Odpowiedź eksperta: Żarówki tradycyjne, jeszcze kilka lat temu, oświetlały każdy dom. Ze względu na wdrożone rozporządzenia Komisji Europejskiej dotyczące zakazu wprowadzania ich do obrotu, obecnie są trudno dostępne. Najłatwiej można kupić źródła światła typu LED, halogenowe i świetlówki. Ważnym aspektem oświetlenia jest jakość. Dlatego najbezpieczniej jest wybierać produkty znanych marek. Często zdarza się, że towar oferowany przez nieznane firmy – w bardzo niskiej cenie – ma zawyżone parametry. Jednak nie jest to regułą.
Użytkownicy przyzwyczajeni są do nabywania żarówek w oparciu o ich moc, która określa ilość zużywanej energii i proporcjonalnie do tego ilość emitowanego światła. Teraz to uległo zmianie.
Przy wyborze oświetlenia, należy zwrócić uwagę nie na moc wyrażoną w watach, a przede wszystkim na
wielkość strumienia świetlnego wyrażonego w lumenach. Różnica może być olbrzymia – z 5 W źródła światła uzyskamy 50 lumenów albo 150.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, na opakowaniu każdego źródła światła musi być umieszczona informacja o wielkości strumienia świetlnego. Podanie równoważnej mocy tradycyjnej żarówki jest opcjonalne. W tabeli poniżej przedstawiono przelicznikowe odpowiedniki strumienia świetlnego w stosunku do mocy tradycyjnej żarówki od 15 W do 200 W.
Przelicznikowe wartości strumienia świetlnego dla substytutów tradycyjnych żarówek, wg rozporządzenia Komisji Europejskiej
| Moc tradycyjnej żarówki [W] |
Wartości strumienia świetlnego dla zamienników żarówek tradycyjnych [lm] |
| 15 |
110–140 |
| 25 |
210–250 |
| 40 |
410–470 |
| 60 |
700–810 |
| 75 |
920–1060 |
| 100 |
1320–1530 |
| 150 |
2130–2460 |
| 200 |
3000–3460 |
W praktyce, wartości strumienia świetlnego danego źródła światła mogą być niższe bądź wyższe od przytoczonych. Dlatego najlepiej zawsze sprawdzać wartość strumienia świetlnego, nie sugerować się zaś mocą elektryczną lub napisami typu "10 × mniej niż tradycyjna żarówka".
Temperatura barwowa, wyrażona w kelwinach (K), determinuje to, czy światło odbieramy jako ciepłe (do 2700 K) czy zimne (ponad 2700 K). Źródło światła charakteryzuje także
wskaźnik oddawania barw Ra. Opisuje on, w jakim stopniu emitowane światło umożliwia poprawne rozróżnienie kolorów. Im jest wyższy (maksymalnie 100), tym lepiej oglądane barwy prezentują się w swoich naturalnych kolorach. Wartość Ra równa 100 odpowiada tradycyjnej żarówce.
Gwint żarówki musi być dopasowany do oprawy. Tradycyjne żarówki produkowane były z trzonkami typu E14 (mały gwint), E27 (duży, najczęściej spotykany). Lampy halogenowe mają często inny typ trzonka bez gwintu, np. GU 10. Przed zakupem nowego źródła światła, należy sprawdzić oznaczenie starej żarówki.
Czas osiągnięcia pełnej jasności przez źródło światła. Zgodnie z prawem, producent jest zobowiązany do podania czasu na dojście do 60% pełnej jasności, nie 100%. Tradycyjna żarówka oraz diody świecące (LED) od razu po zapaleniu osiągają 100% wartości strumienia świetlnego. Natomiast świetlówki kompaktowe (fluorescencyjne) potrzebują na to znacznie więcej czasu. Na osiągnięcie 60% strumienia świetlnego – zwykle poniżej minuty, ale na 100% – nawet 8 minut. To istotne w miejscach, gdzie światło zapalamy na krótko, np. w korytarzu, toalecie, kotłowni.
Warunki otoczenia są ważne, ponieważ np. świetlówki kompaktowe i rurowe mają słabą wydajność w niskiej temperaturze. Podaną na opakowaniu wartość strumienia świetlnego uzyskują przy temperaturze otoczenia 25°C. Dlatego w niskiej temperaturze będą świecić słabo, zaś przy ujemnej bywa, że w ogóle. Dlatego lepiej nie używać ich na zewnątrz ani w chłodnych
garażach i piwnicach. Jeśli mimo wszystko zostaną tam umieszczone, to powinny być w zamkniętych oprawach, tak aby temperatura w pobliżu świetlówek była wyższa.
Redakcja BD
fot. Philips
Skomentuj
