Ochrona inwestora przy zakupie materiałów budowlanych
Zamawiając roboty budowlane i kupując potrzebne materiały, inwestorzy - zarówno osoby fizyczne, jak i prowadzące działalność - objęci są ochroną konsumencką, analogiczną do tej, jaka obowiązuje przy zakupie innych produktów. Od momentu przekazania materiałów inwestorowi, sprzedawca ponosi pełną odpowiedzialność za ich jakość i zgodność z umową.
W przypadku stwierdzenia wady lub niezgodności towaru z umową, inwestor może dochodzić swoich praw na dwa sposoby: z tytułu rękojmi lub gwarancji. Choć terminy te bywają używane zamiennie, różnice pomiędzy nimi są istotne i mają wpływ na sposób składania reklamacji, jej termin, jak również zakres odpowiedzialności sprzedawcy lub producenta.

Gwarancja na materiały budowlane - czym jest i kiedy działa?
Gwarancja to dobrowolne oświadczenie producenta, w którym zapewnia on, że dostarczony produkt spełnia określone standardy jakości. Nie ma obowiązku jej udzielania - jeśli jednak taka gwarancja zostanie dołączona do produktu, staje się dokumentem prawnym, którego zapisy są wiążące.
Gwarancja daje inwestorowi pewność, że w razie ujawnienia się wady materiał zostanie naprawiony lub wymieniony, a koszt tych działań ponosi producent. Należy jednak pamiętać, że reklamacje związane z nieprawidłowym wykonaniem prac (np. błędny montaż) nie podlegają gwarancji producenta materiału - odpowiedzialność za nie ponosi wykonawca robót budowlanych.
W gwarancji mogą znaleźć się także zapisy dotyczące sposobu jej realizacji, terminów rozpatrzenia zgłoszenia, a także przypadków wykluczających odpowiedzialność producenta - warto więc dokładnie zapoznać się z jej treścią.
Rękojmia na materiały budowlane - obowiązek sprzedawcy
W przeciwieństwie do gwarancji, rękojmia jest obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa. To forma ochrony, która przysługuje kupującemu niezależnie od tego, czy producent udzielił gwarancji. Co więcej - rękojmia wiąże się ze sprzedawcą, a nie z producentem.
Sprzedawca odpowiada za wady towaru nawet wtedy, gdy nie były one widoczne w momencie zakupu, lecz ujawniły się później. Jeżeli materiał okaże się wadliwy, inwestor może domagać się bezpłatnej naprawy, wymiany, obniżenia ceny, a w przypadku poważniejszych wad - nawet odstąpienia od umowy.
Ważne jest, że naprawa i wymiana w ramach rękojmi są bezpłatne, a wszelkie koszty ponosi sprzedawca, niezależnie od tego, czy wadliwy materiał pochodzi od producenta krajowego czy zagranicznego.
Gwarancja a rękojmia - tabela kluczowych kwestii
Gwarancja | Rękojmia | |
Podstawa prawna | Jest dobrowolna i jeśli została wystawiona, to za wadliwy towar odpowiada producent. | Za wadliwy towar z mocy prawa obowiązkowo odpowiada sprzedawca. |
Czas trwania | Czas określany indywidualnie przez gwaranta. | Zwykle 2 lata od dnia wydania rzeczy kupującemu. |
Zakres ochrony | Warunki są ustalane przez gwaranta, gwarancja może obejmować naprawę lub wymianę towaru, a także inne usługi. | Obejmuje wady fizyczne i prawne towaru. Konsument ma prawo żądać naprawy, wymiany towaru, obniżenia ceny lub wynagrodzenia należnego wykonawcy. |
Odpowiedzialność | Gwarant odpowiada za wady towaru zgodnie z warunkami gwarancji, niezależnie od odpowiedzialności sprzedawcy. | Sprzedawca odpowiada za wady towaru niezależnie od tego, czy wiedział o wadzie w momencie sprzedaży i musi ponieść koszty zaspokojenia roszczenia. |
Zgłaszanie wad | Upływ terminu zgłoszenia wady zgodnie z warunkami określonymi w gwarancji. | Powinno się złożyć oświadczenie w ciągu roku od wykrycia wady. |
Reklamacja materiałów budowlanych - jakie dokumenty są potrzebne?
Aby skutecznie dochodzić swoich praw - zarówno z tytułu rękojmi, jak i gwarancji - inwestor musi przygotować określony zestaw dokumentów:
- dowód zakupu (paragon, faktura lub potwierdzenie przelewu),
- opis reklamacji z dokładnym wskazaniem wady,
- dokumentacja zdjęciowa pokazująca uszkodzenia,
- formularz reklamacyjny (jeśli sprzedawca go udostępnia),
- inne dokumenty, np. umowa o roboty budowlane, protokół odbioru, opinia rzeczoznawcy lub oświadczenie kierownika budowy.
Dobrą praktyką jest zachowanie kopii wszystkich składanych dokumentów, co może okazać się pomocne w przypadku sporu z wykonawcą lub sprzedawcą.
Jak przebiega reklamacja wadliwych materiałów?
Proces reklamacyjny warto rozpocząć od dokładnego przeczytania warunków gwarancji lub rękojmi.
Jeśli nasz przypadek wpisuje się w definicję wady, należy:
- Przygotować dokumenty, w tym dowód zakupu, zdjęcia i opis wady.
- Złożyć reklamację - najlepiej drogą mailową, załączając komplet dokumentów i określając żądania (np. wymiana, naprawa, obniżenie ceny).
- Oczekiwać odpowiedzi - sprzedawca ma 14 dni na ustosunkowanie się do zgłoszenia. Brak odpowiedzi w tym czasie oznacza, że reklamacja została uznana za zasadną.
- Jeśli sprzedawca odrzuci reklamację, inwestor może odwołać się, zasięgnąć porady prawnika, a ostatecznie skierować sprawę do sądu.
W przypadku gwarancji obowiązują warunki określone przez producenta, natomiast rękojmia daje inwestorowi szersze możliwości dochodzenia roszczeń.
Terminy reklamacji - kiedy złożyć zgłoszenie?
Zgodnie z przepisami, odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi trwa dwa lata od wydania towaru. Jeżeli inwestor zgłosi wadę w ciągu roku od jej stwierdzenia, działa na jego korzyść tzw. domniemanie istnienia wady w chwili zakupu - nie musi wtedy udowadniać winy sprzedawcy.
W przypadku gwarancji obowiązują terminy zawarte w dokumencie gwarancyjnym, które mogą być korzystniejsze niż ustawowe, ale są uzależnione od woli producenta.
Niezależnie od podstawy reklamacji, jej rozpatrzenie powinno nastąpić w ciągu 14 dni, w przeciwnym razie uznaje się ją za zasadną.
źródło i zdjęcia: Blachy Pruszyński