Czujki alarmowe - rodzaje

Czego dowiesz się z artykułu?

• Jak dobrze wykonać projekt instalacji alarmowej?
• W jaki sposób zabezpieczyć posesję?
• Jak dobrać odpowiednie czujki alarmowe do naszego domu?
• Jaki rodzaj zabezpieczeń wybrać do wnętrza budynku?
• Jakie są zadania centrali alarmowej?
• Jakie są przykładowe koszty instalacji alarmowej?

Instalacja alarmowa w domu jednorodzinnym to już praktycznie standard. Tendencja wyposażania budynków w zabezpieczenia przed złodziejami nie dziwi, biorąc pod uwagę, że liczba włamań - choć z roku na rok spada - wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie. Wg danych Policji w 2017 r. odnotowano w naszym kraju blisko 66 tys. tego typu przestępstw.

Tymczasem już za kilka tys. zł można poprawić bezpieczeństwo domu. Za taką kwotę można kupić i zamontować prosty, podstawowy system alarmowy. Wyposażenie budynku w bardziej rozbudowaną instalację wiąże się z wyższymi kosztami, ale bezpieczeństwo to jeden z obszarów, na których nie warto oszczędzać.

Na początek - projekt

Alarm można zaplanować zarówno w istniejącym, jak i dopiero budowanym domu. W tym drugim przypadku najlepiej wybrać instalację przewodową, która wymaga rozprowadzenia kabli po budynku. W obu wariantach pierwszym krokiem powinno być sporządzenie projektu instalacji alarmowej. Jego wykonanie warto zlecić specjalistom, dzięki czemu będziemy mieć pewność, że zabezpieczenia będą działać skutecznie i zostaną dobrane do naszych potrzeb.

W pierwszej kolejności projekt dopasowuje się do lokalizacji domu. Nikogo nie trzeba przekonywać, że na włamanie bardziej narażone są budynki położone na uboczu, do których łatwiej dostać się niepostrzeżenie, niż te zlokalizowane w ruchliwej okolicy czy w zabudowie szeregowej, gdzie sąsiedzi łatwiej dostrzegą niepokojące sygnały.

Ważny jest też profil właścicieli domu. Posiadłości osób majętnych, ale także tych, których często nie ma w domu, z pewnością wymagają bardziej zaawansowanych zabezpieczeń. Kolejna kwestia to kształt budynku. Skomplikowane bryły wymagają zainstalowania większej liczby czujników alarmowych niż domy o prostych kształtach.

Większość włamań dokonuje się przez okna i drzwi, dlatego znaczenie ma również liczba takich otworów w budynku. Wymagają one szczególnej ochrony - zwłaszcza drzwi tarasowe i balkonowe, często zlokalizowane w tylnej części domu.

Liczba kradzieży z włamaniem - statystyki

Instalacja alarmowa - ochrona posesji

Planowanie instalacji alarmowej warto zacząć od zabezpieczenia granic działki i samej posesji. Najlepiej bowiem powstrzymać włamywacza z dala od budynku, gdyż wdarcie się intruza do domu skutkuje zazwyczaj poważnymi zniszczeniami (wybite szyby, wyłamane drzwi), a także traumą dla mieszkańców.

W tym celu na ogrodzeniu montuje się czujki wibracyjne, które wykrywają drgania przy próbie jego sforsowania, uruchamiając alarm. Bardzo ważne jest odpowiednie skalibrowanie ich czułości. W przeciwnym razie urządzenia będą reagowały nie tylko na realne zagrożenia, ale również na silniejszy wiatr, padający deszcz czy grad. Alarmu nie powinny wywoływać też małe zwierzęta, np. koty.

Innym rodzajem zabezpieczeń zakładanych na obwodzie posesji są czujki kurtynowe. Należą do grupy barier mikrofalowych i podczerwieni, które mają bardzo szerokie zastosowanie. Wysyłają wiązki promieniowania, a ich przecięcie uruchamia alarm. Umieszcza się je nie tylko na ogrodzeniu, także na obwodzie domu. Aby wyeliminować ryzyko fałszywych alarmów warto wybrać markowy system, który nie będzie miał problemów z odróżnianiem ruchu spadających liści czy małych zwierząt od prawdziwego zagrożenia.

Bariera podczerwieni wysyła wiązki promieniowania - ich przecięcie uruchamia alarm. (fot. Optex Security)

Uwaga! Czujniki alarmowe mogą mieć różny zasięg. W przypadku niektórych modeli jest to nawet ponad 20 m, co oznacza, że nieodpowiednio ustawione mogą niepotrzebnie reagować na przejeżdżające ulicą samochody czy przechodzących przy posesji postronnych ludzi.

Ważnym uzupełnieniem instalacji alarmowej na posesji jest monitoring. Jego dwa główne elementy to zamontowane wokół domu kamery i umieszczony w domu monitor, pozwalający obserwować, co dzieje się na posesji. Do tego dochodzi jeszcze rejestrator oraz przewody zasilające i sygnałowe. Kamery muszą być rozmieszczone tak, aby swoim zasięgiem obejmowały miejsca najbardziej zagrożone włamaniem, przede wszystkim okna i drzwi - tarasowe i boczne.

Aby ograniczyć koszty, niektóre kamery można zastąpić atrapami, które działają odstraszająco na intruzów.

Skuteczna instalacja alarmowa powinna obejmować nie tylko wnętrze budynku, ale również posesję. (rys. Satel)

Instalacja alarmowa - zabezpieczenie budynku

Kolejny krąg ochrony znajduje się tuż przy budynku oraz na jego obwodzie. Tu również zastosowanie mają wspomniane bariery mikrofalowe i podczerwieni, które montuje się na ścianach domu - przy oknach i drzwiach, jak również przy bramie garażowej.

Inny typ urządzeń umieszczany w tych miejscach to specjalne czujki ruchu, przystosowane do pracy na zewnątrz budynku.

Dzielą się na trzy typy:

• reagujące na mikrofale;
• reagujące na podczerwień;
• wykrywające oba rodzaje promieniowania naraz.

Najmniej podatne na fałszywe alarmy są urządzenia z trzeciej grupy. To tzw. czujki dualne, które do wykrywania intruza wykorzystują zarówno mikrofale, jak i promieniowanie podczerwone (cieplne). Alarm wzbudza dopiero wykrycie intruza przez oba mechanizmy równocześnie.

Czujniki ruchu montuje się przeważnie pod sufitem, w narożach pomieszczeń. (fot. Somfy)

Czujniki chroniące okna i drzwi to grupa obejmująca:

• czujniki kontaktronowe - składają się z dwóch części: magnesu umieszczonego na skrzydle okna lub drzwi oraz z kontaktronu zamontowanego na ościeżnicy. Ich oddalenie (w momencie otwarcia stolarki) uruchamia alarm. Mogą być widoczne z zewnątrz lub zamocowane tak (w skrzydle i ościeżnicy), by nie było ich widać;
• czujniki reagujące na dźwięki wywołane zbiciem szkła - jak wskazuje nazwa, reagują na wybicie okna bądź drzwi tarasowych;
• czujniki wibracyjne - to wspomniane już przy okazji zabezpieczenia ogrodzeń urządzenia uruchamiające alarm w momencie próby wyważenia okna lub drzwi. Zakłada się je nie tylko na stolarce, ale również przy zamku drzwiowym.

Czujniki kontaktronowe umieszcza się na ościeżnicy i ramie okna. (fot. Budvar)

Instalacja alarmowa - ochrona wewnętrzna i rozwiązania dodatkowe

Jeżeli intruz dostanie się do budynku, powstrzymać go może alarm wzbudzony przez opisywane już czujniki ruchu. Umieszcza się je zazwyczaj pod sufitem, w narożach pomieszczeń. Mimo że czujki dualne są droższe od standardowych, warto je zakupić przynajmniej do tych pomieszczeń, gdzie występuje największe ryzyko wzbudzania fałszywych alarmów. Trzeba pamiętać, że zwykłe czujki mogą reagować nie tylko na poruszające się obiekty, ale również zmiany temperatury, ruchy powietrza powodowane przez wiatrak czy verticale itp.

W zależności od zasobności portfela można zdecydować się na bardziej rozbudowaną instalację alarmową. W ofercie wielu firm są rozwiązania, które znacznie podnoszą komfort i bezpieczeństwo mieszkania. Należą do nich różne urządzenia z grupy sygnalizujących awarie instalacji domowych lub pożar.

W zależności od przeznaczenia, w kuchni, przy kominkach i kotłach grzewczych umieszcza się:

• czujniki czadu - informują o niebezpiecznym stężeniu tlenku węgla;
• czujniki dymu i podwyższonej temperatury - wzbudzają alarm jeszcze zanim dojdzie do pożaru;
• czujniki gazów usypiających - uruchamiają alarm w momencie rozpylenia np. chloroformu, zapobiegając włamaniu na tzw. śpiocha;
• czujniki reagujące na wysokie stężenie gazu ziemnego lub płynnego - informują o awariach, których przyczyną jest ulatniający się gaz;
• czujniki zalania - ostrzegają o wycieku wody.

Tego typu czujniki wykorzystywane są również w rozbudowanych systemach alarmowych, zintegrowanych z instalacją inteligentną. Przykładowo w momencie wydobywania się śmiertelnego czadu system włączy intensywną wentylację, w razie wycieku gazu odetnie jego dopływ, a podczas zalania zamknie dopływ wody.

Centrala alarmowa

Sygnały z wszystkich czujników rozmieszczonych na posesji i w domu trafiają do centrali alarmowej. Zadaniem tego urządzenia jest nie tylko zbieranie informacji o różnych zdarzeniach, ale także ich interpretowanie. W przypadku wykrycia zagrożenia to nie czujnik alarmowy, ale właśnie centrala uruchamia alarm, jednocześnie wysyłając informację do agencji ochrony.

Centrale różnią się zaawansowaniem technicznym i możliwościami rozbudowy. Ponieważ często zdarza się, że podczas eksploatacji instalacji chcemy dodać nowe urządzenia, warto wybrać model z dużą liczbą wejść i wyjść. Pozwoli to włączyć do systemu np. kolejne czujki bez konieczności kupowania nowej centrali.

Urządzenie to montuje się w miejscu trudno dostępnym dla włamywacza - aby nie dało się jej szybko znaleźć i unieruchomić systemu.

Do komunikowania z centralą alarmową służą urządzenia sterujące pozwalające programować instalację, aktywować i dezaktywować alarm itp. Dzięki manipulatorom, pilotom, kartom zbliżeniowym i brelokom dowiemy się również o uruchomieniu alarmu i wszystkich zdarzeniach, które zarejestrował system alarmowy.

Manipulator umieszcza się zazwyczaj w centralnej części domu - w pobliżu drzwi wejściowych lub w garażu (jeżeli tędy dostajemy się do domu), ewentualnie w innym łatwo dostępnym miejscu, aby móc szybko wydać polecenie centrali alarmowej.

Do obsługi centrali alarmowej wykorzystuje się różne urządzenia sterujące, np.brelok albo pilota. (fot. z lewej: Somfy, fot. z prawej: Nice)

Koszty instalacji alarmowej

Jak wspomniano na wstępnie, prosty zestaw alarmowy nie kosztuje zbyt wiele - ok. 3000 zł. Za tę kwotę kupimy i zamontujemy jednak tylko elementy chroniące wnętrze budynku. Mowa oczywiście o domu średniej wielkości i w miarę prostej bryle. Wydatki na instalację alarmową zależą bowiem przede wszystkim od liczby i rodzaju czujników alarmowych, a także od zaawansowania centrali.

Najprostsze czujniki, reagujące na ruch, kupimy za 20-100 zł. Czujnik zbicia szyby kosztuje 80-200 zł, a czujnik gazów usypiających 100-250 zł. Urządzenia przystosowane do montażu na zewnątrz są kilkukrotnie droższe. To nie wszystkie wydatki, kupić trzeba też sygnalizator (min. 100 zł), centralę alarmową (w tym przypadku ceny wahają się do kilkuset do ponad 1000 zł), a także doliczyć koszt okablowanie i montaż (700-1000 zł). Za abonament za monitorowanie posesji przez agencję ochrony zapłacimy 50-150 zł miesięcznie.

Redaktor: Norbert Skupiński
fot. otwierająca: Satel