Wybór kotła grzewczego dla domu, to decyzja o charakterze strategicznym. Zależy od niej efektywność pracy całego systemu grzewczego oraz wysokość rachunków za ogrzewanie. Decyzja o zainstalowaniu konkretnego modelu kotła musi być poprzedzona rozstrzygnięciem innej ważnej kwestii dotyczącej wyboru paliwa. Należy wybrać takie, które będzie łatwo dostępne, zapewni niekłopotliwą obsługę oraz zagwarantuje przystępne koszty instalacji i eksploatacji urządzenia grzewczego. Warto zatem poznać najważniejsze cechy poszczególnych rodzajów kotłów.
Wybór paliwa dostarczającego ciepła dla naszego domu narzuca kolejne decyzje dotyczące rodzaju kotła, czy też sposobu wykonania instalacji. Postawienie na gaz ziemny, gaz płynny lub olej opałowy oznacza wykonanie w budynku instalacji centralnego ogrzewania wodnego z grzejnikami albo z tak zwaną – podłogówką (oba rozwiązania można również łączyć). Decyzja o wyborze prądu, to z kolei konieczność zamontowania w pomieszczeniach grzejników elektrycznych lub pieców akumulacyjnych.
Jasne jest więc, że zagadnienie ogrzewania należy przemyśleć bardzo gruntownie, gdyż jakiekolwiek późniejsze zmiany (np. przejście z grzejników elektrycznych na centralne ogrzewanie wodne) będą wiązały się między innymi z dużymi kosztami, koniecznością przeróbek budowlanych oraz kuciem ścian i podłóg. Trzeba również pamiętać, że umiejscowienie urządzeń grzewczych (kotła, grzejników, zbiornika na paliwo i składu opału) musi być naniesione na projekt. Decyzję w jaki sposób ogrzewać dom, należy zatem podjąć jak najwcześniej, najlepiej przed zleceniem wykonania projektu.
WYBÓR PALIWA
Gaz ziemny. To bardzo korzystny wybór jeśli w pobliżu domu przebiega miejska sieć gazowa. Zaletą gazu jest stosunkowo niska cena. Trzeba jednak pamiętać, że to może się akurat szybko zmienić w związku z trudną sytuacją polityczno-gospodarczą w Europie i na świecie. Inną ważną zaletą gazu jako nośnika energii jest brak konieczności magazynowania, a tym samym płacenia za napełnienie zbiornika w momencie dostawy. Rachunki za gaz ziemny reguluje się według wysokości zużycia, średnio co 2 miesiące.
Gaz płynny. Spalanie tego nośnika energii jest bezzapachowe, a powstające spaliny są znacznie czyściejsze niż te, które powstają przy spalaniu oleju. Paliwo przechowuje się w zbiornikach naziemnych lub podziemnych (muszą być usytuowane poza domem). W razie jakiegokolwiek wycieku powstaje więc znacznie mniejsze zagrożenie niż w przypadku oleju opałowego magazynowanego w budynku. Instalacje na gaz płynny mają jeszcze jedną ważną zaletę. Jeżeli w okolicy zostanie ułożona sieć gazowa, to przejście z gazu płynnego na ziemny nie wymaga wymiany pieca.
Olej opałowy. Może być magazynowany wewnątrz budynków (w piwnicy albo w kotłowni) w zbiornikach: jedno- lub dwupłaszczowych (ewentualnie w baterii zbiorników). Zbiornik powinien być ustawiony w odpowiedniej odległości od kotła oraz odgrodzony od niego ścianką działową. Pomieszczenie, w którym przechowywany będzie olej opałowy musi być zaopatrzone w sprawną wentylację, która zapewni od dwóch do czterech wymian powietrza na godzinę. Jeśli zbiornik lub zbiorniki mają łącznie pojemność większą niż 1 m3, trzeba je zamontować w tzw. wannie lub w innym pomieszczeniu niż kocioł. Olej opałowy może być również przechowywany na zewnątrz domu (w zbiorniku naziemnym lub podziemnym). Jest to jednak rozwiązanie stosowane sporadyczne, ponieważ trzeba wówczas zapewnić ogrzewanie oleju w zbiorniku oraz w przewodach doprowadzających do domu.
Paliwa stałe. Węgiel kamienny, brunatny, koks i drewno to w dalszym ciągu paliwa najtańsze na rynku. Różni je wartość opałowa oraz zawartość popiołu. Węgiel sprzedawany jest w kilku gatunkach i w różnej granulacji. Najlepszą jakość mają gatunki I i II.
Paliwa ekologiczne, czyli biomasa (słoma i odpady drzewne). Ich zastosowanie sprawia, że koszty ogrzewania są o około 30–70% niższe niż w przypadku tradycyjnych paliw stałych. Poza tym biomasa jest paliwem odnawialnym i jej „złoża” szybko się regenerują. Wadą tego paliwa jest jego mała kaloryczność. Oznacza to, że do uzyskania takiej samej ilości ciepła co w przypadku np. węgla, trzeba go spalić prawie dwa razy więcej.
Rośliny energetyczne, tj. wierzba wiciowa, miskant olbrzymi, malwa pensylwańska, rdest sachaliński, róża wielokwiatowa, słonecznik bulwiasty. W Polsce na plantacjach energetycznych najczęściej uprawiane są szybko rosnące odmiany wierzby wiciowej.
Prąd to najdroższy, ale też najwygodniejszy nośnik energii. Jeśli mamy zamiar ogrzewać dom kotłem elektrycznym, musimy wystąpić do zakładu energetycznego o zwiększenie przydziału mocy, ponieważ kotły o mocy od 6 kW muszą być zasilane prądem trójfazowym. Bardzo często zachodzi wobec tego konieczność przerobienia instalacji w budynku oraz przyłącza, a to znacznie podnosi koszty inwestycji. Kotły o małej mocy mogą być zasilane prądem jednofazowym 230 V. Planując ogrzewanie prądem należy pomyśleć o załatwieniu formalności związanych z możliwością korzystania z tańszej, drugiej taryfy
