Dom dla nowoczesnych emerytów

Kiedy córki założyły rodziny, mama Grażyny zmarła, właściciele zostali sami w dużym wielopokoleniowym "kanadyjczyku", zbudowanym w latach 1985-86. Już nie potrzebowali czterech sypialni, natomiast zmuszeni byli co i rusz przeprowadzać remont domu (m.in. modernizować termoizolację, wymienić okna i podłogi), ponieważ wcześniej wyposażyli go tym, co zdołali zdobyć w schyłkowym okresie socjalizmu.

Już od 2005 r. zaczęli planować budowę mniejszego, jednak wciąż trwali w tym trzypoziomowym. Czara goryczy ostatecznie przepełniła się kilka lat temu, gdy Grażyna zwichnęła nogę i poruszanie się po kilku poziomach sprawiało jej ogromny kłopot. Wtedy para "świeżo upieczonych" emerytów uświadomiła sobie, że każdy dzień zwłoki w dążeniu do zmiany warunków mieszkania działa na ich niekorzyść. Energicznie przystąpiła do działania.

Bryła budynku jest kompaktowa, zwieńczona płaskim dachem. Lekko cofnięte główne wejście autorzy gotowego projektu ulokowali we wnęce pod monolitycznym stropodachem, z którego wyprowadzili współczesny podcień w formie ażurowej ramy.

Elewacje zostały wykończone tynkiem silikonowym w kolorze białym i efektowną okładziną z łupka. Na dachu o nachyleniu 2° i w warstwie ocieplenia poprowadzono chowane orynnowanie, we wpustach dachowych założono instalację przeciwoblodzeniową.

Parterowy, niemal w tej samej okolicy

Grażyna i Roman nie chcieli opuścić dotychczasowego miejsca, ponieważ lubią dogodne położenie i infrastrukturę podwarszawskiego miasteczka, które znają od dawna (właścicielka od urodzenia).

Wysunięty stropodach i ażurowe ramypodcienie nie tylko urozmaicają zwartą niską bryłę, lecz też w lecie zacieniają taras i wnętrze (natomiast nie robią tego w zimie, bo światło pada wtedy pod innym kątem). Właściciele zamierzają zmniejszyć taras (wolą otoczyć się zielenią), a płyty, które zanadto się nagrzewają, zastąpić deskami z modrzewia syberyjskiego.

- Postanowiliśmy tu pozostać, ponieważ w przypadku choroby, szybko przyjedzie do nas pogotowie ratunkowe, są tu liczni lekarze, apteki, sklepy - słowem pod ręką mamy niezbędną pomoc i podstawowe codzienne rzeczy, możemy do nich dotrzeć nawet bez uruchamiania samochodu - opowiada właścicielka. - Przy tym przyzwyczailiśmy się do bliskości lasu, znajdującego się 400 m od poprzedniego domu, w nim urządzamy sobie piesze wędrówki, albo przejażdżki na rowerach. Chociaż oglądaliśmy wiele działek w sąsiednich miejscowościach, to jednak wciąż myśleliśmy o tej, którą znaleźliśmy nieopodal "kanadyjczyka", w najlepszej dla nas lokalizacji.

Niestety, przez dwa lata sprzedający nie chcieli zmienić zaporowej ceny, dopiero nie znajdując kupca, nieco ją obniżyli. Negocjowaliśmy, ponieważ nawet wtedy koszt wciąż był nieakceptowalny. W końcu wpadliśmy na pomysł, żeby podzielić na dwie części parcelę o powierzchni 1500 m2 i takim sposobem zapłacić mniej. Namówiłam kolegę ze szkoły do kupna sąsiedniej. Od tamtej pory sprawy ruszyły z kopyta, bo czekając na upatrzoną działkę, wybraliśmy gotowy projekt. Naszą uwagę zwróciła kompaktowa i nowoczesna bryła, przykryta płaskim dachem oraz to, że są w niej duże okna, w tym dwa narożne - zależało nam na dobrym oświetleniu strefy dziennej od wschodu, południa i zachodu.

Prostą bryłę ozdabiają duże okna, w tym dwa narożne (w kuchni i jadalni).

Program funkcyjny, podzielony na dwie odrębne odrębne strefy i rozmieszczony na niewielkiej powierzchni, spełnia wszystkie nasze potrzeby. W połączonej części dziennej mamy jadalnię i kuchnię oraz salon z wyjściem na zadaszony taras. W części prywatnej - master bedroom z łazienką, garderobą i drugim wyjściem na taras, sypialnię i łazienkę gościnną, a także osobne obszerne pomieszczenie techniczne z kotłownią, kuchnią gospodarczą i pralnią. Szukając opinii o tym projekcie na forum budowlanym Parterowy 2, trafiliśmy na pana, który zachęcał do powiększenia salonu. Pojechaliśmy obejrzeć jego dom po takiej zmianie i zdecydowaliśmy się zrobić tak samo. Autora adaptacji projektu poprosiliśmy też o inne poprawki, aby dostosować dom do dwóch osób.

Architektura: Domy z wizją, Parterowy 2 wersja lustrzana; adaptacja projektu Michał Pietrzak; Rzut parteru i rzut parteru po zmianach

Energooszczędny, dobrze wyposażony

Właściciele traktują ten dom jako docelowy, dlatego spodobała się im zaproponowana w wyjściowym projekcie technologia murów dwuwarstwowych i wykorzystanie wytrzymałych bloczków silikatowych oraz solidnej termoizolacji ze styropianu (przeczytaj także "Żałujemy, że łupkiem nie przykryliśmy całej elewacji") - autorzy projektu informowali, że opracowali elementy składowe w taki sposób, żeby odpowiadały podwyższonym normom termoizolacyjnym obowiązującym od 2021 r., ponadto w części instalacyjnej uwzględnili poprowadzenie układu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (Grażyna i Roman uznali ją za istotne wyposażenie budynku). Postanowili budować systemem generalnego wykonawcy, ponieważ mieli złe doświadczenia w kolejnymi ekipami, które stawiały dla nich kanadyjczyk i letni dom z bali na Mazurach. Mieli gdzie mieszkać, zatem unikali szybkiego budowania - obiekt był gotowy do przeprowadzki po 18 miesiącach. Roman, który codziennie kontrolował prace, nie dopuszczał odstępstw od projektu. Wyjątek zrobił przy przeszkleniach.

Szczególnie duże jest narożne okno w jadalni. Widać przez nie zadbany ogród. Strefę dzienną (i nie tylko) można szybko ogrzać mocnym wkładem kominkowym. W rozprowadzeniu ciepła pomocny jest układ wentylacji mechanicznej z rekuperatorem.

Strefa dzienna jest przestrzenią połączoną i dobrze oświetloną ze wschodu, południa, zachodu. Kiedy sporadycznie nadmiernie się nagrzewa w trakcie dłuższych upałów, właściciele zaciągają zasłony, ewentualnie wstawiają przenośny klimatyzator. Celowo urządzili wnętrze w neutralnej jasnej kolorystyce, bo taka jest przytulna i nowoczesna, optycznie powiększa przestrzeń.

Właściciele są w wieku emerytalnym, zatem starali się unikać barier architektonicznych. Zastosowali równą posadzkę, w salonie i master bedroom bezprogowe i przesuwne okna tarasowe (HS). Z trójwarstwowych desek z wierzchnią warstwą z drewna dębu nad podłogówką są zadowoleni pod względem estetycznym, jednak nie sprawdziły się one pod względem użytkowym - na deskach, które Grażyna regularnie pielęgnuje olejowoskiem, szybko pojawiają się rysy.

- Pierwotnie okna miały być wyższe, lecz poprosiłem architekta o ich zmniejszenie, bo wiedziałem, że dzięki temu będziemy mogli kupić model z plastikowymi ramami, zamiast z aluminiowymi - mówi właściciel. - Obniżyłem w ten sposób koszt o jakieś 15 000 złotych. Zamówiłem, naturalnie, "ciepłą" wersję z trzema szybami i bezwarunkowo - producencki montaż. Radzę tak postępować, bo przy transporcie i np. wstawianiu największych elementów potrzebny jest specjalistyczny osprzęt, często dźwig. U nas jedna szyba pękła w wyniku naprężenia i trzeba ją było wymienić - dostawca zrobił to na własny koszt. Nie obawialiśmy się z żoną domu z płaskim dachem, bo takie pokrycie bezawaryjnie służyło nam w poprzednim.

Nie oznacza to jednak, że łatwo takie wykonać - podczas jego tworzenia liczy się odpowiednia technologia i staranność wykonawców, pilnowałem ich zatem, kiedy tylko mogłem. Na budowę codziennie przyjeżdżał też szef ekipy i sprawdzał wszystko dokładnie. Poprosiłem go o przesunięcie zaprojektowanego świetlika w dachu, z centralnego miejsca w korytarzu w strefie prywatnej, do punktu położonego nieco bliżej wejścia do naszej sypialni (w celu dobrego oświetlenia trasy często używanej). Bardzo udana zmiana, przekonaliśmy się o tym, kiedy w zimie to okno nagle zasłonił śnieg. W trakcie wznoszenia ścian z bloczków silikatowych pogoda była bezdeszczowa, nie wchłonęły zatem wody opadowej. Jednak w budynku pojawiał się nadmiar wilgoci w wyniku wykonywania wylewek (mamy anhydrytową nad ogrzewaniem podłogowym), tynków wewnętrznych z gipsu z dodatkiem krzemionki itp. Wykazały to pomiary, dokonane przed układaniem na posadzkach desek trójwarstwowych i wielkoformatowych płyt gresu. W celu pozbycia się nadwyżki wilgoci, wypożyczyłem dwa osuszacze (włączałem je od czerwca do sierpnia).

W kuchni zrezygnowali z wejścia z wiatrołapu, spiżarni i wyspy, dzięki czemu mają teraz do dyspozycji większą przestrzeń roboczą i obszerną zabudowę szafkową. Posadzkę wykończyli wielkoformatowymi płytami gresu (60 x 120 cm). Blat i ściany nad nim - granitem.

Skonfigurowanie ogrzewania na gaz z sieci uznałem za najbardziej ekonomiczne, bo przyłącze z ulicy do budynku jest krótkie. Jednak nie zastosowałem podłogówki w całym domu, ponieważ nie chciałem jej mieć pod łóżkiem (w obu sypialniach założyłem grzejniki na ścianach). W wyjściowym projekcie instalacji elektrycznej zauważyłem bardzo dużą liczbę punktów świetlnych (np. w suficie), dlatego zmniejszyłem ją o 1/3 (dobrze postąpiłem, bo np. w salonie nawet tych, które zostały, używamy rzadko). Inne składowe zrealizowano zgodnie z rysunkami. Uznaliśmy z żoną, że najlepszym tłem wystroju wnętrza będą po prostu białe ściany i jasne deski podłogowe, dzięki takim zwarta przestrzeń optycznie się powiększyła. W strefie dziennej podobny efekt dają też obszernie przeszklone narożniki oraz szklana przegroda między salonem a wiatrołapem - woleliśmy przezroczystą, zamiast litej ścianki i drzwi ograniczających widok. W celu wpuszczenia światła do przedsionka, zastosowaliśmy drzwi z doświetlem górnym i bocznym (to model antywłamaniowy, z "ciepłym" progiem).

Właściciele domu, Grażyna i Roman - Zatrudniliśmy poleconego generalnego wykonawcę, bo wcześniej (przy budowie kanadyjczyka i domu z bali na Mazurach) mieliśmy złe doświadczenia z kolejnymi ekipami. Podpisaliśmy z nim umowę, w której ustaliliśmy np. termin gwarancyjny na 3 lata od ukończenia budowy, ustanowiliśmy kaucję 5000 zł na poczet ewentualnych poprawek i napraw (z niej m.in. pokryliśmy koszt ulepszenia orynnowania). Na dom wydaliśmy około 1 000 000 zł.

Redaktor: Lilianna Jampolska