Jak wykonać uziom fundamentowy i co zrobić, jeśli o nim zapomniano?
Jak wykonać uziom fundamentowy i co zrobić, jeśli o nim zapomniano?
Jednym z najważniejszych elementów zabezpieczających instalację elektryczną i odgromową jest uziom. Niestety, często zdarza się, że podczas budowy domu nie przewidziano go lub po prostu o nim zapomniano. Co zrobić w takiej sytuacji?
Uziom fundamentowy to niezbędny element każdej instalacji elektrycznej w budynku, który ma na celu ochronę przed skutkami porażenia prądem. Jest on wykonany z miedzianej lub stalowej taśmy o minimalnej grubości 4 mm, umieszczanej w betonie na długości całego fundamentu. Uziom ten musi być podłączony do instalacji elektrycznej budynku, co zapewnia odprowadzenie ładunków elektrycznych do ziemi. Wykonanie uziomu fundamentowego jest najprostsze podczas budowy domu, jednak możliwe jest także jego późniejsze zainstalowanie. W takim przypadku konieczne jest wykonanie otworów w fundamentach, przez które przeprowadza się uziom. Następnie otwory te są zalewane specjalnym betonem. Ważne jest, aby pamiętać o prawidłowym wykonaniu uziomu, ponieważ jego brak może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak porażenie prądem osób przebywających w budynku. W przypadku stwierdzenia braku uziomu, konieczne jest niezwłoczne zgłoszenie tego faktu odpowiednim służbom i podjęcie działań mających na celu jego zainstalowanie.
Rolą uziomu jest odprowadzenie do gruntu niebezpiecznego napięcia, jakie może się pojawiać np. na metalowej obudowie urządzeń elektrycznych, takich jak pralka czy lodówka itp. Poza tym stanowi on ochronę przeciwporażeniową w razie uszkodzeń instalacji. Uziom zapewnia więc bezpieczeństwo mieszkańcom, ale zapobiega także zniszczeniu domowych urządzeń elektrycznych.
O jego wadze niech świadczy fakt, że wielu elektryków radzi rozpoczęcie planowania instalacji elektrycznej właśnie od uziomu.
Uziom fundamentowy - na etapie budowy domu
Podczas budowy domu najlepiej zdecydować się na uziom fundamentowy. To rozwiązanie najprostsze, najtrwalsze, najtańsze i najmniej pracochłonne. Koszty nie są wysokie, ponieważ nie trzeba prowadzić dodatkowych prac ziemnych - uziom układa się w wykopach przygotowanych pod wylanie fundamentów. Ma on postać płaskownika o przekroju minimum 30×3 mm lub stalowego pręta o średnicy co najmniej 10 mm. Do tego celu wykorzystuje się stal nieocynkowaną, stal ocynkowaną ogniowo, stal pomiedziowaną elektrolitycznie bądź czystą miedź.
Uziom fundamentowy powinien tworzyć pierścień - elementy spawa się lub łączy zaciskami. Musi być też połączony z główną szyną wyrównawczą oraz z przewodami odprowadzającymi piorunochronu. W przypadku budynku posadowionego na płycie fundamentowej lub takiego, którego wymiary w rzucie przekraczają 20×20 m, uziom wymaga indywidualnego zaprojektowania przez elektryka.
Uziom fundamentowy
Uziom otokowy i pionowy - w istniejącym budynku
Jeżeli podczas budowy nie wykonano uziomu, można to zrobić później, choć wybór opcji jest ograniczony - odpada wariant fundamentowy, pozostają dwa inne: otokowy i pionowy. Oba są niestety bardziej kłopotliwe i kosztowne.
Uziom otokowy wykonuje się zazwyczaj taśmą (bednarką) ze stali ocynkowanej ogniowo, zakopaną na głębokości co najmniej 0,5 metra. Wykop powinien być oddalony od fundamentu o około 1 m, ponieważ kopanie w mniejszej odległości mogłoby negatywnie wpłynąć na stateczność budynku. Podobnie jak w przypadku uziomu fundamentowego, również w otokowym taśma powinna stanowić układ zamknięty.
Jeżeli ma ona być dodatkowo elementem ochrony przeciwprzepięciowej, wykop powinien być głębszy i znajdować się poniżej strefy przemarzania gruntu, ponieważ rezystywność gruntu zamarzniętego jest znacznie większa niż normalnego.
Schemat uziomu otokowego
Jak widać, uziom otokowy wymaga wykonania wokół budynku wykopu. To dość kłopotliwe w sytuacji, gdy teren jest zagospodarowany - urządzono tam trawnik, ułożono chodnik, itp. Aby tego uniknąć, można zdecydować się na uziom pionowy, który nie wymaga dużej ingerencji w otoczenie domu. Polega na wbiciu pionowo w grunt specjalnie przygotowanych prętów lub ocynkowanych metalowych rur. Ich górne końce muszą znajdować się poniżej poziomu terenu, a rozstaw powinien być nie mniejszy niż ich długość (zazwyczaj uziomy mają od 2 do 7 m).
Rozwiązanie to jest prostsze, ale mniej skuteczne niż w przypadku uziomu otokowego, ponieważ łączna długość prętów jest zazwyczaj dużo mniejsza niż obwód budynku. Ponadto pręty są droższe od bednarki. Ze znacznie wyższymi kosztami muszą się liczyć szczególnie właściciele działek, na których dominuje źle przewodzący piaszczysty lub kamienisty grunt, w którym trzeba umieścić nawet kilkadziesiąt metrów prętów, by uziom był skuteczny.
Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać
najnowsze w każdy czwartek!
Dołącz do naszej listy i odbierz
darmowy magazyn ABC Budowania
Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać
najnowsze w każdy czwartek!
Dołącz do naszej listy i odbierz
darmowy magazyn ABC Budowania
FAQ Pytania i odpowiedzi
Czym jest uziom i jakie pełni funkcje?
Uziom jest jednym z najważniejszych elementów zabezpieczających instalację elektryczną i odgromową. Jego rolą jest odprowadzenie do gruntu niebezpiecznego napięcia, które może się pojawiać na metalowej obudowie urządzeń elektrycznych, takich jak pralka czy lodówka. Uziom zapewnia bezpieczeństwo mieszkańcom, chroni przed porażeniem w razie uszkodzeń instalacji i zapobiega zniszczeniu domowych urządzeń elektrycznych.
Kiedy najlepiej wykonać uziom fundamentowy i jakie są jego cechy?
Uziom fundamentowy najlepiej wykonać podczas budowy domu. Jest to rozwiązanie najprostsze, najtrwalsze, najtańsze i najmniej pracochłonne. Uziom układa się w wykopach przygotowanych pod wylanie fundamentów i ma postać płaskownika o przekroju minimum 30×3 mm lub stalowego pręta o średnicy co najmniej 10 mm. Wykorzystuje się do tego stal nieocynkowaną, stal ocynkowaną ogniowo, stal pomiedziowaną elektrolitycznie lub czystą miedź.
Jakie są alternatywy dla uziomu fundamentowego w istniejącym budynku?
Jeśli podczas budowy nie wykonano uziomu, można to zrobić później, ale odpada wariant fundamentowy. Pozostają dwa inne warianty: uziom otokowy i uziom pionowy. Uziom otokowy wykonuje się zazwyczaj taśmą (bednarką) ze stali ocynkowanej ogniowo, zakopaną na głębokości co najmniej 0,5 metra. Uziom pionowy polega na wbiciu pionowo w grunt specjalnie przygotowanych prętów lub ocynkowanych metalowych rur.
Jakie są wyzwania związane z wykonaniem uziomu otokowego?
Uziom otokowy wymaga wykonania wokół budynku wykopu, co może być kłopotliwe, jeśli teren jest już zagospodarowany, np. przez trawnik czy chodnik. Jeśli taśma ma być dodatkowo elementem ochrony przeciwprzepięciowej, wykop powinien być głębszy i znajdować się poniżej strefy przemarzania gruntu.
Jakie są cechy uziomu pionowego?
Uziom pionowy polega na wbiciu pionowo w grunt specjalnie przygotowanych prętów lub ocynkowanych metalowych rur. Ich górne końce muszą znajdować się poniżej poziomu terenu, a rozstaw powinien być nie mniejszy niż ich długość (zazwyczaj uziomy mają od 2 do 7 m). Jest to rozwiązanie prostsze niż uziom otokowy, ale mniej skuteczne, ponieważ łączna długość prętów jest zazwyczaj dużo mniejsza niż obwód budynku.
Z mediami jestem związany od 20 lat. Bardzo lubię pisać i redagować, starając się dopasować przekaz do konkretnej grupy odbiorców. W AVT Korporacja pracuję od dekady. Początkowo zajmowałem się infrastrukturą sportową, potem budownictwem - w miesięczniku „Budujemy Dom” i w tematycznych dodatkach specjalnych.
Moją największą pasją jest zwiedzanie bliższych i dalszych miejsc, o których piszę na swoim blogu podróżniczym. Poza tym interesuję się tematyką międzynarodową i geografią polityczną. W wolnych chwilach jeżdżę na rowerze, pływam i gram w koszykówkę.
Dnia 29.08.2019 o 07:19, Gość Janusz napisał:
Po pierwsze do ziemi nie można wkopywac bednarki ocynkowanej tylko miedziowaną albo nierdzewną (korozja).
A czemu nie złotą?
Gość mhtyl
29-08-2019 09:53
2 godziny temu, Gość Janusz napisał:
Po pierwsze do ziemi nie można wkopywac bednarki ocynkowanej
Przez lata tak się robiło i robi się nadal.
Gość Janusz
29-08-2019 07:19
Po pierwsze do ziemi nie można wkopywac bednarki ocynkowanej tylko miedziowaną albo nierdzewną (korozja). Po drugie 1m odległości od budynku wynika nie z obawy o budynek tylko w tym miejscu grunt jest już w miarę wilgotny
Poradnik
