Jakie wymagania?
Wymagania wobec drzwi wewnętrznych są znacznie mniejsze niż zewnętrznych. Nie trzeba tu stosować wzmocnień antywłamaniowych, a odporność na warunki atmosferyczne czy parametry cieplne nie mają większego znaczenia. Zaizolowane modele warto zainstalować tylko pomiędzy sienią a strefą mieszkalną i nieogrzewanym garażem a domem.
Nie znaczy to, że wybór drzwi powinien być przypadkowy. Te do sypialni, pokojów dziecięcych i gabinetów powinny mieć podwyższoną dźwiękoszczelność. Z kolei drzwi prowadzące do łazienki i WC muszą umożliwiać dobrą wentylację pomieszczeń. Służą temu otwory znajdujące się w dolnej części skrzydła. Drzwi tego rodzaju warto również zamontować w pralni, gdzie często panuje znacznie podwyższona wilgotność. Wraz z drożnym przewodem wentylacyjnym otwory w skrzydle znacznie zwiększą skuteczność suszenia.
Warto też pamiętać, że drzwi wewnętrzne dają możliwość pośredniego doświetlania pomieszczeń. Skrzydło o większym lub mniejszym polu przeszklonym, może "doprowadzić" światło dzienne do ciemnego holu, korytarza lub na podest piętra. Z uwagi na bezpieczeństwo przeszklenie takie nie powinno być jednak zbyt duże.
W miejscach, gdzie światła dziennego szczególnie brakuje, można wstawić drzwi szklane. Muszą być bezpieczne w użytkowaniu, dlatego producenci stosują jedynie szkło hartowane bądź klejone. To pierwsze po stłuczeniu rozsypie się na kawałki o nieostrych brzegach. Klejone ma natomiast folię zabezpieczającą przed rozsypaniem się zbitej tafli.
Konstrukcja
Do wyboru są się dwa podstawowe rodzaje konstrukcji drzwi – płytowa i płycinowa.
Skrzydła płytowe składają się z jednej, jednolitej płyty z materiału drewnopochodnego, lub też cienką płytą okleja się drewnianą ramę. To drugie rozwiązanie stosuje się częściej. Wolną przestrzeń między płytami wypełniana jest płytami wiórowymi, kartonowymi o budowie plastra miodu bądź paskami płyty pilśniowej, układanymi w jodełkę. Krawędzie skrzydła również okleja się płytą wykończeniową, dzięki czemu powstaje jednorodna całość.
Drzwi płycinowe składają się z ramy i jej wypełnienia, nazywanego płycinami. Rama zazwyczaj jest drewniana (z drewna litego lub klejonego warstwowo), a płyciny – z drewna litego, sklejki, tworzyw sztucznych bądź szkła. Modele tego typu mają urozmaiconą powierzchnię – płyciny mogą mieć bowiem różne wymiary i kształty. W sprzedaży znajdziemy także wersje płytowo- płycinowe, które stanową rozwiązanie pośrednie. Na drewnianą ramę (jak w konstrukcji płytowej) nakłada się płytę drewnopodobną z tłoczeniami w kształcie płycin.
Wyróżnia się też drzwi przylgowe i bezprzylgowe, różniące się sposobem wykończenia krawędzi. Drzwi przylgowe mają specjalne pionowe wycięcia na krawędziach skrzydeł, zwiększające powierzchnię przylegania skrzydła do ościeżnicy. W przypadku modeli bezprzylgowych takich wycięć nie ma.
Materiał
Do produkcji drzwi wewnętrznych często używa się płyt drewnopochodnych – gładkich lub tłoczonych płyt wiórowych albo pilśniowych (zwykłych, MDF i HDF). Zwykle stosuje się MDF (twarde) i HDF (bardzo twarde). Materiały te różnią się sposobem wytwarzania i gęstością – im większa, tym drzwi mniej się paczą. Gęstość płyt MDF wynosi 650–850 kg/m³, a podstawowym surowcem do ich produkcji są włókna drewna świerkowego lub sosnowego.
Płyty HDF mają gęstość powyżej 850 kg/m³ (o ok. 50% większą niż drewno lite) i wytwarza się je ze zrębków drewna. Płyty MDF i HDF są lżejsze od litego drewna i bardziej od niego odporne na rozszczepianie i pękanie. Drzwi z tych materiałów wykańcza się kryjącymi farbami akrylowymi lub okleiną – z jednobarwnego laminatu bądź drewnopodobną (imitującą buk, orzech, jesion, dąb czy mahoń). Firmy oferują zazwyczaj produkty w tzw. kolorach podstawowych (np. białe, brązowe czy popielate) oraz w kolorach na zamówienie (zielone czy niebieskie). Za te drugie trzeba zapłacić od 15 do 20% więcej. Można też kupić wyroby z niewykończoną powierzchnią – po zamontowaniu można je pomalować na dowolny kolor albo wykończyć okleiną.
Drzwi wytwarza się również z drewna – litego i klejonego warstwowo. To drugie jest popularniejsze, a także wytrzymalsze i odporniejsze na paczenie się. Ponadto, wykonane z niego skrzydła kosztują mniej. Obecna technika klejenia warstwowego pozwala na uzyskanie konstrukcji o bardzo dobrych parametrach. Do produkcji zwykle używane są następujące gatunki: sosna, dąb, buk, jesion, mahoń. Powierzchnia może być wykończona lakierem bezbarwnym, farbą akrylową lub okleiną. Najczęściej powłoka podkreśla naturalny rysunek słojów (lakier bezbarwny); farby kryjące stosuje się rzadko.
Wspomniane szkło używane jest do wykonywania przeszkleń w drzwiach płytowych, a także do produkcji całych skrzydeł. W takim wypadku taflę szkła zabezpieczają zwykle wąskie ramy aluminiowe lub drewniane, choć znajdziemy też modele bezramowe (osadzane na zawiasach i wyposażone tzw. pochwyt – zamiast klamki). Szkło może być przezroczyste, półprzezroczyste, matowe, barwione, witrażowe lub ornamentowe.
Sposób otwierania
Najbardziej rozpowszechnione są drzwi rozwierane, nazywane też uchylnymi, które zawieszone są na zawiasach na po jednej stronie ościeżnicy. Zazwyczaj montuje się modele jednoskrzydłowe. Ich standardowa szerokość to 60, 70, 80, 90 lub 100 cm. Można też kupić wersje dwu-, a nawet wieloskrzydłowe. Te pierwsze mają najczęściej szerokość 120, 140 bądź 160 cm. Standardowa wysokość drzwi wynosi 203 cm. Na zamówienie dostępne są wyższe, niektóre można o kilka centymetrów skrócić. O tym, czy taka możliwość istnieje, trzeba jednak upewnić się przed zakupem. Do wyboru są skrzydła pełne, przeszklone lub szklane.
Jeśli jest mało miejsca na swobodne uchylanie drzwi, montuje się skrzydło przesuwne lub składane. Modele przesuwne podwiesza się prowadnicy, zamontowanej na górze otworu drzwiowego. Po otwarciu zachodzi na ścianę – zasłaniając jej spory fragment (co utrudnia niekiedy aranżację pomieszczenia) – lub chowa się w kasecie zamontowanej wewnątrz ściany. Najlepiej zaplanować ją na etapie budowy domu – w przeciwnym razie konieczne będzie zbudowanie ścianki szkieletowej, pełniącej funkcję kasety. Wykonuje się je z drewna klejonego warstwowo, płyty drewnopochodnej lub tafli szkła bezpiecznego. Mogą mieć jedno lub dwa skrzydła, najczęściej szerokości od 80 do 100 cm. Szerokość dwuskrzydłowych drzwi przesuwnych nie może jednak przekraczać 240 cm.
Modele składane – zwane łamanymi – są podzielone na dwie lub więcej pionowych części, połączonych zawiasami. Aby otworzyć drzwi, składa się je tak, jak parawan. Po złożeniu zmniejszają szerokość otworu drzwiowego. Skrzydło porusza się po szynie za pomocą ślizgaczy lub wózków. Szyna ma długość równą szerokości otworu i przytwierdza się ją do górnej części ościeżnicy, od spodu. Drzwi składane mogą być wykonane z drewna, płyty bądź szkła. Wersje drewniane mogą mieć wstawki ze szkła lub tworzywa sztucznego – na całej wysokości lub tylko na fragmencie.
Poradnik
Na rynku znajdziemy też wersje harmonijkowe, zbudowane z wąskich paneli (o szerokości 5–10 cm), połączonych pasami materiału z elastycznego tworzywa sztucznego lub płótna. Składają się w harmonijkę z jednej strony otworu drzwiowego, zmniejszając jego szerokość – podobnie jak drzwi łamane. Poruszają się po prowadnicy przymocowanej do nadproża. Do górnych krawędzi każdego panela przytwierdzone są rolki lub tzw. zawieszki, które umieszcza się w prowadnicy. Boczne krawędzie otworu wykańcza się drewnianymi listwami i do jednej z nich mocuje drzwi. Skrzydła takie produkuje się z tworzywa sztucznego, płyt drewnopochodnych lub drewna (w którym mogą być wstawki ze szkła lub tworzywa). Możliwe jest zastosowanie zamka zapadkowego albo magnetycznego z gałką bądź uchwytem.
Elementy dodatkowe
Drzwi to nie tylko skrzydło, ale też ościeżnice i okucia – zawiasy, prowadnice, klamki itd. Ościeżnica stanowi ramę, którą nakłada na otwór drzwiowy, a następnie osadza w niej skrzydło. Zwykle kupuje się ją wraz ze skrzydłem. Całość jest wykonana z tego samego materiału. Obecnie większość ościeżnic ma regulowaną szerokość (od 9 nawet do 50 cm), pozwalającą na dopasowanie jej do grubości ściany.
Większość drzwi zawiesza się na dwóch zawiasach, niekiedy pośrodku jest jeszcze trzeci. Liczy się przede wszystkim ich jakość i odpowiednie zamocowanie – muszą bowiem udźwignąć ciężar skrzydła. Od nich też zależy, jak łatwo i cicho będzie ono pracować. Niektóre wersje pozwalają na regulację wysokości zawieszenia skrzydła względem ościeżnicy. Stosując specjalne zawiasy, można tradycyjne drzwi zamontować jako wahadłowe, w których obrót skrzydła jest możliwy w obie strony, a zamykanie następuje samoczynnie.
Klamkę z szyldem lub rozetkami na ogół dokupuje się osobno. Elementy te mogą być wykonane z mosiądzu lub stali nierdzewnej, ewentualnie z aluminium. Ich powierzchnia bywa błyszcząca, matowa, niklowana, patynowana, a nawet pozłacana. W sprzedaży są również modele łączone ze szkłem, drewnem bądź kolorową żywicą. W zależności od stylu wnętrz, możemy wybierać spośród modeli stylizowanych na stare, bogato zdobione, a także bardzo nowoczesnych, o prostym kształcie.
Montaż
Drzwi wewnętrzne zakłada się podczas ostatniego etapu wykańczania domu, gdy pomieszczenia są już otynkowane, pomalowane, a podsadzki ułożone. Ale już na etapie stanu surowego powinniśmy dokładnie ustalić, jakie wymiary będą miały skrzydła – otwory drzwiowe powinny być bowiem o 3–4 cm większe od zewnętrznych wymiarów ościeżnic. Przed zamówieniem drzwi należy też znać poziom posadzek – aby podczas montażu skrzydeł nie okazało się, że trzeba je przycinać, bo są za wysokie. Szczególnie trudno zmienić wysokość otworu drzwiowego, ponieważ wieńczy go betonowe, zbrojone nadproże.
Pamiętajmy, że wielkość drzwi powinna być proporcjonalna do powierzchni i wysokości pomieszczeń. Przykładowo, w ogromnym salonie o wysokości 3,20 m, zwykłe skrzydło o standardowych wymiarach nie zrobi wrażenia. Znacznie lepiej będą prezentować się wysokie podwójne drzwi.
Z uwagi na aranżację wnętrz, względy praktyczne i bezpieczeństwo, istotny jest też kierunek otwierania drzwi. Pod tym względem, ich skrzydła dzielimy na prawe i lewe. Te pierwsze mają zawiasy z prawej strony i wygodniej otwiera się je prawą ręką (do siebie), lewe zaś – z lewej strony i otwiera się je ręką lewą. Modele jednoskrzydłowe prawe wymagają pozostawienia wolnej przestrzeni na ich otwieranie z prawej strony, zaś lewe – z lewej. Wersje dwuskrzydłowe uchylają się na dwie strony – więc i po jednej i po drugiej zabierają miejsce. Decyzję o kierunku otwierania najlepiej podjąć przed ułożeniem przewodów instalacji elektrycznej, gdyż łączniki oświetleniowe powinny znajdować się od strony klamki.
Ze względów bezpieczeństwa, rozwierane drzwi w łazienkach, toaletach, kuchniach i kotłowniach muszą uchylać się na zewnątrz. W przypadku pozostałych pomieszczeń, należy jedynie zwrócić uwagę, aby nie kolidowały ze sobą podczas otwierania. W ciasnych ciągach komunikacyjnych skrzydła raczej nie powinny uchylać się na zewnątrz – nagłe otwarcie może stanowić zagrożenie dla przechodzącej osoby.
Koszty
Ceny drzwi wewnętrznych wahają się od 100 do 800 zł. Do tego trzeba doliczyć niezbędne akcesoria, takie jak ościeżnica, klamka itp.