- Jak przeprowadzić diagnostykę zużycia energii elektrycznej w domu?
- Gdzie szukać oszczędności energii?
- Dlaczego warto gotować pod przykryciem?
- Ile prądu zużywają lodówki?
- Jak oszczędnie prać?
- Ile prądu zużywają domowe urządzenia i akcesoria elektroniczne?
- Czy istnieje energooszczędne oświetlenie?
Diagnostyka zużycia energii elektrycznej
Nowoczesne liczniki elektroniczne, zainstalowane u większości odbiorców w wersji dostosowanej do warunków technicznych umowy o dostawę i odbiór energii sieciowej, umożliwiają szereg funkcji diagnostycznych.
Umożliwiają one sprawdzenie aktualnego obciążenia instalacji elektrycznej, zużycia energii w określonym czasie i wielu innych parametrów instalacji domowej.
Liczniki te pozwalają na odczyt kilkudziesięciu parametrów związanych z przepływem prądu do i od odbiorcy, również w ramach umowy prosumenckiej.
Zależnie od instalacji, montowane przez zakłady energetyczne są różne modele liczników, a odczyt rodzaju wskazań sygnowany jest kodem liczbowym.
Dla użytkownika, z wielu oznaczeń w powszechnie stosowanym kodzie OBIS, najważniejsze są:
- Suma energii czynnej pobranej i oddanej lub pobranej: 15.8.0 lub 1.8.0 (kWh)
- Suma energii pobranej i oddanej lub pobranej w poszczególnych strefach I - IV: 15.8.1-15.8.4 lub 1.8.1-1.8.4 (kWh)
- Moc chwilowa czynna pobrana: 1.7.0 (kW)
- Moc chwilowa czynna oddana: 2.7.0 (kW)
Pełne zestawienie oznaczeń kodowych można znaleźć na stronie internetowej producenta licznika.
Należy pamiętać, że odczyty zawierające wartości mocy bądź energii oddanej dotyczą instalacji współpracującej z panelami fotowoltaicznymi (PV) lub turbiną wiatrową. Poszczególne strefy oznaczają zużycie energii w różnych porach dnia (dziennej, nocnej, świątecznej, weekendowej).
Wykorzystanie wskazań licznika, zwłaszcza chwilowej mocy (kod 1.7.0), pozwala na ocenę obciążenia instalacji przez poszczególne urządzenia, a także wykrycie "ukrytego" poboru prądu, np. przez elektronikę w trybie standby.
Odłączając wszystkie inne urządzenia (łącznie z lodówką) i odczytując wartość mocy, możemy sprawdzić, ile watów pobierają te z pozoru wyłączone urządzenia.
Z kolei odczytując wskazania zużycia energii czynnej (kod 1.8.0) np. na początku i końcu cyklu prania lub gotowania i obliczając różnicę, możemy sprawdzić, ile energii zużyliśmy na daną czynność (wyłączając lodówkę i inne urządzenia w tym czasie).
Taka diagnostyka pozwala na określenie faktycznego zużycia energii elektrycznej przez różne urządzenia, co umożliwia ewentualną modyfikację sposobu ich użytkowania, zmianę taryfy energetycznej lub wymianę sprzętu na bardziej energooszczędny.
Gdzie szukać oszczędności energii?
Zużycie energii elektrycznej w gospodarstwie domowym
Przeciętny rozkład zużycia energii elektrycznej w ciągu roku wskazuje na to, że największe obciążenie generuje gotowanie. Obejmuje ono łącznie korzystanie z kuchenki, czajnika elektrycznego i innych kuchennych urządzeń grzejnych.
Znaczne zużycie powodują również urządzenia chłodnicze (chłodziarki i zamrażarki), które – choć dysponują niewielką mocą – pobierają prąd przez wiele godzin w ciągu doby. Duże, ale stosunkowo krótkotrwałe obciążenie generuje praca urządzeń piorących (pralek i suszarek), a zużycie energii zależy przede wszystkim od częstotliwości ich używania.
Oświetlenie, które dawniej przy korzystaniu z żarowych źródeł światła powodowało znaczne zużycie energii elektrycznej, obecnie – przy powszechnym użyciu lamp LED – stanowi niewielki udział w bilansie zużycia prądu.
Znaczną grupę urządzeń elektrycznych stanowią również sprzęty komputerowe i audiowizualne. W przypadku rozbudowanych konfiguracji mogą one generować znaczący pobór energii elektrycznej.
Obok podstawowych urządzeń elektrycznych w gospodarstwie domowym wykorzystuje się – z reguły krótkotrwale – szereg sprzętów służących do utrzymania porządku (odkurzacze, froterki) czy przygotowania potraw (np. miksery,krajalnice). Ich użycie nie wpływa znacząco na ogólne zużycie energii.
W domach jednorodzinnych dochodzi jeszcze pobór prądu w instalacjach wodno-kanalizacyjnych, wentylacyjnych i grzewczych. Pompy, a niekiedy ich wymiana na elektroniczne w obiegu cyrkulacyjnym, mogą przynieść wyraźne oszczędności zużycia energii.
Ogrzewanie i ciepła woda użytkowa
Powyższe zestawienie nie uwzględnia najbardziej energochłonnych zastosowań prądu, wykorzystywanego do ogrzewania domu i przygotowania ciepłej wody użytkowej. W tym zakresie, w celu zmniejszenia kosztów pozyskania energii, konieczna jest z reguły poważna modyfikacja instalacji, jeśli nie chcemy rezygnować z komfortu cieplnego pomieszczeń i ciepłej wody.
Gotowanie pod przykryciem
W wielu domach do gotowania wykorzystywane są kuchenki elektryczne, często wspomagane przez niezależne urządzenia grzejne, takie jak czajniki elektryczne czy ekspresy do kawy. Typowe modele to najczęściej czteropalnikowe płyty grzejne z oddzielnym piekarnikiem, a ich łączna moc pobierana z sieci może przekraczać nawet 9 kW.
Oczywiście w większości przypadków równocześnie używa się tylko jednego lub dwóch palników. W zależności od ich rodzaju (indukcyjne lub ceramiczne) racjonalne ich użytkowanie wymaga nieco innych procedur gotowania.
W kuchenkach ceramicznych po wyłączeniu zasilania grzałki pozostaje w palniku tzw. ciepło resztkowe (palnik stygnie dość wolno), co pozwala np. na podgrzanie innej potrawy lub rozpoczęcie kolejnego gotowania z pewnym opóźnieniem.
Natomiast podstawową zasadą racjonalnego gotowania – niezależnie od rodzaju urządzenia grzejnego – jest przykrywanie garnków pokrywką. Pozwala to nie tylko znacząco zmniejszyć zużycie energii traconej na odparowanie wody, ale również ograniczyć zawilgocenie pomieszczenia.
W przypadku konieczności zagotowania jedynie wody, np. na herbatę, jej ilość należy dostosować do aktualnego zapotrzebowania i korzystać z palników o najwyższej mocy. Dzięki szybkiemu zagotowaniu straty ciepła spowodowane jego wypromieniowaniem są mniejsze.
Urządzenia chłodnicze - wskazówki dotyczące użytkowania
Czynniki wpływające na zużycie energii
Zużycie prądu przez domową chłodziarkę lub zamrażarkę zależy nie tylko od ich nominalnej klasy energetycznej i wielkości, ale również w znacznym stopniu od warunków otoczenia i prawidłowego użytkowania.
Należy unikać:
- Umieszczania urządzeń w pobliżu źródeł ciepła (grzejniki, kuchenki) oraz w miejscach narażonych na długotrwałe nasłonecznienie.
- Szczególnego zabudowywania urządzeń, ponieważ ich działanie generuje ciepło (na zewnątrz obudowy) i wymaga odpowiedniej wentylacji tylnego elementu skraplacza.
Pamiętajmy podawane przez producentów roczne zużycie energii to wartości orientacyjne, które w rzeczywistości mogą ulegać znacznym zmianom. Wpływają na to m.in. częstotliwość otwierania drzwiczek, stopień zapełnienia wnętrza oraz temperatura w pomieszczeniu.
Zalecane praktyki:
- Unikajmy wkładania do urządzenia ciepłych produktów oraz produktów bez przykrycia, co powoduje parowanie, skraplanie się wody, a w konsekwencji oblodzenie lub intensyfikację procesu oszraniania.
- Bez uzasadnionej potrzeby nie należy nadmiernie obniżać temperatury we wnętrzu.
- Produkty rozmieszczajmy na półkach zgodnie z ogólną zasadą - im niżej, tym chłodniej.
Oszczędzanie energii podczas prania
Zużycie prądu elektrycznego podczas prania uzależnione jest przede wszystkim od dwóch czynników: konieczności podgrzania wody do nastawionej temperatury oraz ilości wsadu do pralki.
Przeciętny cykl prania pochłania około 0,5-0,8 kWh energii elektrycznej. Jednak w przypadku programów wysokotemperaturowych zużycie to będzie znacznie większe. Racjonalne pranie powinno więc przebiegać w możliwie najniższej temperaturze, co pozwoli zminimalizować zużycie energii.
Dodatkowo, kluczowe znaczenie ma również zapełnienie pralki. Należy dostosować je do programów dostępnych w danym modelu urządzenia. Pranie mniejszych ilości ubrań w programach przeznaczonych dla pełnego wsadu generuje niepotrzebne straty energii.
Urządzenia elektroniczne - oszczędzaj energię!
Zużycie energii elektrycznej przez urządzenia elektroniczne w dużym stopniu zależy od czasu ich użytkowania. Należy również wziąć pod uwagę ich działanie w trybie standby, które najczęściej jest ciągłe i mimo niewielkiego poboru mocy przy większej liczbie urządzeń może znacząco wpływać na zużycie energii.
Nawet ładowarki i zasilacze podłączone na stałe do gniazdka generują pewne obciążenie (do ok. 1 W/sztukę), trwające przez całą dobę. Wygodnym rozwiązaniem tego problemu jest wykorzystanie listwy wielogniazdkowej podłączonej do sieci za pomocą wyłącznika sterowanego pilotem. Eliminuje to konieczność wyjmowania wtyczek z gniazdka, co pozwala na oszczędność energii bez rezygnowania z komfortu.
Oświetlenie - oszczędzaj energię!
Lampy LED w różnych konfiguracjach to niewątpliwie oszczędne źródło światła. Należy jednak pamiętać, że nawet one, pozostawione włączone na dłuższy czas bez potrzeby, pobiorą znaczną ilość prądu.
Problem ten jest szczególnie dotkliwy w rozległych domach jednorodzinnych, z poddaszem użytkowym lub piwnicą.Łatwo zapomnieć o wyłączeniu światła podczas opuszczania tych pomieszczeń, co może prowadzić do jego niepotrzebnego świecenia przez długi czas.
Istnieje kilka rozwiązań, które pomogą wyeliminować ten problem:
- Sygnalizacja świetlna umieszczona w widocznym miejscu: np. niewielka lampka na korytarzu, która informuje o włączonym świetle w innym pomieszczeniu.
- Włącznik z diodą: dioda LED świeci po wyłączeniu światła, dając znać, że jest ono w trybie standby.
- Wyłącznik czasowy z detekcją ruchu: automatycznie wyłącza światło po upływie określonego czasu lub po opuszczeniu pomieszczenia przez osoby.
- Bariera optyczna: wykrywa ruch i automatycznie wyłącza światło, gdy nikt nie znajduje się w pomieszczeniu.
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcie główne: Franke
Dodaj komentarz