Odpowiedź eksperta: W instalacji c.o. powszechne są niezauważalne, nieznaczne przecieki, gdyż woda natychmiast odparowuje. Takie nieszczelności można dostrzec dopiero po pewnym czasie, kiedy pojawią się rdzawe albo solne wykwity, powstałe po odparowaniu wody.
Oczywiście, dużo trudniej ustalić miejsce ewentualnego przecieku, gdy nie mamy dostępu do rur ukrytych pod tynkiem bądź podłogą, a sprawdzenie szczelności podejrzanego odcinka wymagać będzie przeprowadzenia próby ciśnieniowej sprężonym powietrzem. Natomiast znaczne wahania ciśnienia w systemie, uzależnione od temperatury pracy, wskazują na uszkodzenie ciśnieniowego naczynia wzbiorczego lub zbyt małą jego pojemność.
Wzrost ciśnienia może też spowodować otwieranie się zaworu bezpieczeństwa, co przy odprowadzeniu przelewu do kanalizacji będzie niezauważalne. W kotłach gazowych montowane są zintegrowane naczynia wzbiorcze, dostosowane do pojemności instalacji grzewczej na ogół w granicach 100-150 litrów. Jeśli układ c.o. ma większą pojemność, to konieczne będzie wprowadzenie dodatkowego naczynia zewnętrznego w obiegu grzewczym.
Każde zamknięte naczynie wzbiorcze w części powietrznej (gazowej) jest napełniane azotem do ciśnienia wstępnego podawanego przez producenta. Ciśnienie to można zmierzyć, np. manometrem samochodowym poprzez zawór u góry naczynia, zaś jego wartość powinna odpowiadać w przybliżeniu ciśnieniu hydrostatycznemu instalacji plus 0,2 bara (2 m słupa wody), czyli różnicy poziomów między naczyniem i najwyższym punktem obiegu grzewczego (10 m słupa wody odpowiada ciśnieniu 1 bara).
W razie nieszczelności zaworka bądź pęknięcia membrany, naczynie przestaje pełnić funkcję zbiornika buforowego na zwiększającą się objętość podgrzewanej wody, co prowadzi do wzrostu ciśnienia w instalacji i zadziałania zaworu bezpieczeństwa, a w efekcie ubytku wody w systemie.
Jarosław Antkiewicz
Na zdjęciu otwierającym: Duży wzrost ciśnienia w instalacji w trakcie pracy kotła wskazuje na uszkodzenie membrany w ciśnieniowym naczyniu wzbiorczym, trzeba też sprawdzić zawór bezpieczeństwa, bo niewielkie ubytki wody mogą występować nawet wtedy, gdy ciśnienie nie osiąga nominalnego ciśnienia jego otwarcia. (fot. Ferro)
