Fundamenty

Fundamenty

Od fundamentów zależy stateczność budynku i bezpieczeństwo jego mieszkańców, a błędy popełnione na tym etapie budowy bardzo trudno poprawić w gotowym już domu. Nie ma jednego idealnego rozwiązania – warto jak najlepiej dostosować fundamenty do warunków gruntowych, cech budynku (przede wszystkim jego masy) czy oczekiwanego tempa prac budowlanych.

Poza klasycznym fundamentem zagłębionym poniżej strefy przemarzania często można wybrać jego tańszą, płytko zagłębioną odmianę lub też żelbetową płytę nośną pod całym budynkiem. Sporadycznie, gdy warunki gruntowe są bardzo złe, konieczne jest posadowienie domu na palach lub studniach sięgających do głęboko położonych nośnych warstw gruntu. Decyzję o zmianie sposobu fundamentowania może podjąć jedynie uprawniony konstruktor.

Fundamenty tradycyjne

Fundamenty
(fot. M. Szymanik)

Najczęściej fundament składa się z żelbetowej ławy fundamentowej, zwykle szerokość od 50 do 100 cm i wysokość 30–50 cm; na takich ławach stawia się ścianę fundamentową najczęściej szerokości ok. 30 cm – betonowaną w deskowaniu lub murowaną. Na ścianach fundamentowych – po ułożeniu poziomej izolacji przeciwwilgociowej – opiera się ściany nadziemnej części budynku.

Wykop

Głębokość posadowienia
Ławy fundamentowe zazwyczaj zaleca się opierać poniżej strefy przemarzania gruntu, która na większości terytorium Polski sięga ok. 1 m poniżej poziomu terenu (rys. 1). Posadowienie na takiej głębokości jest uzasadnione zwłaszcza w gruntach wysadzinowych, które zwiększają swoją objętość pod wpływem mrozu. Źródłem uszkodzeń fundamentu może być zarówno ich parcie, jak i nierównomierne osiadanie gruntu po rozmarznięciu. Wysadzinowe są wszystkie grunty zawierające duże ilości drobnych cząstek – głównie grunty gliniaste oraz wszystkie grunty organiczne (np. zawierające torf).

 

W wielu miejscach występują jednak grunty niewysadzinowe (np. grube przepuszczalne piaski) i wówczas dopuszczalne jest posadowienie płytkie, na głębokości 50–60 cm. O tym, czy to możliwe, a także czy zmianę fundamentów na płytsze można wprowadzić w projekcie katalogowym, musi zdecydować projektant, uwzględniając warunki panujące na działce oraz obciążenia wywierane przez budynek.

 

Najczęściej domy jednorodzinne mają jednak zdecydowanie „przewymiarowane” fundamenty, co zwiększa koszty. W dużej mierze wynika to także z popularności projektów gotowych (katalogowych), których twórcy wolą przyjąć rozwiązania jak najbardziej uniwersalne, niewymagające adaptacji projektu.

 

Wyznaczanie wykopu
Po wytyczeniu budynku przez geodetę ekipa wykonawcza może wyznaczyć obrys wykopu. Wskazane jest, by przyszły wykonawca był obecny na placu budowy w czasie pracy geodety – zapobiegnie to wątpliwościom, co oznaczają wbite przez niego paliki.

 

Fundamenty wyznacza się za pomocą tzw. ław drutowych, czyli cienkich drutów, żyłki lub sznurków napiętych między palikami tak, by w razie potrzeby można je było zdjąć, a potem założyć ponownie.

 

Ważne jest dokładne wyznaczenie kątów, a także wypoziomowanie dna wykopu, górnej krawędzi ław oraz ścian fundamentowych. Wszelkie niedokładności utrudniają bowiem późniejsze stawianie ścian. Do sprawdzenia wypoziomowania odległych punktów (np. oddalonych o kilkanaście metrów) najlepiej użyć tzw. węża wodnego.

 

Jarosław Antkiewicz
konsultacja Redakcja BudujemyDom

 

Pełny artykuł w PDF Fundamenty

Pozostałe artykuły z tego numeru
Trzeba dobrze policzyć koszty
W Polsce najczęściej domy jednorodzinne mają powierzchnię w granicach 140–170 m2. Realny koszt pompy ciepła z sondami pionowymi oraz wykonaną podłogówką kształtuje się dla takiego domu na poziomie 60–70 tysięcy złotych.
Trzeba dobrze policzyć koszty
Wybierać racjonalnie
Najczęstszy błąd popełniany przez inwestorów to porównywanie urządzeń o różnych standardach. Piec węglowy jest rzeczywiście stosunkowo tani, ale jego zaawansowanie techniczne trudno porównywać z pompą ciepła.
Wybierać racjonalnie
Dlaczego pompa ciepła?
W Polsce co trzeci inwestor budujący własny dom poważnie rozważa zastosowanie pompy ciepła. Zastanów się i Ty!
Dlaczego pompa ciepła?
Mur przepisów
„Error ignorantia iuris nocet” – nie jest to wbrew pozorom komunikat z zawieszającego się komputera, tylko łacińska maksyma o tym, iż nieznajomość prawa szkodzi. Czasami komuś z nas wydaje się, że coś wie, bo: sąsiad mówił, w gazecie było napisane, logika wskazuje. Warto porzucić te złudzenia! Polski system prawny nie toleruje najmniejszych nawet błędów, a zgnębiony obywatel powinien znać swoje miejsce, gdyż w przeciwnym razie... przychodzi mu za brak wiedzy słono płacić. Dosłownie i w przenośni.
Mur przepisów
Domowy salon kąpielowy
Jest marzeniem wielu z nas – przestronna i wysoka, zalana światłem, luksusowo wyposażona. Ozdobiona kryształami i złotem, które kamuflują jej sanitarny charakter. W takich dążeniach nie ma nic dziwnego – pałacowa łazienka pozwala doznać pełnego oczyszczenia, zrelaksować się i odnowić siły po długim dniu. A także poczuć się po prostu po królewsku!
Domowy salon kąpielowy
Kolektory słoneczne
Ciepła woda w kranie i gorące grzejniki – wszystko za cenę kilku kolektorów zamocowanych na dachu! Niestety, to zbyt piękne, żeby było prawdziwe. Zatem Instalowanie kolektorów ma jedynie wymiar ekologiczny! i to też nie jest cała prawda. To dwa skrajne poglądy, które nieustannie krążą na forach internetowych, w dyskusjach publicznych i folderach informacyjnych. Warto sprawdzić, jak jest naprawdę.
Kolektory słoneczne
Elektryka
Przestarzała instalacja elektryczna jest potencjalnie niebezpieczna i po prostu niewygodna – brakuje gniazd, a istniejące obwody są przeciążone. Zakres prac przy jej modernizacji zależy od tego na ile odbiega od obowiązujących współcześnie standardów.
Elektryka
Wymiana drzwi i okien
Wymiana stolarki zimą? Dlaczego nie? Producenci chętniej udzielają rabatów, a zastój w branży sprawia, że łatwiej znaleźć wykwalifikowaną ekipę montażową. Dzięki nowym „cieplejszym” oknom jeszcze tej zimy rachunki za ogrzewanie mogą być niższe. A zatem – do dzieła!
Wymiana drzwi i okien
Kotły na paliwo stałe
Nowoczesne kotły na paliwo stałe nie brudzą tak jak kiedyś, a paliwo do nich można uzupełniać co kilka dni. Kocioł na węgiel lub drewno to komfort cieplny za niską cenę i coraz mniej uciążliwości.
Kotły na paliwo stałe
Jak zbudować dom energooszczędny?
Budowa domu energooszczędnego to nie tylko moda. Zainteresowanie budownictwem energooszczędnym wzrasta z wielu powodów: najważniejszym są finanse, bowiem dom energooszczędny to taki, który zużywa 3–4-krotnie mniej energii do ogrzewania niż budynek typowy, a mniejsze straty energii to dużo niższe rachunki za ciepło.
Jak zbudować dom energooszczędny?
Ściany i podłogi
W artykule znajdą Państwo porady na temat produktów, które można stosować do krycia ścian i podłóg w domu alergika. Niektóre z nich opatrzone zostały specjalnymi atestami, m.in. Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, inne polecane są jako najbardziej odpowiednie z danej grupy produktów w tych szczególnych przypadkach.
Ściany i podłogi
Odkurzacz centralny
Odkurzacz centralny w domu alergika? Tak, bo najlepiej radzi sobie z usuwaniem wszechobecnych roztoczy kurzu domowego. Nie unosi go też z jeszcze nieposprzątanych miejsc, bo wessane powietrze wydmuchuje na zewnątrz domu.
Odkurzacz centralny
Uzdatnianie wody
Woda, z której korzystamy w domu, musi odpowiadać normom określonym przez ministra zdrowia. I mimo że zazwyczaj im odpowiada, to jednak jej jakość nie zawsze odpowiada nam. To, co płynie z kranu, bywa po prostu niesmaczne, źle pachnie i nieprzyjemnie wysusza skórę po umyciu.
Uzdatnianie wody
Wentylacja
Domy budowane dawniej zawdzięczały dobrą wymianę powietrza przede wszystkim niekontrolowanemu przepływowi powietrza przez nieszczelności w oknach i drzwiach, ścianach i dachu. W obecnie budowanych domach takich nieszczelności nie ma. Jak zatem wentylować nowoczesne budynki, by mieszkańcy nie mieli problemów ze snem i nie skarżyli się na kłopoty zdrowotne o niewyjaśnionych przyczynach, jak to się często dzieje w domach, w którym źle działająca wentylacja powoduje zawilgocenie, a nawet zagrzybienie ścian?
Wentylacja
Ogrzewanie
W jaki sposób ogrzewać dom, by było w nim ciepło i przytulnie? Jaki sposób przekazywania ciepła do pomieszczeń wybrać, by był najbardziej przyjazny domownikom, szczególnie tym uczulonym na kurz? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, choć najbardziej zaleca się ogrzewanie płaszczyznowe, odradza natomiast konwekcyjne i nadmuchowe, wznoszące kurz gromadzący się w domu.
Ogrzewanie
Przyczyny zawilgocenia
Zarodniki grzybów i odchody roztoczy to bardzo silne alergeny. Rozwojowi tych organizmów sprzyja podwyższony poziom wilgotności. Wilgoć w domu szkodzi nie tylko mieszkańcom, ale i budynkowi: jest powodem gnicia drewna, niszczenia tynków i powłok malarskich, przyspiesza korozję stali.
Przyczyny zawilgocenia
Lekarz o alergii
Jesteś alergikiem? Jeśli często atakuje Cię katar, a kładąc się do łóżka często kaszlesz i przyjmujesz co miesiąc antybiotyki – to najprawdopodobniej odpowiedź na pierwsze pytanie brzmi TAK!
Lekarz o alergii
Ściany zewnętrzne
Ściany zewnętrzne muszą bezpiecznie przenosić obciążenia na fundamenty, a równocześnie chronić wnętrze przed wpływami atmosferycznymi, hałasem i ucieczką ciepła z ogrzewanych pomieszczeń. Pierwsza z funkcji wymaga wytrzymałości, druga – izolacyjności, a więc cech, które rzadko udaje się pogodzić w jednym materiale. Dlatego ściany zwykle buduje się jako wielowarstwowe.
Ściany zewnętrzne
Na emeryturę pod miasto
Jerzy i Maria już kilka lat temu przygotowali się do spędzenia jesieni życia za miastem. W tym celu zbudowali dom, położony 35 kilometrów od Warszawy. Choć obecnie muszą dojeżdżać do pracy, grzęznąc w korkach, cieszą się, że niedługo będą tylko korzystać z uroków życia na wsi. W wygodnym przestronnym domu, którego utrzymanie jest porównywalne z kosztami utrzymania ich poprzedniego mieszkania w bloku.
Na emeryturę pod miasto
Dom dla czwórki
Ewa i Tomasz kilka lat temu zbudowali dom dla czteroosobowej rodziny. Przestronny i funkcjonalny, o powierzchni 272,4 m2, dający im poczucie komfortu po mieszkaniu w bloku. Od kiedy jednak wyprowadziła się córka, rodzinne gniazdo stało się dla nich za duże. W przyszłości planują więc budowę kolejnego. Tym razem będzie to dom o połowę mniejszy, na mniejszej działce, ale koniecznie w tej samej okolicy. Bo miejsce wybrali znakomicie.
Dom dla czwórki
Wierzby za oknem
Interesuję się historią i dużą wagę przykładam do wartości patriotycznych – mówi Marek Hanyga, inżynier elektryk, właściciel firmy „Hanmar”, która od 26 lat zajmuje się sprzedażą oraz naprawą elektronarzędzi.
Wierzby za oknem
Wierzby za oknem
Interesuję się historią i dużą wagę przykładam do wartości patriotycznych – mówi Marek Hanyga, inżynier elektryk, właściciel firmy „Hanmar”, która od 26 lat zajmuje się sprzedażą oraz naprawą elektronarzędzi.
Wierzby za oknem
Najnowsze wydanie