Błąd pierwszy - dobór niewłaściwej wielkości systemu
Dlatego właśnie dobór właściwej wielkości systemu rynnowego jest niezwykle ważny, ponieważ musimy mieć pewność, że rynny i rury spustowe odbiorą wodę z powierzchni dachowej naszego domu. Doboru dokonuje się obliczając tzw. efektywną powierzchnię dachu (EPD).
Korzystamy do tego celu z następującego wzoru: EPD = (H/2 + W) x L, gdzie H to wysokość dachu, W to odległość w poziomie od okapu do kalenicy, a L to długość okapu połaci dachu dla której dobieramy system.
Po wyliczeniu EPD, korzystając z tabel producentów dobieramy rozmiary systemu rynnowego (szerokość rynny i średnice rury spustowej). Bierzemy tu również pod uwagę nie tylko zdolność odprowadzenia wody, ale też możliwość przechwycenia wody przez rynnę, możliwości montażu, rodzaj pokrycia dachowego, spadek dachu, względy estetyczne.
Np. system 75 mm nie nadaje się raczej na odwodnienie większych, stromych połaci dachowych, natomiast duża rynna 150 mm z rurą spustową 110 mm, nie będzie prezentowała się dobrze na małym domu jednorodzinnym. Najbardziej popularnym i uniwersalnym systemem montowanym na domach jednorodzinnych jest system z rynną 125 mm oraz z rurą spustową 110 lub 90 mm.
Dokonując prawidłowego doboru orynnowania, unikniemy niebezpieczeństwa związanego z zalewaniem elewacji wodą deszczową przelewającą się ze zbyt małych rynien w czasie intensywnych opadów deszczu.
Błąd drugi - brak miejsca na ruchy termiczne
Jeśli system wykonany jest z PVC, należy uwzględnić reakcje tego materiału na wysokie i niskie temperatury. Jak wiadomo, PVC w przypadku wysokich temperatur się rozszerza, a gdy panują niskie - kurczy, dlatego poszczególne elementy orynnowania, takie jak narożniki czy łączniki, muszą być zamontowane tak, aby wyeliminować ryzyko rozszczelnienia lub deformacji związanej z brakiem miejsca na wydłużenie się długich elementów - rynny i rury spustowej.
Rynny montuje się w kształtach rynnowych zostawiając w nich odstęp, który zazwyczaj jest oznaczony na kształtce. Kształtek rynnowych nie należy skręcać z rynną - uniemożliwi się przez to kompensację ruchów termicznych systemu. Jest to istotne zwłaszcza w naszej strefie klimatycznej, gdzie występują dość duże wahania temperatur.
Błąd trzeci - niewłaściwy rozstaw uchwytów
Niezwykle ważnym miejscem w systemie orynnowania jest mocowanie rynny do okapu budynku. W tym zakresie należy zwrócić szczególną uwagę na równomierne rozstawienie uchwytów doczołowych lub połaciowych.
Odległość pomiędzy tymi elementami powinna wynosić maks. do 60 cm - zależy ona od nośności stosowanych uchwytów (dla mniejszych rynien, dla których nośność uchwytów jest niewielka, powinna być ona mniejsza - np. 50 cm).
Jeśli ją zwiększymy, to pod wpływem czap śniegowych lub sopli mogą nastąpić odkształcenia instalacji. Należy także pamiętać, że uchwyty nie powinny być oddalone więcej niż o 15 cm od odpływów, łączników i narożników oraz powinny być montowane na prostej (niezwichrowanej) desce okapowej. W ten sposób zminimalizujemy możliwości deformacji termicznej rynny.
Błąd czwarty - zła wysokość montażu rynien
To bardzo istotny czynnik poprawnego montażu systemów rynnowych. Rynny muszą być zamontowane w określonym położeniu w stosunku do okapu dachu. Idealnym usytuowaniem rynien jest takie, w którym system rynnowy nie jest zamontowany powyżej linii przedłużenia spadku dachu. Nie jest wtedy narażony na uderzenie zsuwającego się śniegu. Z drugiej strony zbyt niskie usytuowanie rynny może powodować przelewanie się wody deszczowej ponad rynną. W stosunku do krawędzi dachu przy okapie należy tak montować rynny by krawędź dachu znajdowała się mniej więcej w połowie przekroju rynny - tak aby woda centralnie do niej wpadała.
Błąd piąty - Niewłaściwy spadek rynien
Warunkiem, jaki musimy spełnić, aby system spełniał swoje zadanie, jest zachowanie spadku rynny. Powinien on wynosić od 3 do 5 mm na każdy metr bieżący. Pozwoli to skutecznie odprowadzać wodę do odpływu. Zachowanie spadku umożliwi „samooczyszczanie” rynny z osadów i uniemożliwi tworzenie się zastoisk wody - powodujących wykroplenia na połączeniach w bezdeszczowe dni.
Po zamontowaniu rynny należy przeprowadzić test, który sprawdzi poprawność wykonania spadków. W tym celu wlewa się wodę do rynny i sprawdza, czy sprawnie przepływa do odpływu i czy nie tworzą się zastoiny. Jeśli woda, sprawnie nie odpływa, konieczne będzie poprawienie instalacji. Test najlepiej wykonać przed montażem rur spustowych.
Błąd szósty - zły dobór haków obejmy i niewłaściwy montaż obejm
Do mocowania rur spustowych do ściany budynku służą haki obejmy. Producenci zazwyczaj oferują je w różnych długościach, często również z długimi kołkami rozporowymi. Przydają się one szczególnie w budynkach ze ścianami dwuwarstwowymi, z zewnętrzną grubą warstwą termoizolacji. Warto pamiętać, że takie haki z długimi kołkami powinny być zakotwione w ścianę nośną na głębokość min. 80 mm (dla krótkich kołków to zakotwienie wynosi 60 mm) i dobrać odpowiedniej długości haki. Nie wskazane jest mocowanie rury ze ścianą za pomocą kołków mocowanych w warstwie ocieplenia.
Obejmy na rurach spustowych powinny być montowane w sposób, aby nie blokowały ruchów kompensacyjnych rur wywołanych zmianą temperatury otoczenia. W tym celu należy montować je na złączkach rurowych a przy montażu obejm bezpośrednio na rurach należy wykonać to tak aby rura mogła przesuwać się w obejmie (w tych miejscach obejma nie trzyma rury w pionie a jedynie stabilizuje ją przy ścianie).
Błąd siódmy - niewłaściwy dobór materiału, z którego wykonane jest orynnowanie do obiektu
Orynnowanie w zależności od surowca, z którego jest wykonane może być nie zalecane w niektórych specyficznych sytuacjach. W agresywnym chemicznie środowisku np. na obszarach przemysłowych o mocno zanieczyszczonej atmosferze, na obszarach strefy nadmorskiej, nie powinno stosować systemów stalowych - podatnych na korozję. Na takich obszarach spełniają się znakomicie systemy rynnowe z PVC.
Natomiast na obiektach, gdzie może pojawić się bardzo wysoka temperatura np. budynki z gzymsami okutymi blachą ocynkowaną wyeksponowanymi na południe - rynny z PVC nie powinny być stosowane. Bardzo wysoka temperatura może spowodować ich deformację.
Błędy popełnione w trakcie doboru i montażu systemu rynnowego mszczą się latami
Ich skutkiem może być zalewanie i niszczenie elewacji bądź uszkodzenie systemu i narażenie się na dodatkowe koszty. Dlatego tak dużą wagę należy przywiązać do dokładności przy instalacji orynnowania. Nie warto również oszczędzać na jakości. Dobry produkt nie tylko będzie spełniał swoją funkcję przez lata, ale dodatkowo ułatwi nam sam proces montażu.
źródło i zdjęcia: Gamrat