Podczas pracy posługujemy się zatem lekkim, długim wężem oraz wybraną ssawką bądź szczotką. Nie musimy ciągnąć za sobą odkurzacza i przełączać go z gniazdka do gniazdka. Jednostka centralna pracuje z dużą wydajnością, dzięki czemu czas poświęcony na sprzątanie znacznie się skraca. Zassane powietrze jest oczyszczane w jednostce, a następnie usuwane rurą (tzw. wyrzutnią powietrza) na zewnątrz domu.

Tradycyjny odkurzacz nie zapewni równie wygodnego, cichego i higienicznego sprzątania, co system zamontowany w ścianach i podłogach. Jego elementy są niewidoczne w pomieszczeniach mieszkalnych - wygląda to tak, jakby odkurzacz został zminimalizowany do węża podłączanego do gniazda. (fot. Scanpol)

Kiedy najlepiej montować odkurzanie?

Budowa domu lub generalny remont to optymalny moment, wszak rurociąg centralnego odkurzania ukrywa się w podłogach i ścianach. Najlepiej zaplanować go na etapie projektowania budynku. Niemniej jednak, każdy dom można wyposażyć w taki system.

Jeśli odkurzanie ma być instalowane w nowym domu, montaż dzieli się na dwa etapy - co przy okazji umożliwia rozłożenie kosztów w czasie. W pierwszej kolejności (podczas prac instalacyjnych) układa się rurociąg i elektryczne przewody sterujące oraz planuje odprowadzenie powietrza na zewnątrz. Drugi etap obejmuje podłączenie jednostki centralnej i osadzenie gniazd ssących. Najlepiej do niego przystąpić na końcowym etapie wykańczania domu. Przy braku funduszy, montowana jest nawet po kilku latach - rurociąg znajdujący się w ścianach domu może spokojnie czekać.

Nieco trudniej jest w przypadku zamieszkanego budynku - choćby z uwagi na konieczność reperacji ścian lub wykonania specjalnej zabudowy z płyty kartonowo-gipsowej. Nietrudno też o kolizję z przewodami instalacji elektrycznej. Prace najlepiej przeprowadzić podczas generalnego remontu.

Montaż centralnego odkurzania - samemu czy z fachowcem?

Centralne odkurzanie to inwestycja, która się opłaca - pod warunkiem, że poszczególne jego elementy są właściwie dobrane i zainstalowane zgodnie z projektem. Zarówno projekt, jak i montaż warto zamówić w firmie sprzedającej odkurzacze centralne. Otrzymamy gwarancję na przeprowadzone prace. Ponadto możemy liczyć na wykonanie testów szczelności.

System jest dość łatwy do zamontowania, bowiem najczęściej tworzy nieskomplikowany układ rur. W budowanym domu sprawny instalator w ciągu jednego dnia zamontuje rurociąg.

Gdzie umieścić jednostkę centralną?

Montuje się ją w garażu, piwnicy lub innym pomieszczeniu gospodarczym. Warto wybrać to, które jest najbardziej oddalone od pomieszczeń codziennego użytku. Na montaż odkurzacza najlepiej wygospodarować miejsce przy zewnętrznej ścianie. Nie będzie problemu z wyprowadzeniem rury wydechowej. Pamiętajmy również, że musimy mieć wygodny dostęp do jednostki, aby móc opróżniać pojemnik na śmieci i oczyszczać filtry.

Jak zaplanować wyrzutnię powietrza?

Wylot wyrzutni, czyli rury wydechowej połączonej z jednostką centralną, powinien znajdować się blisko niej. Rura dłuższa niż 3 m znacząco zwiększy opór przepływu powietrza przez urządzenie, a więc obniży jego wydajność. Mając na uwadze względy estetyczne i komfort domowników, wyrzutni nie umieszcza się na frontowej ścianie domu, ani blisko okien i drzwi. Dla zminimalizowania hałasu, na wydechu montuje się tłumik. Wylot nie powinien znajdować się zbyt nisko, bo mógłby zostać przykryty śniegiem albo liśćmi. Zazwyczaj umieszcza się go 30-50 cm nad poziomem gruntu.

W jaki sposób rozplanować gniazda?

Komfort sprzątania odkurzaczem centralnym w dużej mierze zależy od prawidłowego rozplanowania gniazd ssących. Powinny być rozmieszczone tak, by podłączany do nich wąż sięgał do wszystkich zakamarków na danej kondygnacji. Najczęściej umieszcza się je centralnie, np. w korytarzu. Wystarczy jedno lub dwa. Ze względów estetycznych gniazda montuje się zazwyczaj 20-30 cm nad posadzką (podobnie jak kontakty).

Gniazdo umieszczone w centralnej części domu, np. w przedpokoju, zazwyczaj zapewnia dostęp do wszelkich zakamarków przy użyciu węża o standardowej długości (9 m). (fot. Scanpol)

O czym pamiętać przy montażu rurociągu?

Do wykonania orurowania łączącego jednostkę z gniazdami używa się sztywnych rur i kształtek (kolanek, łuków, trójników) przeznaczonych specjalnie do odkurzaczy centralnych, o średnicy 50 mm. Od popularnych rur kanalizacyjnych różnią się głównie tym, że przystosowane są do łączenia w bezuszczelkowym systemie klejonym, co zapobiega osadzaniu się brudu. Odcinki pionowe orurowania umieszcza się w bruzdach ściennych i pionach instalacyjnych (w szachcie z innymi rurami).

Poziome ukrywa się w warstwie izolacyjnej podłogi albo w przestrzeni stropowej. Rury należy prowadzić jak najkrótszą drogą, unikając ostrych zakrzywień (jedyne ostre załamanie, o kącie 90°, uzyskiwane poprzez montaż tzw. kolanka bezpieczeństwa, wykonuje się tuż za wlotem gniazda - uniemożliwia zapchanie rurociągu większym przedmiotem). Po ich ułożeniu fachowiec powinien od razu sprawdzić szczelność połączeń.

Na powierzchni ścian (na zakończeniach rur) montowane są różnego typu gniazda ssące. Najczęściej przypominają gniazda elektryczne z klapką. Mogą mieć też formę tzw. szufelek automatycznych. Wszystkie one dostępne są w wielu kształtach i kolorach, jako plastikowe lub metalowe. Pamiętajmy, że gniazda osadza się dopiero na etapie podłączania jednostki centralnej. Po ułożeniu rur należy więc zaślepić ich wloty za pomocą klapek monterskich - zapobiegną dostawaniu się pyłu budowlanego do instalacji.

Szufelka automatyczna

Oprócz tradycyjnych gniazd ssących, w kuchni, jadalni i przedsionku (czyli tam, gdzie brudzi się najbardziej), często montowane są szufelki automatyczne, umieszczane w cokołach szafek. Szufelka to gniazdo w kształcie szczeliny z klapką, które umożliwia sprzątanie bez użycia węża ssącego. Wystarczy podmieść do niej śmieci i nacisnąć nogą przycisk, aby zostały one wciągnięte do instalacji.

Automatyczna szufelka (fot. Vacuflo)

Akcesoria do sprzątania - węże

Ich długość dobiera się na etapie planowania instalacji (zależy bowiem od liczby i rozmieszczenia gniazd ssących). Standardem są węże 9 m. Dłuższe - np. 15 m - bywają ciężkie i trudne w przechowywaniu. Zwiększają też opory przepływu powietrza. W piętrowych domach warto mieć oddzielny wąż na każdą kondygnację. W kuchni i wiatrołapie, zamiast automatycznej szufelki, sprawdzi się też tzw. wąż do szybkiego sprzątania. Ma on długość 5-7 m i mieści się w specjalnej kasecie, przykręcanej np. wewnątrz szafki pod zlewem. Instalację do podłączenia kasety przygotowuje się analogicznie jak pod szufelkę.

Zestaw sprzątający w podstawowym pakiecie zawiera wąż, rurę teleskopową, ssawki i szczotkę uniwersalną. (fot. UST-M)

Nowoczesne systemy umożliwiają zastosowanie długiego (15-metrowego), giętkiego węża, chowanego w ścianie. (fot. Santech)

Akcesoria do sprzątania - końcówki

Oprócz standardowych ssawek i szczotek, które dostajemy w zestawie z odkurzaczem, warto mieć rozmaite końcówki do czyszczenia różnego typu powierzchni. Przyda się turbo-szczotka do dywanów i tapicerek, szczotka typu mop oraz z długim włosiem (obie do powierzchni twardych), specjalna szczotka do czyszczenia grzejników, żaluzji czy klawiatury komputera oraz miotełka do kurzu. Dzięki nim przy użyciu centralnego odkurzacza można sprzątać praktycznie wszystkie powierzchnie i zakamarki.

(fot. L. Jampolska)

(fot. Beam)

Różnorodne końcówki umożliwiają usuwanie kurzu z zakamarków i rozmaitych powierzchni. (fot. Comfort System)

Dodatkowy zbiornik

Podłączenie do węża ssącego urządzenia zwanego separatorem umożliwi sprzątanie rozbitego szkła czy mokrych liści z tarasu. Separator to dodatkowy zbiornik, w którym zbierają się zanieczyszczenia szkodliwe dla silnika - płyny, pyły. Na rynku znajdziemy kilka rodzajów tych urządzeń - o różnej pojemności i przeznaczeniu. Mogą służyć do wciągania jednego typu zanieczyszczeń lub mieć uniwersalne zastosowanie. Najpopularniejsze są te ostatnie. Ich obsługa polega na użyciu filtra, znajdującego się w zestawie (w przypadku sprzątania płynów należy zdjąć filtr).

Separator chroni jednostkę centralną przed zanieczyszczeniami szkodliwymi dla silnika. (fot. Beam)

Redaktor: Małgorzata Kolmus