|
| Z betonu komórkowego można wybudować cały dom (fot. A. Rembisz) |
Chociaż cegła jest wciąż symbolem budownictwa, to jednak nie tylko z cegieł wznosi się dzisiaj domy. Nie oznacza to wcale, że na placach budów nie ma już murarzy, a tylko sami monterzy. Tradycyjną cegłę zastępuje się tylko coraz częściej bloczkami i pustakami, z których buduje się o wiele szybciej. Popularność zdobywają też całkiem niemurowane technologie.
Elementy ścienne to nie tylko wyłącznie tzw. ceramika budowlana, ponieważ domy buduje się również z betonu komórkowego, keramzytobetonu, bloczków styropianowych, gotowych elementów ściennych i z drewna. Coraz częściej buduje się w tzw. systemie, w którego skład mogą wchodzić wszystkie potrzebne elementy. Wybierając jednego tylko producenta stawiamy „z nim” cały dom – od piwnicy aż po dach. Technologii jest kilka, a decyzja jak zawsze – trudna. Żeby dokonać wyboru, często podpatrujemy sąsiadów lub przeglądamy fachową literaturę, liczymy fundusze i staramy się zdążyć przed zimą. Nie zaszkodzi przy tym skorzystać z przewodnika, który wskaże, na co zwrócić uwagę i gdzie można upatrywać korzyści.
W technologii murowanej wykorzystuje się cegły, bloczki i pustaki, a do ich połączenia stosuje się gotowe lub przygotowane na budowie zaprawy murarskie. Ściany, w zależności od układu konstrukcyjnego, można wznosić jako jedno-, dwu- lub trójwarstwowe. Wszystko zależy od tego, z jakiego materiału zdecydujemy się budować i jaką izolacyjność cieplną ma mieć nasz dom. O trwałości ścian w zasadzie się nie mówi, bo bez względu na użyty materiał, zazwyczaj spełniają wymagania normowe z dużą nadwyżką. Asortyment elementów ściennych i ich parametry pozwalają na wznoszenie ścian jednowarstwowych bez dodatkowej warstwy ocieplenia. Jeżeli ściana wykonana jest np. z bloczków silikatowych, trzeba ją otulić dodatkową, zewnętrzną warstwą ocieplenia – wówczas powstaje ściana dwuwarstwowa. A gdy izolacja zostanie dodatkowo osłonięta warstwą elewacyjną, tworzy się w ten sposób ściana trójwarstwowa. Ściana trójwarstwowa z pustką powietrzną między warstwą izolacji termicznej a warstwą elewacyjną nazywana jest niekiedy ścianą czterowarstwową.
Technologie murowane
Budowanie z betonu komórkowego
Beton komórkowy jest materiałem o porowatej strukturze i dobrych właściwościach termoizolacyjnych. W skomplikowanym procesie technologicznym otrzymuje się produkty o różnych odmianach (w zależności od gęstości objętościowej). Dla kupującego znaczy to tyle, że materiały o mniejszej gęstości objętościowej (np. odmiana 300) są lżejsze i mają lepszą izolacyjność termiczną niż te o większej gęstości (np. odmiana 700). Materiał ten nie jest czymś nowym dla murarza, ponieważ funkcjonuje na rynku od dawna pod nazwami: gazobeton i siporeks. Technologia budowy z betonu komórkowego rozwija się i obecnie nie jest kojarzona wyłącznie z bloczkami, ale z całym systemem pozwalającym wznieść konstrukcję budynku z jednego materiału.
|
| Masywne ściany z silikatów dobrze chronią przed hałasem (fot. Grupa Silikaty) |
Z betonu komórkowego buduje się zewnętrzne ściany jedno- i dwuwarstwowe. Te pierwsze wykonuje się zazwyczaj z lekkich odmian 400 lub 500. By zachować normową izolacyjność termiczną określoną dla ścian jednowarstwowych, wznosi się je z bloczków grubości 36,5 lub 40 cm, muruje na zaprawę ciepłochronną, a następnie tynkuje. Ściana grubości 36,5 cm charakteryzuje się współczynnikiem przenikania ciepła U=0,29 W/(m2K), a ściana 40-cm ma jeszcze lepszą izolacyjność termiczną – U=0,24 W/(m2K). Inwestor planujący duże oszczędności w sezonie grzewczym powinien zdecydować się na ściany z bloczków grubości 24 cm, a następnie ocieplić je styropianem lub wełną mineralną w technologii bardzo popularnego bezspoinowego systemu ociepleń (BSO). Elewację wykonuje się zazwyczaj z tynku cienkowarstwowego. Tym sposobem ściana osiąga bardzo dobrą izolacyjność termiczną, co przekłada się na wartość współczynnika U<0,2 W/(m2K).
Asortyment elementów z betonu komórkowego pozwala wznosić również wewnętrzne ściany konstrukcyjne, ścianki działowe, układać stropy, nadproża a nawet wznosić ściany piwnic położone poniżej poziomu terenu. Wykonanie ścian części podziemnej budynku jest możliwe pod warunkiem zastosowania odpowiedniej izolacji przeciwwodnej. Ścianki działowe wykonuje się z bloczków grubości 8 lub 12 cm odmiany 600 lub 700 i muruje na zaprawę tradycyjną.
Na korzyść. Jest to technologia prosta w wykonawstwie, a producenci twierdzą, że dom można wznosić samodzielnie, stosując się jedynie do instrukcji. Trzeba jednak pamiętać, że murowanie z betonu komórkowego wymaga od wykonawcy dokładności. Do obróbki elementów nadają się podstawowe narzędzia do cięcia. Niewielki ciężar materiału sprzyja skracaniu czasu budowy – nakład pracy poniesiony na wykonanie ściany jednowarstwowej jest niższy niż wykonanie ściany o zbliżonej grubości i parametrach izolacyjnych w innej technologii murowanej. Duża dokładność wymiarowa elementów zmniejsza ilość zużywanej zaprawy, a ściana jest idealnym podłożem pod tynki. Taka przegroda ma dobrą zdolność do kumulacji ciepła, co pozwala uzyskać komfortową temperaturę w pomieszczeniach zarówno w zimie (przy prawidłowo zaprojektowanym systemie ogrzewania), jak i latem. Dodatkowo ściana z betonu komórkowego charakteryzuje się wysoką przepuszczalnością pary wodnej, co dla użytkownika oznacza optymalną wilgotność w pomieszczeniach.
Z bloczków gr. 36,5 cm można wznosić ściany jednowarstwowe zachowując określoną w normie izolacyjność termiczną takiej przegrody. Zastosowanie bloczków grubości 24 cm i warstwy izolacji grubości 12-15 cm pozwala osiągnąć jeszcze lepsze własności.
Słabe punkty. Wysoka nasiąkliwość, która może powodować zmniejszenie wytrzymałości elementów – materiał może zostać uszkodzony podczas cyklów zamarzania i rozmrażania. Konieczność składowania elementów pod zadaszeniem oraz ich podatność na uszkodzenia podczas transportu.
Budynki z elementów silikatowych
Ściany z silikatów kojarzone są z masywną konstrukcją i bardzo dobrą izolacyjnością akustyczną. Do najczęściej wykorzystywanych elementów zaliczamy: bloczki drążone i pełne, połówki bloczków, bloczki wyrównawcze, kształtki nadprożowe, bloczki wentylacyjne oraz cegły. Grubość elementów może wynosić: 8, 12, 15, 18, 24 i 25 cm. Gęstość najlżejszych elementów silikatowych dwukrotnie przewyższa gęstość betonu komórkowego odmiany 700, a pojedynczy bloczek może ważyć nawet około 20 kg. Ta technologia niewątpliwie wymaga od murarza krzepy i sporego nakładu pracy. Elementy ścienne muruje się na zaprawę tradycyjną lub klejową. Ściany zewnętrzne wznoszone z elementów silikatowych wykonuje się jako dwu- lub trójwarstwowe, a to dlatego, że ściana jednowarstwowa, nawet przy zastosowaniu elementów o największej dostępnej grubości 25 cm, nie zapewniłaby wystarczającej izolacyjności termicznej.
Ściany dwuwarstwowe wznosi się z bloczków gr. 18, 24 lub 25 cm. Trzeba je następnie zabezpieczyć izolacją termiczną (płyty styropianowe lub wełna mineralna). Grubość warstwy izolacji musi być tak dobrana, by współczynnik przenikania ciepła U dla ściany dwuwarstwowej był mniejszy lub równy 0,3 W/(m2K). Taką wartość można uzyskać poprzez zabezpieczenie konstrukcji budynku warstwą izolacji termicznej gr. 12-15 cm, pokrytej tynkiem cienkowarstwowym. Jeszcze lepszą wartość U da ściana trójwarstwowa. Przy jej wznoszeniu nakład pracy jest o wiele większy, ale ściana osłonowa z elewacyjnej cegły klinkierowej lub silikatowej o wiele lepiej zabezpiecza izolację termiczną niż tynk cienkowarstwowy i zwiększa izolacyjność termiczną oraz akustyczną całej ściany. Ściana trójwarstwowa wykonana, przykładowo, z bloczków gr. 25 cm, izolacji termicznej gr. 15 cm i warstwy elewacyjnej gr. 9 cm osiągnie parametry izolacyjności cieplnej U=0,21 W/(m2K) i izolacyjności akustycznej Rw = 63 dB.
Na korzyść. Wysoka izolacyjność akustyczna ścian – np. blok wapienno-piaskowy gr. 24 cm charakteryzuje się wskaźnikiem izolacyjności akustycznej na poziomie 56 dB, a więc najlepszej ze wszystkich materiałów przeznaczonych do budowy ścian. Wewnętrzne ściany konstrukcyjne i działowe też będą skutecznie izolować akustycznie. Elementy zachowują wymiarową dokładność i tworzą równe podłoże pod tynki. Duże wymiary bloczków zwiększają tempo robót. Późniejsze prace ułatwi użycie elementów z gotowymi kanałami do prowadzenia instalacji (np. elektrycznej). Nie bez znaczenia jest, że technologia pozwala na postawienie ścian jesienią i powrót na plac budowy po zimie, czemu sprzyja wysoka odporność materiału na warunki atmosferyczne. Z kolei wysoka paroprzepuszczalność eliminuje zjawisko zawilgocenia wnętrz oraz kondensacji pary wodnej w ścianach, a zdolność akumulacji dużej ilości ciepła przynosi wymierne korzyści zimą i komfort latem. Wapno zawarte w silikatach eliminuje powstawanie grzybów.
Słabe punkty. Masywność materiału niesie ze sobą określone utrudnienia. Masa elementów może podnieść koszt transportu na plac budowy. Później też wymagać będą większego nakładu sił. Ręczne kucie bruzd w tym przypadku to prawdziwa udręka, potrzebne będą narzędzia mechaniczne. Docinanie elementów ściennych nie będzie tak proste, jak betonu komórkowego i przecinak musi zastąpić piła tarczowa do kamienia. Trzeba też ująć w harmonogramie budowy czas konieczny na oddanie przez mury wilgoci (jest to przecież technologia mokra), zanim przystąpi się do prac wykończeniowych.
Ściany z ceramiki
Oznacza to budowanie z cegły pełnej, cegły kratówki, cegły dziurawki, cegły modularnej i pustaków. Domy stawia się również z pustaków poryzowanych, które ze względu na strukturę materiału mogą posłużyć do wznoszenia ścian jednowarstwowych bez ocieplenia 3. W nazwie tych wyrobów często pojawiają się określenia THERM lub TERM, co informuje o wysokiej izolacyjności cieplnej takich elementów.
Aleksander Rembisz
Ciąg dalszy artykułu w formacie pdf:
Pobierz wersję pdf: Stawiamy dom, czyli liczymy korzyści
