Kuchnia bez tajemnic, czyli co musisz wiedzieć o jej projektowaniu i urządzaniu
Kuchnia bez tajemnic, czyli co musisz wiedzieć o jej projektowaniu i urządzaniu
Sercem każdego domu jest kuchnia. To w niej zwykle toczy się życie rodzinne, zwłaszcza gdy połączona jest z jadalnią lub salonem. Producenci oferują obecnie wiele nowoczesnych rozwiązań kuchennych, warto poznać te najbardziej funkcjonalne.
Artykuł dotyczy kompleksowego podejścia do projektowania i urządzania kuchni, podkreślając jej centralną rolę w życiu domowym. Zawiera porady dotyczące planowania przestrzeni kuchennej, wyboru mebli na wymiar oraz nowoczesnego wyposażenia AGD, aby stworzyć funkcjonalne i estetycznie atrakcyjne wnętrze. Omawia również możliwości uzyskania darmowego projektu kuchni, korzyści z zatrudnienia profesjonalnego architekta wnętrz, a także przedstawia zalety i wady kuchni otwartej w porównaniu z tradycyjną, zamkniętą przestrzenią. Artykuł porusza również tematykę optymalnego rozmieszczenia stref pracy w kuchni, opłacalności robienia mebli na wymiar, wykorzystania systemów cargo dla lepszej organizacji przestrzeni oraz innych praktycznych rozwiązań i dodatków, które mogą ułatwić codzienne użytkowanie kuchni.
Urządzenie kuchni wymaga w pierwszej kolejności sporządzenia projektu wnętrza, co nie zawsze jest prostym zadaniem - trzeba trzymać się zasad ergonomii i orientować w obecnych trendach oraz rozwiązaniach dostępnych na rynku. Wyposażenie tego pomieszczenia może pochłonąć niemały budżet - oprócz wykończenia ścian i podłóg oraz montażu mebli należy jeszcze kupić sprzęt AGD - zmywarkę, lodówkę, płytę grzewczą i wiele innych urządzeń. Zabudowa meblowa powinna być wyposażona w systemy ułatwiające gotowanie i przechowywanie, tak aby wszystko co potrzebne, było zawsze pod ręką.
Czy projekt kuchni można mieć za darmo?
Na stronach znanych sklepów meblowych i wyposażenia wnętrz dostępne są darmowe programy do projektowania kuchni. W niektórych sklepach można skonsultować swój projekt z fachowcem bez dodatkowych kosztów, w innych otrzymamy darmowy projekt pod warunkiem realizacji zamówienia na wyszczególnione w nim produkty. Można też poszukać bezpłatnych aplikacji do planowania kuchni, w których bez problemu dopasujemy meble na wymiar. Jeśli mamy trochę wiedzy na temat zasad projektowania i lubimy aranżować wnętrza, sami możemy zaplanować pomieszczenie. W zaprojektowaniu zabudowy meblowej pomoże także doradca w sklepie budowlanym lub w firmie produkującej szafki.
Wielu inwestorów decyduje się jednak na wynajęcie architekta wnętrz. Projektant z doświadczeniem zaproponuje najbardziej optymalne rozwiązania dostosowane do kształtu i wielkości pomieszczenia oraz naszego budżetu. W pierwszej kolejności warto jednak określić swoje najważniejsze potrzeby. Podstawowy projekt kuchni może kosztować kilkaset złotych, jednak cena za bardziej zaawansowany i spersonalizowany wynosi niekiedy kilka tysięcy złotych. Współpraca z fachowcem trochę więc kosztuje, ale wydane na to pieniądze minimalizują ryzyko popełnienia błędów, które mogą się ujawnić dopiero podczas codziennej eksploatacji kuchni.
Ponadto taka współpraca znacząco ułatwia proces wykańczania i wyposażania wnętrza - architekt wybiera konkretne produkty i podaje miejsce ich zakupu. Może zająć się także dostarczeniem sprzętów. Wizualizacje dają inwestorom obraz, jak kuchnia będzie wyglądać w rzeczywistości. Architekta warto zatrudnić jeszcze przed przystąpieniem do prac wykończeniowych, aby elektryk i hydraulik mogli poprowadzić instalacje zgodnie z planem.
Jak rozmieścić strefy w kuchni?
Projekt pomieszczenia powinien zawierać podział na trzy główne strefy (jest to tzw. trójkąt roboczy) - przechowywania (z lodówką), zmywania (ze zlewem i zmywarką) oraz gotowania i pieczenia (strefa z płytą grzewczą, piekarnikiem, mikrofalówką). Planowanie każdej kuchni, niezależnie od jej wielkości i kształtu, warto oprzeć na zasadzie trójkąta roboczego, polegającej na tym, że najbliżej wejścia do kuchni lokuje się chłodziarkę, a za nią blat do wstępnej obróbki produktów i zlew, w którym je umyjemy. Dalej główny (najdłuższy) blat roboczy i płytę grzewczą. Tę ostatnią często planuje się na kuchennej wyspie.
Pamiętajmy, że blat roboczy przy lodówce (do wypakowania zakupów) powinien mieć przynajmniej 60 cm długości. Ten pomiędzy zlewem a płytą (do krojenia, panierowania, wyrabiania ciasta, dekorowania, nakładania na talerze) - minimum 90 cm. Odpowiednie rozmieszczenie poszczególnych stref pozwala usprawnić gotowanie i inne prace.
Dawniej standardem była kuchnia stanowiąca oddzielne pomieszczenie. Obecnie w prawie każdym gotowym projekcie domu jest ona połączona z salonem. Każde z rozwiązań ma swoje plusy i minusy. Wnętrze otwarte na salon sprzyja integracji domowników i idealnie sprawdza się w czasie spotkań czy przyjęć. Jedna duża przestrzeń daje osobie gotującej możliwość rozmowy z domownikami, gośćmi czy oglądania filmu wyświetlanego w salonie. Jest to również dobra opcja dla rodziców małych dzieci, bo w trakcie przygotowywania posiłku można cały czas mieć je na widoku.
Wielu inwestorów chce mieć na parterze dużą otwartą przestrzeń, która sprawia wrażenie nowocześniejszej i większej, zwłaszcza w zestawieniu z dużymi oknami i szerokim wyjściem na taras. Ułatwia też aranżację wnętrza - w otwartej kuchni łatwiej zaplanować wyspę z blatem roboczym lub płytą kuchenną. Na mniejszym metrażu można zaaranżować półwysep z krótszym bokiem przylegającym do ściany. Kuchnia otwarta powinna jednak wizualnie stanowić przedłużenie salonu - jeżeli fronty szafek dopasujemy do komód czy szafki pod TV, całość będzie wyglądała spójnie. Warto, aby posadzka była wszędzie jednakowa, co nie jest trudne do wykonania - można zastosować płyty gresowe, ale też drewno czy winyl, bo obecnie producenci takich posadzek oferują wyroby przeznaczone również do pomieszczeń narażonych na wilgoć.
Nie zapominajmy, że w kuchni która jest częścią domowej strefy wypoczynku więcej uwagi trzeba poświęcić na utrzymywanie porządku. Mimo wydajnych okapów z wyciągiem nie da się zupełnie wyeliminować rozprzestrzeniania się po całym domu zapachów. Ponadto nawet wysokiej klasy sprzęty AGD (zmywarka, wyciskarka itd.) hałasują podczas pracy. Pewnym kompromisem pomiędzy kuchnią otwartą a zamkniętą, jest częściowe wydzielenie jej za pomocą ścianki działowej - pełnej (np. z płyt gipsowo-kartonowych) lub ażurowej (drewnianej bądź metalowej, często o dekoracyjnej formie lub z półkami).
W kuchni (zwłaszcza otwartej, połączonej ze strefą dzienną) liczy się przemyślana aranżacja przestrzeni oraz wysoka jakość materiałów. (fot. Pfleiderer)
Zamknięta kuchnia daje przede wszystkim większą swobodę podczas gotowania oraz w kwestii aranżacji pomieszczenia. Warto jednak, aby wnętrze było dość duże - mieściło stół i rozmaite sprzęty (tych stale przybywa). Bardziej ustawne są pomieszczenia zbliżone kształtem do kwadratu. Wiele projektów domów ma kuchnię otwartą, ale pamiętajmy, że architekt adaptujący projekt może wprowadzić niewielkie korekty i np. zamknąć pomieszczenie, jeśli możliwe jest dostawienie ściany działowej.
Czy opłaca się robić meble na wymiar?
Zabudowa wykonywana na zamówienie gwarantuje idealne dopasowanie mebli do wymiarów wnętrza. To duża zaleta w przypadku pomieszczeń o nietypowych wymiarach lub kształcie. Takie rozwiązanie wychodzi zwykle drożej, niż zakup gotowych mebli z sieciówki, jednak na dłuższą metę bywa opłacalne z uwagi na wysoką trwałość, estetykę i funkcjonalność zabudowy. Nie zapominajmy, że na takie meble czeka się minimum kilka tygodni.
Jeśli zależy nam czasie oraz na ograniczeniu kosztów, możemy zdecydować się na zakup mebli modułowych, które można odpowiednio skonfigurować, jak najlepiej dopasowując je wielkości pomieszczenia. Przeważnie można tak dobrać ich wymiary, aby otrzymać spójną całość. Dostępne są one od ręki w sklepach budowlanych. Niezależnie od tego, czy wybieramy zabudowę na wymiar, czy meble modułowe, warto zamówić fachowy montaż - specjaliści, którzy na co dzień go wykonują na pewno przeprowadzą wszystkie prace lepiej i szybciej.
Istotnym elementem zabudowy są fronty mebli, przesądzające o ich wyglądzie. Przeważnie powstają z płyt MDF. Mogą być matowe, lakierowane na wysoki połysk lub pokryte fornirem. Popularnością cieszą się obecnie zarówno minimalistyczne gładkie powierzchnie, jak i frezowane - bardziej klasyczne. Dawniej standardem były drzwiczki uchylane na bok. Po otwarciu zacieniają one wnętrze szafki i łatwo się o nie uderzyć. Fronty uchylane do góry, podczas gotowania mogą pozostawać otwarte (nie ma ryzyka uderzenia o nie głową). Najczęściej wyposażone są w system cichego domykania, dzięki czemu opadają łagodnie. Na rynku znajdziemy mechanizmy umożliwiające obsługę dwóch frontów jednym uchwytem.
Fronty otwierane do góry w szafkach wiszących dają znacznie większy komfort użytkowania mebli, niż otwierane w tradycyjny sposób. (fot. z lewej: Amix, fot. z prawej: Blum)
Dziś meble nie muszą mieć już uchwytów - w przypadku systemu bezuchwytowego otwarcie szafki lub szuflady wymaga jedynie naciśnięcia jej dłonią lub kolanem. W przypadku elektrycznego wspomagania ruchu, po dotknięciu frontu mechanizm sam otworzy mebel. W wersji bezdotykowej w szafki wbudowuje się zaś czujniki ruchu. Jeśli chodzi o blaty, powszechnie stosuje się wersje drewniane oraz z laminowanych płyt wiórowych. Największą trwałość wykazują zaś blaty z granitu, kompozytu, spieków i metalu. Wysokość montażu blatu to standardowo 85 cm od posadzki, lecz aby pracowało się przy nich wygodnie, powinny być dopasowane do wzrostu domowników. Głębokość blatu również powinna być odpowiednia do wzrostu pracującej przy nim osoby - przeważnie jest to 60 cm.
Czy cargo jest praktyczne?
W przypadku szafek stojących warto stosować systemy cargo, które przede wszystkim dają łatwy dostęp do zawartości głębokiej zabudowy meblowej. Niezależnie od typu i wielkości mebli kuchennych, liczy się ich funkcjonalność oraz wygoda użytkowania. Kosze cargo przytwierdzane do frontów i wyjeżdżające na szynach, sprawdzają się zarówno w głębokich, jak i wąskich szafkach. Wysuwają się z całą zawartością, więc pozwalają na łatwy dostęp do schowanych wewnątrz rzeczy.
Montaż wąskiego cargo to dobry sposób na maksymalne wykorzystanie przestrzeni w kuchni. (fot. z lewej: Rejs, fot. z prawej: Blum)
W głębokich słupkach można zamontować wersje z dwoma rzędami koszy. Część z nich zamontowana jest na skrzydle szafki - po pociągnięciu za skrzydło, układ jezdny przesuwa te tylne do przodu. Większe konstrukcje tego typu z powodzeniem zastępują domową spiżarnię - wysokie stelaże mogą mieć wiele koszy, każdy z udźwigiem do 70 kg. Udźwig całej konstrukcji to maksymalnie 350 kg. Dno koszy bywa ażurowe albo pełne. Kosze wysokie nadają się do przechowywania artykułów spożywczych w butelkach i dużych słoikach. W większości cargo mamy możliwość regulacji wysokości zawieszenia koszy, zamontowania systemu elektrycznego otwierania frontów, jak również zainstalowania prowadnic z miękkim domykiem.
Pojemne szafy cargo pełnią rolę domowych spiżarek. (fot. z lewej: Rejs, fot. z prawej: Blum)
Przechowywanie np. garnków w szafkach narożnych, których przestrzeń trudno zagospodarować, ułatwiają cargo z obrotowym stelażem (karuzelą) albo przesuwanymi koszami. Karuzela obraca się, co ułatwia dostęp do naczyń stojących w głębi. Kosze przesuwne mają stelaż, który umożliwia całkowity wysuw wszystkich koszy z szafki - przedni wychodzi przed szafkę i przesuwa się na bok, odsłaniając zawartość drugiego.
Narożne cargo umożliwiają wysunięcie na zewnątrz przedmiotów przechowywanych głęboko w szafkach. (fot. z lewej: GTV, fot. z prawej: Peka)
Co zamiast cargo w kuchni?
W zabudowie kuchennej niezbędne są także szuflady, które mogą mieć różną wysokość, szerokość, głębokość. Na rynku znajdziemy rozmaite mechanizmy, które możemy do nich zastosować - nowoczesne systemy mają duży udźwig, nawet do kilkudziesięciu kilogramów. Pełny wysuw bez chwiania się szuflady na boki zapewniają specjalne prowadnice. Systemy wspomagające ruch (bazujące na łożyskach kulkowych) zapewniają ich płynne i ciche przesuwanie. Gwałtownemu zamykaniu i trzaskaniu szufladami przeciwdziałają układy samodomykania z amortyzacją. Mechanizmy domykają je powoli.
Szuflady tackowe wysuwane spod blatu (można na nich umieścić krajalnicę, deskę do krojenia czy robot kuchenny) wyposażone są w blokadę utrzymującą szufladę stabilnie w pozycji otwartej. Dzieciom oraz osobom niskiego wzrostu przyda się podest wysuwany z cokołu, ułatwiający dostęp do górnych szafek. Aby lepiej wykorzystać miejsce, pod podestem warto zaplanować szufladę. Blat z windą, dzięki zastosowaniu specjalnego mechanizmu, pozwala dostosowywać jego wysokość do wzrostu osoby aktualnie pracującej w kuchni. Rozwiązanie to sprawdza się zwłaszcza w domach, gdzie gotują osoby o dużej różnicy wzrostu albo z problemami z kręgosłupem.
Szuflada tackowa z blokadą, która ją stabilizuje. Rozwiązanie takie pozwala na dogodny dostęp do rozmaitych sprzętów lub urządzeń wysuwanych z szafek. (fot. Blum)
Jakie dodatki do mebli kuchennych?
Zarówno szafki, jak i szuflady najlepiej zaopatrzyć w akcesoria, które ułatwią przechowywanie naczyń i zapasów. Uchwyty na talerze lub kubki zapobiegają ich przesuwaniu się i ewentualnemu rozbiciu (np. podczas otwierania i zamykania szuflad). Stosuje się je także do przenoszenia naczyń na stół. W szufladach często stosuje się specjalne przegrody dające możliwość takiego ustawienia listew poprzecznych, aby dostosować je do wielkości przechowywanych rzeczy. Magnesy lub elementy antypoślizgowe pozwalają na stabilne mocowanie ich ram.
Na rynku jest także wiele innych akcesoriów, jak wkłady (szuflady) na sztućce, które jak gdyby dzielą głęboką szufladę na dwie płytsze. Praktyczne są również wieszaki na kieliszki (montowane przy półkach, nad blatem lub nad zlewem), relingi czy listwy magnesowe (do przytwierdzania różnych akcesoriów - małych pojemników z przyprawami lub otwieraczy).
System wysuwanych koszy na śmieci. Niektóre wersje są tak zaprojektowane, aby zatrzymywać nieprzyjemne zapachy. Po naciśnięciu frontu pojemniki mogą wyjeżdżać samoczynnie. (fot. z lewej: Rejs, fot. z prawej: Amix)
Szuflady wewnętrzne - ukryte za frontem szafki. (fot. Rejs)
Rozmaite organizery i przegródki umożliwiają utrzymywanie porządku w szufladach. (fot. z lewej: Peka, fot. z prawej: Rejs)
Redaktor: Małgorzata Kolmus fot. otwierająca: GTV
FAQ Pytania i odpowiedzi
Na czym polega proces urządzenia kuchni?
Proces urządzenia kuchni obejmuje sporządzenie projektu wnętrza z uwzględnieniem zasad ergonomii i aktualnych trendów, wybór i zakup wyposażenia oraz AGD, a także montaż mebli i systemów ułatwiających gotowanie i przechowywanie.
Czy możliwe jest uzyskanie darmowego projektu kuchni?
Tak, darmowe projekty kuchni są dostępne na stronach sklepów meblowych i wyposażenia wnętrz, a także poprzez darmowe aplikacje do planowania. W niektórych przypadkach darmowy projekt jest możliwy pod warunkiem realizacji zamówienia na produkty w nim wyszczególnione.
Jakie są zalety i wady kuchni otwartej?
Kuchnia otwarta sprzyja integracji domowników i jest praktyczna podczas spotkań, ale wymaga utrzymania porządku i może prowadzić do rozprzestrzeniania się zapachów po domu. Alternatywą jest częściowe wydzielenie kuchni za pomocą ścianki działowej.
Czy opłaca się robić meble na wymiar w kuchni?
Tak, meble na wymiar gwarantują idealne dopasowanie do wnętrza i mogą być bardziej trwałe i funkcjonalne niż gotowe meble z sieciówki, choć zazwyczaj są droższe i wymagają dłuższego czasu oczekiwania.
Jakie są alternatywy dla systemów cargo w kuchni?
Alternatywami dla systemów cargo są różnorodne szuflady z mechanizmami wspomagającymi ruch i amortyzacją, szuflady tackowe, podesty wysuwane z cokołu oraz blaty z możliwością regulacji wysokości.
Autorka artykułów związanych m.in. z wykańczaniem i urządzaniem ogrodów oraz wnętrz. Zwolenniczka koncepcji slow design w urządzaniu wnętrz, mającej na uwadze świadomy dobór produktów i indywidualne dopasowywanie rozwiązań. Prywatnie zajmuje się malarstwem, które jest jej największą pasją.
1
