Pierwsze pojęcie opisuje, jak materiał czy wyrób budowlany reaguje na ogień - jak szybko się zapala, jak intensywnie wydziela ciepło i dym, itd. Natomiast odporność ogniowa wskazuje przez jak długi czas element budowlany lub przegroda (drzwi, ściana), narażone na działanie ognia (tzw. rozwinięty pożar), zachowają nośność, szczelność i izolacyjność ogniową. Reakcja na ogień opisuje właściwości pojedynczych materiałów (pustaków, płyt styropianowych), zaś odporność ogniowa elementów budynku, np. ściany zewnętrznej, przeszklenia.
Reakcja na ogień materiałów budowlanych - jakie są klasy i co oznaczają?
Bada się ją w ustandaryzowanych badaniach, które sprawdzają, jak łatwo materiał się zapala, ile ciepła wydziela podczas spalania, jak dużo powstaje przy tym dymu, czy powstają płonące krople. Zgodnie z europejską normą PN-EN 13501-1 wyróżniono siedem klas reakcji wyrobów budowlanych na ogień: A1, A2, B, C, D, E i F.
Materiał/wyrób w klasie A1 (niepalny) nie przyczynia się do rozwoju pożaru, tzn. nie reaguje na oddziaływania termiczne rozwiniętego pożaru (temperatura 800°C). Nawet w takich warunkach nie zapala się, nie wydziela ciepła i dymu. Produkt w klasie A2 (niepalny) może w warunkach pożaru rozwiniętego wydzielać tylko nieznaczne ilości ciepła.
Klasa B (niezapalny) oznacza, że wyrób może przyczyniać się do rozwoju pożaru, ale w sposób ograniczony. Podczas badania, przy źródle ognia o mocy cieplnej 300 kW (odpowiada płonącemu fotelowi), wyrób tej klasy nie wydziela tyle energii, aby nastąpiło rozgorzenie (przejście pożaru w pożar w pełni rozwinięty).
Klasa C (trudno zapalny) oznacza, że przy źródle ognia o mocy 100 kW (odpowiada płonącemu koszowi na śmieci, wypełnionemu papierami) nie nastąpi rozgorzenie. Gdy jednak moc cieplna źródła ognia zwiększy się do 300 kW, pożar przejdzie w stan w pełni rozwinięty.
Klasa D (łatwo zapalny) - rozgorzenie nastąpi nie wcześniej niż po 2, ale przed 10 minutą działania źródła ognia o mocy cieplnej 100 kW.
Klasa E (łatwo zapalny) - przy źródle ognia o mocy cieplnej 100 kW rozgorzenie następuje bardzo szybko, przed upływem 2 minut.
Wyrobu w klasie F nie można zaliczyć nawet do klasy E. Może się on zapalać bardzo łatwo (nawet poddany oddziaływaniom mniejszym niż płomień zapałki) oraz rozprzestrzeniać ogień na duże odległości i powierzchnie.
Jak sprawdzić klasę reakcji na ogień?
Klasę reakcji na ogień znajdziemy na etykiecie produktu albo w dokumentacji technicznej wyrobu budowlanego, np. w deklaracji właściwości użytkowych, karcie technicznej. Oprócz podstawowej klasy palności (oznaczenia A1 - F) mogą pojawić się tam oznaczenia uzupełniające.
Litera s wskazuje, jak dużo dymu wydziela palący się wyrób (od s1 - mało do s3 - dużo). Litera d opisuje, ile płonących kropli powstaje podczas spalania (od d0 - wcale do d2 - dużo).
W klasie A1 znajdują się np. beton, pustaki ceramiczne, beton komórkowy, silikaty, stal, ale także wełna mineralna. Dla porównania styropian to klasa E.
Odporność ogniowa budynku
Odporność ogniowa to określona w minutach (przy czym najkrótszy dopuszczalny czas to 30 minut) zdolność konstrukcji budynku/jego elementu do zachowania właściwości użytkowych w warunkach rozwiniętego pożaru. Bada się trzy właściwości przegrody/elementu budynku:
- nośność ogniową R,
- szczelność ogniową E,
- izolacyjność ogniową I.
Przykładowo przegroda o oznaczeniu REI 120 - przez 120 minut zachowa nośność, szczelność i izolacyjność ogniową.
Utrata nośności ogniowej R oznacza, że element konstrukcji budynku, wskutek zniszczenia mechanicznego, utraty stateczności, przekroczenia granicznych wartości przemieszczeń lub odkształceń przestaje spełniać funkcję nośną. Utrata szczelności ogniowej E następuje, gdy przegroda przestaje spełniać funkcję oddzielającą - na jej powierzchni nieogrzewanej pojawiają się płomienie, powstają pęknięcia lub szczeliny o wymiarach przekraczających wartości graniczne, przez które przenikają płomienie lub gazy, albo element odpada od konstrukcji. Utrata izolacyjności ogniowej I ma miejsce, gdy przegroda przestaje spełniać funkcję oddzielania w wyniku przekroczenia temperatury granicznej na powierzchni nienagrzewanej. Przegroda nie zatrzymuje już ciepła i pożar może się rozprzestrzeniać.
Wznoszenie przegród o konkretnej odporności ogniowej ma umożliwiać bezpieczną ewakuację ludzi w przypadku pożaru, ograniczać rozprzestrzenianie się ognia wewnątrz budynku i na obiekty sąsiednie, dawać strażakom czas na przeprowadzenie akcji ratowniczej.
Skomentuj
