Czym dokładnie jest kogeneracja, jakie są jej zalety i czy warto w nią zainwestować. Przybliżymy również najnowsze technologie oraz realne korzyści dla właścicieli domów jednorodzinnych.
Czym jest kogeneracja?
Kogeneracja (ang. CHP – Combined Heat and Power) to proces, w którym jedno urządzenie wytwarza jednocześnie prąd i ciepło. W tradycyjnych elektrowniach ciepło powstałe przy produkcji energii elektrycznej jest tracone, natomiast w systemach kogeneracyjnych jest ono w pełni wykorzystywane – np. do ogrzewania pomieszczeń czy podgrzewania wody.
Dzięki temu sprawność całego systemu jest znacznie wyższa niż w przypadku osobnego wytwarzania prądu i ciepła. Typowa elektrownia osiąga sprawność na poziomie 40%, podczas gdy instalacja kogeneracyjna może sięgać nawet 90%!
Jak działa kogeneracja w domu?
Działanie domowego systemu kogeneracyjnego można porównać do małej elektrociepłowni. Urządzenie (zwane agregatem kogeneracyjnym lub mikrokogeneracją) jest zasilane najczęściej gazem ziemnym lub biogazem. Proces spalania paliwa generuje energię mechaniczną, która jest następnie przekształcana w energię elektryczną. Jednocześnie ciepło powstające w wyniku spalania nie jest marnowane, lecz odzyskiwane i wykorzystywane do ogrzewania wody użytkowej lub centralnego ogrzewania.
Elementy systemu kogeneracyjnego
Typowy system kogeneracyjny składa się z:
- Silnika spalinowego lub turbiny gazowej – napędza generator prądu,
- Generatora – przekształca energię mechaniczną w elektryczną,
- Wymiennika ciepła – odzyskuje ciepło odpadowe i przekazuje je do instalacji grzewczej,
- Układu sterowania – zarządza pracą urządzenia i optymalizuje jego działanie.
Zalety domowej kogeneracji
Wprowadzenie kogeneracji do domów jednorodzinnych staje się coraz bardziej popularne, głównie ze względu na liczne korzyści:
1. Oszczędność na rachunkach za energię
Dzięki jednoczesnemu wytwarzaniu ciepła i prądu redukujesz zużycie energii z sieci, co przekłada się na niższe rachunki. Im większe jest Twoje zapotrzebowanie na energię cieplną i elektryczną, tym szybciej zwróci się inwestycja w system kogeneracyjny.
2. Większa efektywność energetyczna
Systemy kogeneracyjne osiągają sprawność na poziomie 80-90%, co oznacza, że niemal całe zużyte paliwo jest przekształcane w energię użytkową. W porównaniu z tradycyjnymi elektrowniami jest to znacznie bardziej efektywne rozwiązanie.
3. Mniejsze emisje CO₂ i ekologia
Redukcja zużycia paliw kopalnych sprawia, że domowe systemy kogeneracyjne emitują mniej dwutlenku węgla i innych szkodliwych substancji do atmosfery. Jeśli dodatkowo korzystasz z biogazu, system może działać niemal bezemisyjnie!
4. Niezależność energetyczna
Produkując własną energię elektryczną i ciepło, stajesz się mniej zależny od dostawców energii oraz wahań cen gazu i prądu. W sytuacjach awaryjnych, np. przerw w dostawie prądu, system może działać jako źródło zasilania awaryjnego.
5. Możliwość sprzedaży nadwyżek energii
Jeśli Twoje urządzenie produkuje więcej energii elektrycznej, niż potrzebujesz, możesz sprzedać nadwyżki do sieci energetycznej, zmniejszając jeszcze bardziej koszty eksploatacyjne.
Czy inwestycja w kogenerację się opłaca?
Koszt instalacji systemu kogeneracyjnego zależy od jego mocy, wybranego paliwa oraz warunków montażu. Średnio cena mikrokogeneracji dla domu jednorodzinnego waha się od 40 000 do 80 000 zł. Dodatkowo w Polsce można ubiegać się o dotacje i ulgi podatkowe na instalacje tego typu.
Zyski wynikające z zastosowania kogeneracji to m.in.:
- Oszczędności na rachunkach – zmniejszone koszty ogrzewania i energii elektrycznej mogą dawać nawet kilka tysięcy złotych rocznie oszczędności.
- Zwrot inwestycji – zależnie od zużycia energii, inwestycja może zwrócić się w okresie od 5 do 10 lat.
- Wzrost wartości nieruchomości – dom z nowoczesnym systemem energetycznym jest bardziej atrakcyjny dla przyszłych kupujących.
Kogeneracja a przyszłość – innowacyjne rozwiązania
W przyszłości możemy spodziewać się rozwoju jeszcze bardziej ekologicznych rozwiązań, które będą mogły współpracować z odnawialnymi źródłami energii, takimi jak fotowoltaika czy pompy ciepła.
Kogeneracja to doskonałe rozwiązanie dla osób, które chcą zmniejszyć koszty energii, zwiększyć niezależność energetyczną oraz zminimalizować wpływ na środowisko. Dzięki nowoczesnym technologiom możliwe jest jednoczesne wytwarzanie prądu i ciepła, co znacznie poprawia efektywność energetyczną budynków.
źródło i zdjęcia: Termet S.A.