Wykonanie badań geotechnicznych jest szczególnie istotne, zwłaszcza w przypadku, gdy projektowane jest podpiwniczenie budynku. Geotechnik określa poziom wody gruntowej i ocenia wahania tego poziomu.
Jeśli dom ma być podpiwniczony, warunki wodno-gruntowe najlepiej sprawdzić przed zakupem działki. Piwnic nie warto budować, gdy woda gruntowa jest bardzo wysoko, bo byłoby to trudne technicznie i kosztowne. Jeśli mamy już działkę z wysokim poziomem wody gruntowej, lepiej zrezygnować z piwnicy. Jeżeli natomiast ze względu na nieprzepuszczalne podłoże na powierzchni działki często stoi woda, warto pomyśleć o skutecznym odwodnieniu.
By sprawdzić warunki wodno-gruntowe, trzeba zwrócić się o pomoc do specjalistycznej firmy geotechnicznej, która na podstawie kilku odwiertów określi warstwy i rodzaje gruntu oraz poziom wód gruntowych. Poziom ten nie jest stały i może się zmieniać w ciągu roku: najwyższy jest zwykle wiosną, najniższy - latem.
Badania geotechniczne są najbardziej miarodajne, gdy można określić usytuowanie i zarys przyszłego budynku, bo wtedy geotechnik wie, w których miejscach wykonać odwierty. Jeśli działka jest bardzo duża i nie wiadomo jeszcze, gdzie stanie dom, trzeba wykonać więcej odwiertów, a więc koszt badań wzrośnie. Mimo to warto je zrobić, by ułatwić sobie podjęcie decyzji, bo badania mogą na przykład wykazać, w którym obszarze fundamentowanie budynku będzie najprostsze, a gdzie będzie trudne, a przez to - droższe.
Im więcej odwiertów, tym badanie dokładniejsze, dlatego nie warto wybierać firmy, która obiecuje ocenić warunki wodno-gruntowe na podstawie jednego: za minimum uważa się trzy. Najczęściej odwierty sytuuje się w narożach budynku i ewentualnie na przecięciu przekątnych. Jeśli dom ma mieć piwnicę, muszą być wykonane do głębokości 3-6 m, a jeśli dom ma być niepodpiwniczony, wystarczą odwierty głębokości 3 m.
Koszt odwiertów wynosi od 100 do 150 zł/m w zależności od regionu kraju. Zatem koszt trzech odwiertów głębokości ok. 5 m to wydatek rzędu 1000-1500 zł. W tę cenę wliczone są także koszty dokumentacji geotechnicznej. Badania czasami trzeba powtórzyć, aby określić zmiany poziomu wód gruntowych w ciągu roku.
Badania trwają jedną lub dwie godziny, ale na dokumentację czeka się od tygodnia do dwóch. Na koniec powinniśmy dostać trzy egzemplarze badań, a także ich wersję elektroniczną.
Uwaga! Dołączanie dokumentacji geotechnicznej do wniosku o pozwolenie na budowę nie jest obowiązkowe.
Dokumentacja geotechniczna Składa się z części opisowej i graficznej. Oprócz m.in. mapki z określonymi miejscami odwiertów i przekrojami geotechnicznymi, powinny się w niej znaleźć wnioski oraz szczegółowe zalecenia co do fundamentowania budynku, a także ewentualne sposoby zabezpieczenia go przed wodą.
Cześć graficzna zawiera plan, na którym są naniesione punkty wierceń i linie przekrojów geotechnicznych, a jeżeli były wykonywane odkrywki, to miejsca ich lokalizacji. W części graficznej powinny być zamieszczone także przekroje geotechniczne z zaznaczonymi warstwami gruntu. Dla każdej warstwy określony jest rodzaj i stan gruntu, podane są symbole geotechniczne, a także poziomy wód gruntowych.
W dalszej części dokumentu mogą znaleźć się wykresy i formularze dodatkowych badań terenowych i laboratoryjnych oraz wyniki analiz chemicznych prób wody.
Niezależnie od specjalistycznych badań geotechnicznych warto przejść wokół działki i przyjrzeć się domom sąsiadów. Można też obejrzeć rowy melioracyjne i zobaczyć, czy dużo jest w nich wody i czy są odpowiednio utrzymane, a także zajrzeć do studni gospodarskich, jeśli są takie w okolicy, i zobaczyć, na jakim poziomie jest w nich woda. Jeśli jest jej dużo - może to świadczyć o tym, że poziom wód gruntowych jest wysoki. To, co zaobserwujemy, warto oceniać bardzo ostrożnie.
Nie należy poprzestawać na konstatacji, że sąsiedzi mają piwnice, jeśli nie sprawdzimy, czy nie są one okresowo zalewane lub jak są zabezpieczone przed wodą i wilgocią: jak odprowadzana jest woda opadowa, a także, czy dom ma dobrze wykonaną izolację fundamentów i odwodnienie. Pamiętajmy też, że grunt jest środowiskiem bardzo zmiennym, niejednorodnym, a więc już kilkanaście metrów od naszej działki mogą występować zupełnie inne warunki wodno-gruntowe.
Oglądając okolicę działki, powinniśmy też sprawdzić, czy gdzieś w pobliżu są stawy lub większe akweny, a także przyjrzeć się roślinności - jeśli w pobliżu rośnie trzcina lub sitowie, teren jest podmokły, podobny sygnał stanowią olchy, które bardzo lubią wodę. Za uspokajające należy uznać sąsiedztwo lasu sosnowego.
| Rodzaj gruntu | Przepuszczalność |
|
bardzo dobra |
|
dobra |
|
średnia |
|
słaba |
|
zerowa |
Aleksandra Kuśmierczyk
fot. otwierająca: pixabay.com / Pawel_Litwin
15
