W nowym domu marzy mi się prawdziwy, otwarty kominek. Zauważyłem, że stare kominki mają dużo bardziej skomplikowany kształt komory, niż nowoczesne wkłady, które są w zasadzie prostopadłościennymi puszkami. Skąd ta różnica? Czy to tylko kwestia tradycji?
Odpowiedź eksperta: Kominek otwarty to wbrew pozorom zupełnie inne urządzenie, niż wkład kominkowy, zamknięty w takiej czy innej obudowie. Wkład kominkowy jest raczej prostym metalowym piecem, tyle że wyposażonym w drzwiczki z dużą szybą. W związku z tym jego wielkość i formę można zmieniać w dość szerokim zakresie. Kominek otwarty narzuca zaś pewne rygory. Ich zlekceważenie spowoduje, że dym będzie cofał się do pomieszczenia, a kominek grzał bardzo słabo.
Otwarty kominek składa się z kilku części:
Komora spalania, w której znajduje się opał, powinna wypromieniowywać możliwie dużo ciepła do pomieszczenia. W związku z tym zawsze jest dość płytka - 45-50 cm (nawet w dużych kominkach). Jej tylna ściana w swej górnej części jest mocno pochylona ku przodowi (kąt 60°), ścianki boczne również są ustawione nieco skośnie. Dzięki temu ścianki odbijają ciepło w kierunku pokoju. Ściany komory paleniskowej muszą być odporne na wysoką temperaturę i bezpośrednie działanie ognia. Najczęściej wznosi się je z ogniotrwałej cegły szamotowej. Taką komorę można obudować innym, bardziej dekoracyjnym materiałem. Jednak cegły szamotowej i zwykłej ceramicznej lub klinkierowej nie spaja się zaprawą. Ze względu na odmienną rozszerzalność termiczną, takie połączenie i tak rychło popęka.
Widok komory kominka od frontu i przekrój poprzeczny. Ścianki są pochylone w charakterystyczny sposób
Widok komory paleniska od góry oraz zbrojenie nadproża w otworze portalu kominka
Gardziel to otwór dymowy w sklepieniu paleniska. Najczęściej ma kształt prostokąta o proporcjach ok. 1:2. Pole przekroju gardzieli wynosi ok. 1/10 powierzchni otworu w portalu (froncie) kominka. To przewężenie zmniejsza prędkość ruchu dymu w kierunku komina. Dzięki temu niespalone jeszcze składniki, np. sadza, pozostają dłużej w silnie rozgrzanej komorze spalania i mają kontakt z płomieniem. Gardziel pełni też rolę dyszy, przy przechodzeniu przez którą gorące gazy wydzielające się z opału, lepiej mieszają się z powietrzem. Trzeba tu zaznaczyć, że to istotna funkcja, bo gorące gazy mieszają się bardzo źle.
W gardzieli umieszcza się przepustnicę (szyber), służącą do regulacji intensywności ciągu kominowego, a w konsekwencji szybkości spalania drewna. Gdy nie palimy w kominku, szyber można zamknąć, aby pomieszczenie się nie wychładzało (komin to dodatkowy duży kanał wentylacyjny).
Z gardzieli gorące gazy spalinowe trafiają do komory dymowej. Komora ta ma nie mniejsze znaczenie dla jakości spalania, niż samo palenisko. W tradycyjnych kominkach to jakby poszerzenie dolnej części komina, które możliwia dalsze wymieszanie z powietrzem gazów z opału. Dzięki temu następuje ich dopalenie. Nie dochodzi do tego wcześniej, nie z powodu niedoboru powietrza, bo w kominku otwartym (w przeciwieństwie do zamkniętego), mamy go zawsze aż nadto.
Problemem jest właśnie wspomniany wcześniej opór gorących gazów przed mieszaniem się. Komora dymowa może się bardzo silnie nagrzewać i ma spory udział w oddawaniu ciepła. W komorze zbiera się także sadza, dlatego powinna być z boku wyposażona w szczelne drzwiczki wycierowe. Komora dymowa ma kształt ściętego ostrosłupa, z płaską tylną ścianką, i zwęża się w kierunku wlotu do komina. Jej typowa wysokość wynosi około 50 cm.
Redakcja BD
FAQ Pytania i odpowiedzi
Dlaczego stare kominki mają bardziej skomplikowany kształt komory niż nowoczesne wkłady kominkowe?
Otwarty kominek wymaga specyficznego kształtu komory, aby efektywnie odbijać ciepło do pomieszczenia i zapobiegać cofaniu się dymu. Nowoczesne wkłady kominkowe są prostszymi metalowymi piecami, co pozwala na większą elastyczność w kształcie i wielkości.
Z czego składa się komora spalania otwartego kominka i dlaczego ma taki kształt?
Komora spalania otwartego kominka jest płytka i ma ścianki ustawione skośnie, co umożliwia efektywne odbijanie ciepła do pomieszczenia. Tylna ściana jest mocno pochylona ku przodowi, aby promieniować jak najwięcej ciepła.
Jakie materiały są używane do budowy ścian komory spalania otwartego kominka?
Ściany komory spalania buduje się z ogniotrwałej cegły szamotowej, która jest odporna na wysoką temperaturę i bezpośrednie działanie ognia. Można je obudować bardziej dekoracyjnymi materiałami.
Jakie funkcje pełni gardziel w otwartym kominku?
Gardziel, czyli otwór dymowy w sklepieniu paleniska, zmniejsza prędkość ruchu dymu, co pozwala na lepsze spalanie sadzy i niespalonych składników. Gardziel pełni też rolę dyszy, poprawiając mieszanie się gorących gazów z powietrzem.
Jaką rolę odgrywa komora dymowa w jakości spalania w otwartym kominku?
Komora dymowa umożliwia dalsze wymieszanie gazów z powietrzem, co poprawia ich dopalenie. Może się silnie nagrzewać, oddając dodatkowe ciepło, i jest wyposażona w szczelne drzwiczki wycierowe do usuwania sadzy.
Od 1998 roku Redakcja "Budujemy Dom" tworzy społeczność pasjonatów budownictwa, którzy z chęcią dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem. Nasz zespół to wykwalifikowani redaktorzy, architekci, inżynierowie i specjaliści z różnych dziedzin budownictwa, którzy stale poszerzają swoją wiedzę i śledzą najnowsze trendy.
komora dymowa w podstawie powinna mieć kształt łódki/owala po to aby zdarzające się zwrotne podmuchy mogły łatwiej wracać do swojego normalnego ciągu, doskonale to imituje gotowy amerykański system gardzieli wykonanych z żeliwa w których klapa szybra jest tak wyprofilowana aby ...
1
