Grupa Budujemy Dom:
Magazyn ONLINE
Miesięcznik Budujemy Dom ONLINE
Wykup dostęp od 1 zł

Ogrodzenia i bramy ogrodzeniowe

Cofnij do: Wokół domu
Ostatnio dodane produkty
Ogrodzenia i bramy ogrodzeniowe
Ogrodzenie wokół działki powinno harmonizować z otoczeniem, mieć wygodnie rozwiązany wjazd i służyć przez długie lata. Do wyboru jest wiele rozwiązań, z różnych materiałów – z betonu, drewna czy metalu. Różnią się nie tylko właściwościami użytkowymi i wyglądem, ale też ceną. Planując tę inwestycję trzeba jednak pamiętać, że płot stawia się zazwyczaj raz na kilkadziesiąt lat.

Przepisy prawne

Wzniesienie ogrodzenia nie wymagają uzyskania pozwolenia. Jeśli jednak wznoszona bariera będzie miała wysokość powyżej 2,20 m lub będzie umiejscowiona od strony ulic, dróg, placów, torów kolejowych i innych miejsc publicznych, inwestycję trzeba zgłosić w starostwie powiatowym.

Prawo nie reguluje kwestii finansowania budowy nowego ogrodzenia, znajdującego się na granicy gruntów sąsiadujących. Jeśli więc właściciel nieruchomości, któremu zależy na wzniesieniu ogrodzenia, nie porozumie się z sąsiadem, będzie musiał sfinansować inwestycję samodzielnie.

Wszystkie ogrodzenia powinny spełniać przewidziane dla nich warunki techniczne. Przede wszystkim nie mogą stwarzać zagrożenia dla bezpieczeństwa ludzi i zwierząt. Zabronione jest więc umieszczanie na ogrodzeniach, na wysokości mniejszej niż 1,8 m, ostro zakończonych elementów, drutu kolczastego, tłuczonego szkła oraz innych podobnych wyrobów i materiałów.

Przepisy określają też parametry bram i furtek. Nie mogą się one otwierać na zewnątrz działki i mieć progów utrudniających dostęp do nich osobom niepełnosprawnym poruszającym się na wózkach inwalidzkich. Szerokość bramy powinna wynosić w świetle co najmniej 2,4 m, a furtki nie mniej niż 0,9 m, przy czym na drodze pożarowej szerokości te regulują przepisy odrębne dotyczące ochrony przeciwpożarowej.

Ponadto przed rozpoczęciem budowy warto zapoznać się z planem zagospodarowania przestrzennego, który może zawierać wytyczne dotyczące wyglądu czy wielkości ogrodzenia.

Styl ogrodzenia

Ogrodzenie stanowi wizytówkę właścicieli domu i ważny element architektoniczny, który powinien pasować do bryły budynku oraz charakteru ogrodu. Warto więc dobrze przemyśleć jego stylistykę i to, czy potrzebna jest szczelna przegroda, czy może wystarczy ażurowa konstrukcja. Ta pierwsza odgrodzi od hałasu i kurzu z ulicy.

Druga nie będzie przesłaniała widoku na okolicę i zaprezentuje się znacznie lżej. Działki w miastach mają zwykle ogrodzenia metalowe z solidną podmurówką, czasem pełne w części frontowej.

W małych miejscowościach często możemy spotkać niskie płoty, symbolicznie wyznaczające granice. Jeśli dodatkowo ażurowy płot pomaluje się na neutralny kolor bądź zamaskuje roślinami – będzie prawie niewidoczny. Zamiast ogrodzenia można też niekiedy posadzić gęsty lub ciernisty żywopłot.

Fundament pod ogrodzeniem

Rodzaj fundamentu zależy od typu ogrodzenia oraz podłoża. W przypadku gruntów, które nie pęcznieją pod wpływem mrozu (niewysadzinowych, przede wszystkim piasków), nawet pod mur pełny wystarczy fundament zagłębiony na ok. 60 cm.

W gruntach wysadzinowych (głównie gliniastych), mur wymaga posadowienia na głębokości poniżej strefy przemarzania (80–140 cm – zależnie od regionu). Przy płytszym posadowieniu popękałby na skutek ruchów gruntu. Jeżeli zaś ogrodzenie składa się z podmurówki, murowanych słupków i metalowego lub drewnianego wypełnienia pomiędzy nimi, często pod słupki wykonuje się fundament głębszy (jego głębokość zależy od rodzaju gruntu), a pod przęsła płytszy (ok. 60 cm).

Fundament wyprowadza się 15–20 cm ponad poziom gruntu, zaś na jego zwieńczeniu – w miejscu budowy słupków lub cokołu – układa poziomą izolację przeciwwilgociową z folii fundamentowej lub papy. Należy też pamiętać o wykonaniu dylatacji między słupkami i ich fundamentem, a podmurówką – w przeciwnym razie fundament w tych miejscach będzie pękał.

Przęsła metalowe i drewniane, które są dość ciężkie, muszą opierać się na cokole, natomiast lekkie z siatki czy paneli wystarczy zamocować do słupków stabilnie osadzonych w podłożu.

Sposób wykonania fundamentu punktowego pod słupki (a) oraz posadowienia ogrodzenia z podmurówką (b).
Sposób wykonania fundamentu punktowego pod słupki (a) oraz posadowienia ogrodzenia z podmurówką (b).

Rodzaje ogrodzeń

Przęsła. To obecnie najbardziej rozpowszechniony typ ogrodzeń. Największym powodzeniem cieszą się te wykonane z metalu. Zazwyczaj mają proste, nowoczesne wzornictwo. Produkowane są ze stalowych prętów, rur albo kształtowników. Droższą opcją są bogato zdobione przęsła, kute ręcznie ze stali w zakładach kowalstwa artystycznego. Mniej kosztują ich imitacje w postaci żeliwnych odlewów.

Ogrodzenia metalowe producenci zabezpieczają poprzez cynkowanie ogniowe, powlekanie tworzywem albo lakierowanie proszkowe. Mimo to, po kilku latach może pojawić się korozja i łuszczenie zewnętrznej powłoki. Wtedy zaleca się usunąć rdzę i farbę (papierem ściernym, drucianą szczotką lub szlifierką), przeszlifować metal, zabezpieczyć warstwą podkładową, a na koniec pomalować na kolor docelowy.

W sprzedaży są też gotowe przęsła drewniane w rozmaitym wzornictwie, produkowane ze sztachet prostych bądź profilowanych. Pasują zarówno do ogrodów w stylu nowoczesnym, jak i rustykalnym. Należy jednak pamiętać, że drewno nie jest zbyt trwałym materiałem – niezabezpieczone szybko ulega korozji biologicznej.

Musi być zabezpieczone przed działaniem wilgoci i grzybów. Producenci oferują zaimpregnowane przęsła czy panele z drewna, jednak nawet właściwie chroniony materiał trzeba po kilku latach odnawiać. W tym celu usuwa się odchodzącą farbę i zmurszałe fragmenty (małe papierem ściernym i twardą szczotką, duże szlifierką). Niewielkie ubytki maskuje się szpachlą, większe – fragmentami drewna. Na koniec całość należy przeszlifować, zaimpregnować i pokryć lakierem lub farbą.

Ogrodzenie z przęseł fot. Konsport
Ogrodzenie z przęseł fot. Konsport

Panele. To elementy wykonane z cienkich prętów ocynkowanych i pomalowanych proszkowo (tzw. panele z siatki). Są lekkie, znacznie stabilniejsze i estetyczniejsze od siatki z rolki, ale i droższe. Mocuje się je do metalowych słupków, znajdujących się w zestawie. Przęsła takie mogą być płaskie albo mieć wyprofilowane pręty. Zakończone bywają one elementami dekoracyjnymi. Aby ogrodzenie lepiej izolowało, można je obsadzić roślinnością albo przepleść pomiędzy pionowymi drutami specjalne taśmy z tworzywa sztucznego, dostępne w różnych kolorach.

Panele ogrodzeniowe produkowane są również z drewna. Jednak takie pełnią raczej funkcję ozdobną, bo nie tworzą solidnej zapory. Z powodzeniem mogą też dzielić ogród na części czy osłaniać miejsce wypoczynku – taras, altanę itd. Dostępne są jako pełne i ażurowe (np. w formie kraty). Osadza się je na drewnianych słupkach, kupowanych w komplecie. Prefabrykowane panele betonowe umożliwiają budowę trwałego ogrodzenia niedużym kosztem i w krótkim czasie.

Beton w tym wydaniu może jednak wyglądać nieco przytłaczająco, dlatego najlepiej wybrać elementy w stonowanym kolorze i po zamontowaniu obsadzić pnączami. Panele mogą być pełne bądź ażurowe, z rozmaitymi wytłoczeniami (np. imitującymi mur z cegły czy bloczków kamiennych). Montaż (i demontaż) płotu jest łatwy i szybki – panele wsuwa się w pionowe bruzdy w słupkach wchodzących w skład systemu.

Niektóre metalowe słupki osadzane w betonie, które stanowią oparcie dla paneli i siatki, wymagają dodatkowego podparcia. Stosuje się je w przypadku słupków końcowych (a), narożnych (b) oraz pośrodku długiego płotu (c).
Niektóre metalowe słupki osadzane w betonie, które stanowią oparcie dla paneli i siatki, wymagają dodatkowego podparcia. Stosuje się je w przypadku słupków końcowych (a), narożnych (b) oraz pośrodku długiego płotu (c).

Gabiony. Tego typu ogrodzenia mają postać prostopadłościennych koszy z metalowej siatki, wypełnianych kamieniami (ciosanymi, łupanymi, o różnym kolorze i kształcie), tłuczniem, gruzem, drewnem, czy też szkłem. Z gabionów tworzy się stabilne i szczelne przegrody, dobrze izolujące od hałasu i kurzu, a także elementy małej architektury ogrodowej. Z masywnych koszy przeważnie powstają cokoły i słupy, do których montuje się przęsła innego rodzaju (dzięki temu ogrodzenie nie wygląda ciężko). Na rynku można również znaleźć płaskie panele gabionowe, które pełnią rolę przęseł.

Ogrodzenia takie mają dość surowy charakter i najlepiej pasują do nowoczesnej architektury. Ich wygląd zależy jednak od rodzaju siatki i materiału wypełniającego. Najczęściej powstają ze stalowego drutu ocynkowanego ogniowo. Mogą być dodatkowo zabezpieczone powłoką z PVC bądź lakierem proszkowym.

Na płoty polecane są kosze z siatki plecionej (ma mniej spawów narażonych na korozję niż siatka zgrzewana), powleczonej tworzywem. Wielkość oczek musi być dostosowana do rodzaju wypełnienia. Montaż jest dość prosty. Masywne kosze nie wymagają fundamentu i można je w dowolny sposób rozstawiać (nawet na różnych poziomach). Płaskie panele osadza się natomiast na specjalnych prostokątnych słupach (znajdujących się w zestawie), które trzeba zabetonować w podłożu.

Ogrodzenie z gabionów fot. Konsport
Ogrodzenie z gabionów fot. Konsport

Siatki. Dzięki przystępnej cenie wciąż cieszą się sporą popularnością. Druciana siatka ogrodzeniowa, sprzedawana w rolkach, może być pleciona albo zgrzewana (z prostokątnymi oczkami), z drutu ocynkowanego lub dodatkowo powleczonego tworzywem w różnych kolorach.

Sztywność (a zatem i trwałość) takiego ogrodzenia zależy przede wszystkim od grubości drutu – nie powinien być on cieńszy niż 3 mm – oraz wielkości oczek (im mniejsze, tym lepiej).

Siatki powleczone warstwą tworzywa nie wymagają konserwacji. Wersje z powłoką cynkową co kilka lat należy odnawiać (szczególnie gdy nie została przez nas pomalowana farbą). Z czasem cynk się bowiem utlenia i dochodzi do korozji. Rdzę należy usunąć, a następnie zaaplikować farbę podkładową i nawierzchniową.

Montaż siatki nie jest zbyt trudny. Rozciąga się ją na słupkach – najczęściej z kątowników lub rur stalowych zamkniętych od góry (tak, by woda nie wniknęła do ich wnętrza). Pomiędzy skrajnymi słupkami u góry i u dołu rozpina się linki stalowe i mocuje do nich siatkę.

Murowane. Takie bariery z cegły lub bloczków są bardzo solidne i w większości nie wymagają konserwacji. Na murowanym cokole zwykle opiera się różnego typu przęsła z lżejszych materiałów – drewniane, metalowe itp. Płoty w całości murowane nie są zbyt popularne z uwagi na masywny wygląd.

Do wznoszenia ogrodzeń używa się na ogół cegieł klinkierowych i silikatowych (czyli wapienno-piaskowych), których – w przeciwieństwie do zwykłych cegieł ceramicznych – nie trzeba wykańczać (tynkować ani okładać płytkami). Płot należy jednak ładnie wyspoinować, zachowując równe, ok. 10 mm fugi. Cegły tego rodzaju mają rozmaite kolory i faktury.

Klinkierowe nie wymagają impregnacji, gdyż ich nasiąkliwość jest bardzo mała. Silikatowe natomiast (szczególnie łupane) łatwo ulegają zabrudzeniu, dlatego musimy je zabezpieczyć środkiem hydrofobizującym. Słupki z cegieł powinny być wewnątrz zbrojone i wypełnione betonem (wszak mocuje się do nich uchwyty przęseł i bramy).

Bardzo solidne mury wznosi się z kamiennych bloków ciosanych i łupanych (czyli o regularnych kształtach). Do najtrwalszych skał należą: granit, kwarcyt, bazalt, porfir i sjenit. Najbardziej dekoracyjny jest piaskowiec i wapień. Mają przyjemną chropowatą fakturę i ciepłe odcienie.

Z uwagi na porowatą powierzchnię warto je impregnować. Dość szybko ulegają bowiem erozji, a w miejscach zacienionych porastają glonami. W przypadku pozostałych kamieni impregnacja nie jest konieczna – wraz z upływem lat nabierają charakteru. Podczas wznoszenia tego typu ogrodzeń, stosuje się zasadę wiązania murarskiego i używa zaprawy cementowej lub cementowo-wapiennej (podobnie jest w przypadku cegieł).

W sprzedaży są również specjalne ogrodzeniowe bloczki silikatowe i betonowe, o wielu barwach i fakturach. Stanowią niezłą imitację kamienia. Zaleca się je impregnować, jeśli płot znajduje się w miejscu, gdzie łatwo może ulec zabrudzeniu, np. w sąsiedztwie ruchliwej drogi. Zabezpieczony mur łatwiej jest wyczyścić – np. za pomocą myjki ciśnieniowej. Montaż bloczków jest łatwy i szybki – ustawia się je bez zaprawy (tzw. suchy mur) dzięki wyprofilowanym zamkom, następnie zbroi prętami stalowymi i wypełnia betonem.

Brama i furtka

Ważnym elementem każdego ogrodzenia jest brama i furtka. Bramę najlepiej zlokalizować naprzeciwko garażu, zaś furtkę na wprost drzwi wejściowych do budynku. Na dużych posesjach można zaplanować również drugą bramęą gospodarcza, np. na potrzeby dostaw do ogrodu lub w celu stworzenia parkingu dla gości. Przy śmietniku i po przeciwległej stronie posesji przyda się też druga furtka.

Jak wspomniano, zgodnie z prawem szerokość bramy nie może być mniejsza niż 2,4 m, jednak lepiej sprawdzi się taka o szerokości przynajmniej 4 m. Zmieszczą się w niej także samochody dostawcze, dostarczające np. zakupy czy wyposażenie domu.

Wybierając bramę możemy zdecydować się na model rozwierany lub przesuwny. Rozwierane mogą się składać z jednego lub dwóch skrzydeł. Ponieważ pełne rozwarcie wymaga odpowiednio dużo miejsca, wygodniejsze i lżejsze są modele dwuskrzydłowe. W bramach przesuwnych skrzydło przesuwa się wzdłuż ogrodzenia. Najpopularniejsze są modele przesuwne jednoskrzydłowe, ale jeśli po jednej stronie ogrodzenia nie ma wystarczającej ilości miejsca na swobodne otwieranie, można zakupić wariant z dwoma skrzydłami, otwierającymi się w przeciwne strony. Przesuwna brama może być samonośna – podczas przesuwania nie dotyka ziemi – lub szynowa – porusza się na rolkach po szynie.

Wszystkie rodzaje bram można wyposażyć w napęd. To bardzo wygodne rozwiązanie – nie trzeba mocować się z bramą i wysiadać z samochodu, by otworzyć wjazd, co docenimy szczególnie podczas deszczowej pogody. W bramie można dodatkowo zainstalować zestaw fotokomórek – nadajnik i odbiornik promieni podczerwonych, umieszczone po przeciwległych stronach wjazdu. Dzięki temu wyeliminujemy ryzyko, że zamykające się skrzydło przytnie samochód albo człowieka. Automatykę warto kupić wraz z bramą, w ten sposób zyskamy pewność, że będzie odpowiednio dobrana. Im lżejsza jest brama, tym mniej mocy potrzeba do sterowania nią.

Brama wyposażona w napęd fot. Beninca
Brama wyposażona w napęd fot. Beninca

Ile kosztują ogrodzenia i bramy?

Za najtańsze ogrodzenie, czyli siatkę z rolki, zapłacimy min. 7–10 zł/mb. Metalowy słupek kosztuje od 30–40 zł. Znacznie droższe są przęsła – za wyrób ze stali o wymiarach 120–150 × 200 cm trzeba zapłacić 300–600 zł/szt. Ogrodzenie kute może kosztować nawet kilka razy tyle. Na słupek wymurowany z klinkieru trzeba przeznaczyć kilkaset zł. Nieco tańszy jest słupek z betonowych bloczków imitujących kamień.

Brama rozwierana dwuskrzydłowa to wydatek od kilkuset do 2 tys. zł. Na napęd trzeba przeznaczyć ok. 1000 zł. Wrota przesuwne ze stali o szerokości 400 cm kosztują od 2000 zł.