Najczęstsze problemy z rekuperacją - jak im zapobiec?

Rekuperacja a polskie prawo

Przed 2021 rokiem w większości przypadków  rekuperacją zajmowały się większe firmy wentylacyjne, zakładające na co dzień klimatyzacje. Monter klimatyzacji, aby mógł wykonywać swój zawód, musi posiadać uprawnienia F‑gazowe, które można zdobyć jedynie na podstawie zdanego egzaminu sprawdzającego teoretyczną i praktyczną wiedzę. Zewnętrzna komisja UDT – Urzędu Dozoru Technicznego – sprawdza, czy uczestnik kursu faktycznie nabył niezbędne umiejętności wymagane do późniejszego sprawdzania szczelności czy serwisu klimatyzacji oraz innych urządzeń.

W przypadku rekuperacji nie są wymagane żadne dokumenty potwierdzające umiejętności instalatorów. Od początku 2021 roku w kraju nad Wisłą zaczęło powstawać wiele firm monterskich trudniących się rekuperacją. Było to spowodowane zmniejszeniem przez parlament wartości energetycznej domów budowanych od roku 2021 włącznie. Nie jest tajemnicą, że w Polsce rekuperacja była znana kilkadziesiąt lat temu, ale na ten luksus mogli pozwolić sobie tylko nieliczni. Montaż rekuperatora przez niewykwalifikowanego pracownika może skutkować poważnymi usterkami. 

Niska cena a jakość systemu rekuperacji

Ceny materiałów budowlanych biją rekordy, dlatego prywatni inwestorzy budujący dom aktywnie szukają oszczędności. Niestety, często oszczędzają na rekuperacji. W tym przypadku doskonale sprawdza się powiedzenie: chytry dwa razy traci. 

Od lewej oszroniona czerpnia, po prawej zamarznięta wyrzutnia z zamarzniętą smugą nieczystości na elewacji fot. ECOMAX

Wybór budżetowych elementów może nie tylko spowodować brak wymiany powietrza, ale również doprowadzić do uszkodzenia rekuperatora. W ofercie ECOMAX znajdziemy Czerpnio‑Wyrzutnię Kombi Grid marki ENSY, w której powyższe problemy z rekuperacją nie występują.

Zasada działania Czerpnio‑Wyrzutnii Kombi Grid od ENSY fot. ECOMAX

W sieci można znaleźć opinie, że instalacja w Polsce takiej czerpnio‑wyrzutni jest nielegalna i mogą wystąpić problemy prawne związane z odbiorem domu. Poniżej treść aktualnie obowiązującego rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.2019.1065 t.j. z dnia 2019.06.07.).

Dział IV, Rozdział 6 ‑ §  152. Pkt 11. "Odległość, o której mowa w ust. 10, może nie być zachowana w przypadku zastosowania zblokowanych urządzeń wentylacyjnych, obejmujących czerpnię i wyrzutnię powietrza, zapewniających skuteczny rozdział strumienia powietrza świeżego od wywiewanego z urządzenia wentylacyjnego. Nie dotyczy to przypadku usuwania powietrza zawierającego zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe zapachy lub substancje palne".

Zamarznięta woda pod wyrzutnią fot. Rekuperacja i Rekuperatory (Facebook)

Rekuperacja a hałas i nieczystości przy anemostatach

Brudne elewacje i pozamarzane w nich elementy osprzętu rekuperacji to niejedyny problem budżetowych instalacji. Są też takie mankamenty, które występują nie tylko zimą, ale przez cały rok. Mowa tutaj o głośnej pracy rekuperatora, a także o hałasie dobiegającym z anemostatów, które to mogą nowemu mieszkańcowi domu spędzać sen z powiek. Zdarzają się przypadki osób wyłączających na noc rekuperator, ponieważ domownicy nie są w stanie spać podczas pracy rekuperatora. Niewłaściwie położona instalacja może poza hałasem powodować zabrudzenia przy anemostatach, takie jakie przedstawiamy na obrazku poniżej.

Nieczystości wokół anemostatu fot. Rekuperacja i Rekuperatory (Facebook)

Dobór oferty dla klienta powinien być brany z zapasem wydatku powietrza. W Polsce często stosuje się dobór 1:1, czyli wydatek powietrza wyliczony na podstawie kalkulacji w stosunku do maksymalnej wydajności rekuperatora. Dochodzimy do wniosku, że aby rekuperator rzeczywiście pracował przy założeniach naszej kalkulacji, to musiałby pracować na 100% swojej mocy. Pracując na połowie swojej mocy nie da takiego zapotrzebowania, jakie początkowo ustaliliśmy. Dodatkowo zdarza się też tak, że występuje brak komunikacji między klientem a instalatorem i wówczas może zdarzyć się tak, że tam, gdzie chcemy mieć szafkę, jest już anemostat.

Przykryty w części anemostat fot. Rekuperacja i Rekuperatory (Facebook)

Dobór rekuperatora i prawidłowa instalacja

Kluczem do sukcesu są odpowiednie obliczenia wydatków powietrza na każdej kondygnacji i w każdym pomieszczeniu. Następnie dopasowanie do nich kanałów, jak i liczby rozdzielaczy, skrzynek rozprężnych i anemostatów. W domach z salonami około 30 m² nasz wydatek na nawiew będzie od 180 do 270 m³/h. Zwykle skupiamy się na rozprężaniu powietrza, czy to na czerpnio‑wyrzutni, czy to większą ilością kanałów do anemostatów. 180 m³/h można zrobić mocno budżetowo na dwóch anemostatach i w każdym z nich dać po trzy króćce. Można też zrobić taki salon na trzech anemostatach i w każdym z nich po dwa króćce. Nieważne jak dobry będzie nasz rekuperator, przy pracy na 100% nie da się uniknąć hałasu. Można też to powietrze rozprężyć dając cztery anemostaty po dwa króćce lub jeszcze lepiej ‑ po trzy. Wówczas powietrze podczas 100% pracy rekuperatora będzie lepiej rozprężone i bezdźwięcznie zapełni nam pomieszczenia. W naszej strefie klimatycznej najlepiej sprawdzą się rekuperatory z wymiennikiem obrotowym. W Polsce często występuje temperatura poniżej 5ºC, więc szereg rekuperatorów musi być dogrzewanych, by osiągnąć swoją temperaturę pracy, a za pracę grzałek dogrzewających zapłacimy sami. W rekuperatorach obrotowych problem ten nie występuje i można cieszyć się bardzo dobrej jakości sprzętem płacąc dużo mniej za bieżące rachunki, szczególnie w zimę.

źródło i zdjęcia: ECOMAX