Grubość ścian spoczywających na fundamencie wynosi najczęściej 25-50 cm i zależy od przyjętej technologii budowy ścian nadziemia. Mogą być one budowane jako jednorodne lub w przypadku budynków podpiwniczonych jako warstwowe z ociepleniem. Przy ustalaniu grubości ściany fundamentowej trzeba również brać pod uwagę sposób wykończenia cokołu domu.
Jeśli planujemy wymurowanie go np. z cegły klinkierowej, to ściana musi być odpowiednio szeroka, aby cokół mógł się na niej oprzeć. Alternatywnym rozwiązaniem może być też wykonanie żelbetowego wspornika poniżej poziomu gruntu, stanowiącego podporę dla cokołu. Ściany jednorodne najczęściej wykonywane są jako betonowe z bloczków lub wylewane w deskowaniu, ale można je również stawiać z bloczków silikatowych, keramzytobetonowych.
Wybór konstrukcji ściany warstwowej zależy od wymaganej grubości warstwy nośnej. Przy cienkich ścianach fundamentowych o grubości 25 cm warstwę nośną stawia się np. z bloczków betonowych, a na zewnątrz układa się ewentualnie ocieplenie w postaci wodoodpornych płyt styropianowych lub z polistyrenu ekstrudowanego. Możliwe jest również ocieplenie od strony wewnętrznej, co niekiedy będzie rozwiązaniem korzystniejszym ze względu na znacznie mniejszą bezwładność cieplną izolowanego pomieszczenia. Grubsze ściany fundamentowe warto budować jako trójwarstwowe, w których izolację cieplną umieszcza się między dwiema warstwami nośnymi.
Taka konstrukcja zasadniczo różni się od ścian trójwarstwowych części nadziemnej, gdzie obciążenie przenoszone jest tylko przez wewnętrzną ścianę nośną, a zewnętrzna warstwa pełni jedynie rolę osłonową. Na ściany fundamentowe w domach podpiwniczonych, zwłaszcza głęboko posadowionych, otaczający grunt wywiera duży nacisk boczny.
Przy cienkiej warstwie zewnętrznej może dojść do jej ugięcia się pod naporem gruntu, co spowoduje uszkodzenie hydroizolacji, a w skrajnych warunkach nawet odkształcenie ścian nośnych. Oczywiście można zbudować ścianę fundamentową z dwóch warstw bloczków o grubości 24 cm połączonych stalowymi kotwami, umieszczając między nimi płyty styropianowe grubości 5-6 cm, ale zwiększy to niepotrzebnie jej szerokość i podniesie koszty.
Szczegóły ułożenia izolacji przeciwwilgociowej i termicznej w ścianie fundamentowej zaprojektowanej z bloczków betonowych
Szczegóły wykonania izolacji przeciwwilgociowej i termicznej w trójwarstwowej ścianie fundamentowej
Dobrym rozwiązaniem będzie naprzemienne ułożenie bloczków co dwie warstwy w taki sposób, aby elementy betonowe zachodziły na siebie, a szczelinę wypełniał styropian. Wzmocnienie ścian piwnicy można również osiągnąć przez ułożenie zbrojenia w spoinach między bloczkami lub wykonanie żelbetowych słupów w odstępach co ok. 2 m wzdłuż obwodu ściany.
Przy budowie fundamentów należy też zwrócić uwagę na osiowe obciążenie ławy fundamentowej, tak aby środek szerokości ściany nośnej pokrywał się z osią ławy. Mimośrodowe obciążenie wywołuje bowiem nierównomierne przenoszenie nacisku na grunt, co w efekcie prowadzi do nadmiernego osiadania domu.
Błąd ten często popełniany jest przy budowie ścian warstwowych, z zewnętrznym murem osłonowym, gdy w osi ławy ustawia się symetrycznie całą szerokość ściany, a nie jej warstwę nośną. Warto też pamiętać, że zasypywanie ścian w domach podpiwniczonych można wykonać jedynie po ułożeniu stropu nad piwnicą i zabetonowaniu wieńca. W przeciwnym razie - zwłaszcza, gdy wykop zasypywany jest przy użyciu koparki - może nastąpić odkształcenie ścian pod naciskiem gruntu, gdyż w żaden sposób nie są one usztywnione u góry.
Od 1998 roku Redakcja "Budujemy Dom" tworzy społeczność pasjonatów budownictwa, którzy z chęcią dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem. Nasz zespół to wykwalifikowani redaktorzy, architekci, inżynierowie i specjaliści z różnych dziedzin budownictwa, którzy stale poszerzają swoją wiedzę i śledzą najnowsze trendy.