Sposób na oddylatowanie biegów schodowych klatki schodowej

Wymagania dotyczące w/w ochrony określa rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dział IX. Ochrona przed hałasem i drganiami). Niestety w dokumencie tym znajdują się tylko ogólne wymagania, bez szczegółowego wyspecyfikowania konkretnych parametrów - te informacje dopiero można znaleźć w przywołanych w załączniku normach.

Skutek jest taki, że projektanci bardzo często nie mając bezpośrednio sformułowanych wymagań dotyczących akustyki (tak jak to ma miejsce w przypadku wymagań w zakresie np. oszczędności energii względem bezpieczeństwa pożarowego) nie uwzględniają ich w ogóle albo częściowo w swoich projektach. Przykładem obrazującym ten stan rzeczy jest wymaganie dot. dopuszczalnego poziomu dźwięków uderzeniowych przenikających do pomieszczeń chronionych z podestów i biegów klatek schodowych (§ 326 WT). W większości projektowanych budynków wymaganie to nie jest spełnione.

Dźwięki uderzeniowe na klatkach schodowych

Klatki schodowe - biegi i spoczniki - są elementami konstrukcji budynku, których projektowanie związane jest ze spełnieniem m.in. wymagań akustycznych (WT § 326. 2). Dopuszczalny poziom dźwięków uderzeniowych L’nw przenikających do pomieszczeń chronionych z pomieszczeń komunikacji ogólnej dla budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej określa norma PN-B-02151-3. Zawiera się on w przedziale pomiędzy 53 i 58 dB. W przypadku budynków wielorodzinnych jest to 55 dB. Uzyskanie w/w parametrów, jakkolwiek spełnienie wymagań z zakresie minimalnym stawianych w Warunkach Technicznych nie gwarantuje komfortu akustycznego dla użytkownika mieszkania, wymaga od projektanta oddylatowania konstrukcji klatki schodowej od części chronionej budynku, przez co uniemożliwiamy przenoszenie dźwięków uderzeniowych na ścianę klatki schodowej i dalej do pomieszczeń chronionych. Mamy tutaj dwie możliwości:

1. Oddylatowanie biegów wraz ze spocznikami od ścian klatki schodowej w przypadku, kiedy spoczniki są zaprojektowane bez pływającej podłogi (rys.1)
2. Oddylatowanie biegów schodowych od spoczników i od ścian klatki schodowej w przypadku, kiedy na spocznikach zaprojektowano pływające podłogi (rys.2)

Rys.1 - Oddylatowanie biegów wraz ze spocznikami od ścian klatki schodowej

Rys.2 - Oddylatowanie biegów schodowych od spoczników i od ścian klatki schodowej

Badania laboratoryjne i terenowe wykazały, że iż brak oddylatowania w/w elementów powoduje, że poziom dźwięków uderzeniowych L’nw rejestrowany w pomieszczeniu chronionym znaczenie przekracza dopuszczone przepisami wartości i wynosi ok. 67 - 69 dB. Potwierdza to też informacja zamieszczona w niemieckiej normie DIN 4109-32.

Nieskutecznym jest też zaprojektowanie pomieszczeń chronionych w pewnej odległości od klatki schodowej (np. poprzez zaprojektowanie pomieszczeń technicznych pomiędzy klatką schodową a mieszkaniem), ponieważ redukcja rejestrowanego poziomu dźwięku w takim przypadku nie przekracza 10 dB (wg. DIN 4109-2:2018-01; 4.3.2.1.2 - Tab. 2), więc wymagania w zakresie ochrony akustycznej w dalszym ciągu z dużym prawdopodobieństwem nie zostaną spełnione.

Jak zapobiec przenoszeniu dźwięków uderzeniowych i spełnić przepisy budowlane

Oddylatowanie konstrukcji biegów i spoczników od konstrukcji budynku powoduje konieczność zastosowania rozwiązań materiałowych, które z jednej strony zapewnią ochronę akustyczną, z drugiej pozwolą na przeniesienie obciążeń z biegu schodowego na spocznik lub ze spocznika na ścianę klatki schodowej. Materiał taki powinien charakteryzować określony w warunkach laboratoryjnych ważony wskaźnik zmniejszenia poziomu uderzeniowego DLW, którego wartość powinna być na tyle wysoka, aby eliminując przenoszenie dźwięków zapewnić komfort akustyczny użytkownikowi.

Materiały o współczynniku DLW powyżej 24 dB pozwalają na spełnienie wymagań dla budynku o podwyższonej klasie akustycznej AQ-2 (≤ 47dB), kiedy DLW jest wyższa od 28 dB możemy mówić o spełnieniu wymagań dla budynku klasy AQ-3 (≤ 43dB). W normie PN-B-02151-5:2017-10P w tabeli 5 podano w/w wymagania dla budynków mieszkalnych o podwyższonym standardzie akustycznym.

Schöck Tronsole® - kompletny system izolacji akustycznej w klatkach schodowych

W celu zapewnienia ochrony akustycznej na najwyższym poziomie w pomieszczeniach chronionych budynku od dźwięków uderzeniowych powstających w klatkach schodowych firma Schöck oferuje kompletny system - tzw. Schöck Tronsole®. W skład systemu wchodzi 6 typów produktów, z których 5 są elementami przenoszącymi obciążenia i 1 typ - element nie przenoszący obciążeń - zabezpieczający dylatację. W każdym z elementów nośnych (poz. 1-5; rys.3) zastosowano łożysko elastomerowe Elodur®, które zapewnia w produktach systemu Schöck Tronsole® najwyższe parametry akustyczne DLW. Na rys.3 pokazano schemat klatki schodowej z umiejscowieniem elementów systemu Schöck Tronsole®.

Rys. 3 - schemat klatki schodowej z elementami systemu Schöck Tronsole®.

1. Schöck Tronsole® Typ T;
2. Schöck Tronsole® Typ F;
3. Schöck Tronsole® Typ Q;
4. Schöck Tronsole® Typ Z;
5. Schöck Tronsole® Typ B;
6. Schöck Tronsole® Typ L

W tabeli 1 zestawiono typy elementów systemu Schöck Tronsole® z ich parametrami akustycznymi (wg Aprobaty Technicznej ITB AT156961/2015; tabl.7)

Lp	Schöck Tronsole®	Ważony wskaźnik zmniejszenia poziomu uderzeniowego DLW (dB)	Zdjęcie produktu
1	Typ T	24 ÷28
2	Typ F	27 ÷28
3	Typ Q	29
4	Typ Z	27
5	Typ B	27 ÷28
6	Typ L

Badania terenowe wykonane w lipcu 2019 w budynku mieszkalnym w Gdyni wykazały , że stosując system Schöck Tronsole® w w/w obiekcie uzyskano parametr dopuszczalnego poziomu dźwięków uderzeniowych L’nw na poziomie 33 ÷35 dB co spełnia wymagania dla najwyższej klasy akustycznej w budynkach mieszkalnych AQ-4.

Mgr inż. Ireneusz Stachura z firmy Schöck