Na wybór projektu – jednego z najtrudniejszych wyborów dotyczących domu – wpływają między innymi położenie działki, na której ma stanąć dom, funkcjonalność dostosowana do potrzeb, wielkość rodziny – obecna i planowana, koszt budowy, a także emocje i marzenia.
Projekt typowy czy indywidualny?
Nieduża działka ze skarpą może zmusić do budowy domu piętrowego (fot. Domek)
Na rynku jest duży wybór projektów typowych. Ogromną zaletą takiego projektu typowego jest jego cena, zwykle nieprzekraczająca 2000 zł, czyli 2-3 razy mniej niż najtańszy projekt indywidualny. Wśród tych projektów można też znaleźć te przeznaczone dla właścicieli „trudnych” działek. Projekt indywidualny pozwala uwzględnić niemal wszystkie, nawet nietypowe, potrzeby inwestora. Czasami jest jedynym rozwiązaniem w przypadku nietypowej działki, np. wąskiej, niekorzystnie usytuowanej względem stron świata czy mającej spadek terenu.
Dodatkową zaletą tego rozwiązania jest możliwość przejęcia przez architekta (za wynagrodzeniem) nadzoru autorskiego nad realizacją projektu. Zyskujemy większą szansę na bezbłędną budowę i lepszą pozycję negocjacyjną w przypadku ujawnienia błędów projektowych.
Parterowy czy piętrowy?
To, czy dom może być parterowy czy piętrowy często zależy od kształtu i wielkości działki, rodzaju terenu i gruntu oraz poziomu wody gruntowej. Jeżeli warunki zewnętrzne umożliwiają dowolną zabudowę, wtedy pod uwagę można brać wygodę, względy estetyczne oraz własne upodobania. Dom parterowy o prostej konstrukcji jest najwygodniejszy i łatwy w budowie. W zależności od stopnia skomplikowania rzutu, zastosowanych technologii, materiałów wykończeniowych oraz sposobu prowadzenia budowy może być również tani w realizacji.
Taki dom dobrze wpisuje się w każdy krajobraz, nawet miejski, a taras i ogród stają się przedłużeniem domu, zwłaszcza jeśli zachowane są odpowiednie proporcje bryły. Wysoki strych lub dom z użytkowym poddaszem to najbardziej obecnie popularny rodzaj domu jednorodzinnego. Z kolei brak stropu i widoczna więźba w wielkim, jednoprzestrzennym wnętrzu to czasami spełnienie marzeń inwestorów.
Dom piętrowy niezbyt chętnie wybierany, chociaż może być stosunkowo wygodny i funkcjonalny. Postawiony na małej działce pasuje chyba tylko do otoczenia miejskiego. Atrakcyjny dom piętrowy musi być zatem przestronny i przede wszystkim stać na dużej działce, a to oznacza również większe koszty. Jednak taki dom, o kształcie zbliżonym do sześcianu, jest potencjalnie najbardziej energooszczędny – stosunek objętości ogrzewanego wnętrza do powierzchni przegród zewnętrznych jest najkorzystniejszy.
Dom podpiwniczony to dzisiaj rzadkość, gdyż jego całkowity koszt może być wyższy o ponad 30% w stosunku do takiego samego domu bez piwnicy. Lepiej w takim razie postawić dom o 1/3 większy.
Na które strony świata powinny być skierowane okna poszczególnych pomieszczeń?
Kuchnia – najlepszym rozwiązaniem są okna skierowane na północ lub wschód, ponieważ w kuchni jest cieplej niż w innych pomieszczeniach i nie musi być dodatkowo grzana przez słońce. Z kuchni powinny być widoczne wejście, furtka i brama wjazdowa oraz miejsce zabaw dzieci.
Jadalnia – nie powinna być usytuowana od strony północnej. W jadalni z oknami od wschodu będzie chłodno, ale po południu może być za mało światła. Południowe okna dobrze ją doświetlą, ale latem może być za gorąco. Przez zachodnie okna słońce wpada do pomieszczenia pod dużym kątem, co może być z jednej strony uciążliwe, a z drugiej pozwala podziwiać zachody słońca.
Pokój dzienny – najlepiej jest, gdy okna skierowane są na południe lub zachód – pomieszczenie będzie dobrze doświetlone. Aby zapewnione było właściwe doświetlenie, dobra wentylacja i ładne widoki, okna powinny wychodzić na dwie lub nawet trzy strony.
Sypialnia – najlepsze są okna skierowane na wschód. Gdy okna skierowane są na południe, rano i wieczorem w sypialni jest cień. Najmniej polecane są okna wychodzące na zachód – wieczorem może być za gorąco, a rano za ciemno.
Spiżarnia – najlepiej, żeby w ogóle nie miała okna, ale zawsze musi być doskonale wentylowana. Jeśli już je ma, powinno być skierowane na północ.
Pomieszczenie gospodarcze – może mieć okno z każdej strony, ale najlepiej, z północnej lub wschodniej. Zapewni to dostateczną ilość światła rozproszonego.
