23-28 minut 
Automatyka, sterowanie, inteligencja 
22 223 77 77, 22 212 50 00 
Placydowska 27 95-070 Aleksandrów Łódzki 
- Dlaczego warto zainwestować w smarthome?
- Jakie są zalety domu inteligentnego?
- Jakie są zasady działania smarthome?
- Który system wybrać - otwarty, czy zamknięty?
- Jak odpowiednio rozplanować system w domu?
- Jak szerokie są możliwości zintegrowanego systemu smarthome?
Dlaczego warto zainwestować w smarthome?
Wyższość domu inteligentnego nad tradycyjnym polega na tym, że połączono w nim wiele urządzeń i instalacji w jeden centralny system, zapewniając mu układ zdalnej kontroli i sterowania. W tradycyjnym budownictwie każda instalacja pełni tylko jedno konkretne zadanie – przykładowo kocioł ogrzewa wnętrza i c.w.u., system alarmu i monitoringu strzeże bezpieczeństwa mieszkańców i ich majątku – a jej obsługę zapewnia jego automatyka, albo zajmują się nią domownicy.
Manualna obsługa nie jest zazwyczaj kłopotliwa, jeśli dom został wyposażony w zaledwie kilka podstawowych układów. Obsługa staje się zdecydowanie bardziej uciążliwa, gdy właściciele chcą mieć do dyspozycji cały wachlarz nowoczesnych instalacji i osprzętu – typu wentylacja mechaniczna i klimatyzacja, panele fotowoltaiczne, różnorodne oświetlenie, multimedia, elektryczne rolety i markizy, automatyczne nawadnianie.
Automatycy przyszli im więc z pomocą, opracowując przewodowe i bezprzewodowe inteligentne technologie. Sprawią one, że wszystkie (lub tylko wybrane) elementy wyposażenia budynku stają się kompatybilne i można nimi zarządzać przy pomocy pilotów, paneli dotykowych, laptopów, telefonów, smartwatchów.
Zalety domu inteligentnego
Wygoda i bezobsługowość
Najważniejsze w domowej automatyce jest to, że określone działania systemu mogą oczywiście następować zgodnie z aktualnymi scenariuszami zadanymi przez użytkownika, lecz również całkowicie automatycznie. W tym drugim przypadku, po odpowiednim zaprogramowaniu, inteligentny budynek sam reaguje na bodźce ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego oraz zdalnie wykonuje za mieszkańców szereg czynności kontrolnych i zarządzających.
Taki układ zapewnia zatem ogromną wygodę. Jeśli właściciele zainwestują w elastyczny system inteligentny, mogą go później dowolnie rozbudowywać i dostosowywać do zmieniających się wymagań i sposobu życia.
Oszczędność energii
Z punktu widzenia ekonomii prawidłowo skonfigurowana instalacja inteligentna skutecznie zmniejsza zużycie energii elektrycznej i gazu (obliczono, że w jednorodzinnych domach oszczędności z tego tytułu sięgają nawet 30%). Jest to możliwe, gdyż przy współpracy np. z czujnikami ruchu, system może każdorazowo gasić światło po stwierdzeniu, że w pomieszczeniu nikt już nie przebywa.
Zawsze po otwarciu okna lub drzwi, wyłączy wentylację mechaniczną i klimatyzację. Jeśli układ obejmuje panele fotowoltaiczne, automatyka zadba o maksymalne wykorzystanie w budynku aktualnie wyprodukowanej energii elektrycznej.
Na czas snu domowników, ich wyjazdu do pracy i szkoły, albo na dłuższy urlop – zdalnie obniży temperaturę w pomieszczeniach i kotła grzewczego oraz odłączy od sieci elektrycznej zbędne urządzenia elektryczne, również trwające w trybie stand-by. Nie pozwoli właścicielom marnować wody, blokując system nawadniania w określonych warunkach pogodowych.
Podwójnie bezpieczny
Wraz z pojawieniem się wewnątrz lub na zewnątrz domu zdarzeń potencjalnie niebezpiecznych, automatyka bezzwłocznie na nie reaguje, wszczynając procedury alarmowe, zabezpieczające, odstraszające.
Przykładowo, system wysyła informację do biura ochrony obiektu i do właścicieli, jednocześnie wykonuje ciąg działań zaradczych – blokuje drzwi, opuszcza rolety zewnętrzne, zapala oświetlenie w budynku i w ogrodzie, włącza syrenę, itp.
Zasada działania domu inteligentnego
Pracą systemu zawiaduje najczęściej centrala (nazywana przez niektórych szafą rozdzielczą), która zbiera i przetwarza sygnały z rozmaitych sensorów (czyli czujników, inaczej detektorów) oraz odpowiada za realizację scenariuszy. Sensory, m.in. ruchu, wilgotności, ciśnienia, natężenia światła, zalania, dymu, czadu, gazu usypiającego, rejestrują niepożądane zmiany, następnie przekazują sygnały poprzez kable elektryczne lub fale radiowe.
Do zbioru sensorów zazwyczaj dodaje się kamery oraz stację pogody. Wdrażaniem inteligentnych zadań zajmują się tzw. aktory, czyli przekaźniki włączające i wyłączające urządzenia domowe, zamki, siłowniki (m.in. w bramie, oknach), silniki (np. w roletach, żaluzjach, markizach), oświetlenie, elektrozawory (w instalacji grzewczej, wodociągowej). Informacja o jakiejkolwiek zmianie w jednym podsystemie natychmiast dociera do pozostałych – dzięki sieci przewodów lub falom radiowym.
Poradnik
Sieć przewodowa zalecana jest w nowo budowanych domach i wszędzie tam, gdzie możliwe jest ułożenie przewodów. Dlaczego? Ponieważ nie ma wad sieci bezprzewodowych, do których zalicza się m.in. zakłócenia, działanie na baterie. Sieci radiowe są natomiast tańsze, łatwiejsze do wykonania, dają większą mobilność elementów składowych i elastyczność rozbudowy, można je wykorzystać w istniejących budynkach bez uciążliwego remontu.
System otwarty, czy zamknięty?
Duża elastyczność to jeden z ważniejszych parametrów doboru systemu automatyki domowej. Dzięki niej można go wielokrotnie przeprogramować i dopasować do aktualnych potrzeb mieszkańców, jak również rozbudować i dodać nowe urządzenia i funkcje. Możliwość rozbudowy zależy jednak od dobrego projektu i rodzaju zastosowanej inteligentnej technologii. Systemy zamknięte obejmują wyroby (technologie, programy, urządzenia) tylko jednego producenta.
Po zdecydowaniu się na ten rodzaj inwestorzy nie mogą skorzystać z produktów innych firm. Odwrotnie jest w systemach otwartych. Kompatybilne oprogramowanie, urządzenia i osprzęt do nich wytwarza wielu programistów i wiele firm. Jednym z popularnych systemów otwartych, nadającym się do budownictwa jednorodzinnego, jest na przykład system KNX, do którego pasują wyroby ponad stu marek.
Odpowiednie rozplanowanie instalacji w domu
W projekcie określa się, gdzie należy poprowadzić przewody, umieścić sensory i wszelkie inne niezbędne elementy systemu (tj. silniki napędów, siłowniki, sterowniki, przyciski). Najlepiej, jeśli zawiera on szereg szczegółowych projektów wykonawczych, dotyczących instalacji elektrycznej, alarmowej, multimedialnej i oczywiście inteligentnej.
Systemy inteligentne nie są tanie, więc warto zadbać o to, żeby perfekcyjnie obsługiwały indywidualne wymagania użytkowników (konieczna jest dogłębna analiza potrzeb każdego domownika) oraz budynku, w którym mieszkają. Przed wykonaniem projektu warto poznać możliwości kilku systemów otwartych i zamkniętych.
Szerokie możliwości działania inteligentnego systemu
Funkcją must-have w inteligentnym domu jest zdalna obsługa instalacji grzewczej i elektrycznej. Często włącza się jeszcze do systemu automatyki instalacje odpowiadające za bezpieczeństwo, wentylację i klimatyzację. Oczywiście, możliwy jest szerszy zakres działania.
Ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja pod kontrolą
Sterowaniem temperaturą i wilgotnością powietrza zawiadują czujniki temperatury, założone w każdym pomieszczeniu, stacja pogodowa na zewnątrz oraz czujniki wilgotności powietrza (zewnętrzne i wewnętrzne). W momencie, gdy użytkownicy opuszczają budynek, system obniża temperaturę, zamyka okna, oszczędniej reguluje wentylacją i klimatyzacją.
Po ich powrocie (lub o godzinę wcześniej) elementy systemu rozpoczynają działanie w wyższym trybie, szybko doprowadzając pomieszczenia do komfortowej temsymuluję i wilgotności. Ekonomiczny tryb pracy tych urządzeń warto zaprogramować w godzinach nocnych i we wnętrzach rzadko używanych. Tryb urlop – w okresie wyjazdów.
Sterowanie oświetleniem
W pomieszczeniach lampy zdalnie zapalają się lub gasną, świecą jaśniej lub przyciemnionym światłem, dzięki czujnikom ruchu oraz czujnikom natężenia światła. Na zewnątrz budynku (w ogrodzie, na tarasie, przy bramie wjazdowej i furtce) regulacją punktów oświetlenia zajmują się czujniki zmierzchowe.
W wielu inteligentnych domach konfiguruje się, z wybranych punktów oświetleniowych, tak zwane sceny świetlne. Inny nastrój kreuje się w reprezentacyjnym holu i salonie, odmienny w pokoju multimedialnym. Natomiast trasy świetlne wytycza się, żeby uzyskać efektowne wejście i wjazd na posesję, albo kiedy mieszkańcy potrzebują w nocy dotrzeć do toalety (wtedy zazwyczaj wykorzystuje się światło ściemnione). Przy pomocy światła możliwe jest symulowanie obecności w budynku, co bezpośrednio łączy się z bezpieczeństwem.
Alarm i monitoring przez aplikację
Po zintegrowaniu z instalacją alarmową i monitoringu, system inteligentny jest niezastąpiony w ochronie przed zdarzeniami losowymi, wywołanymi przez pożar, czad, gaz itp. Przydatny jest przycisk, którym – wychodząc z domu – można wyłączyć wszystkie urządzenia elektryczne i gazowe (oczywiście poza lodówką, kotłem grzewczym, itp.). Dzięki temu uzyskujemy stuprocentową pewność, że żelazko, piekarnik, kawiarka, płyta indukcyjna przestaną działać.
Natomiast w przypadku włamania i napadu przycisk „panika”, – zamontowany przy łóżku właściciela – może uruchomić szereg zdarzeń, np. wysłać alert do biura ochrony, uruchomić syrenę, zapalić światła w budynku.
Rolety, markizy, żaluzje dostosowane do potrzeb
Latem, w okresach zbyt intensywnego nasłonecznienia, inteligentna technologia pozwala odciążyć funkcjonowanie wentylacji lub klimatyzacji przez samoczynne opuszczanie na oknach żaluzji, rolet, albo markiz nad tarasami i balkonami. W zimie zaciągnięcie zewnętrznych rolet izoluje wnętrza przed mrozem i wspomaga system grzewczy.
Multimedia bardziej multi
Ogromna ilość użytkowników chce centralnie obsługiwać tak zwany multiroom, czyli system wielostrefowego nagłośnienia i kina domowego. Dzięki integracji z głośnikami i sterownikami, zamontowanymi w każdym pomieszczeniu, mogą korzystać z nowoczesnego sprzętu audio w całym budynku – muzyka „wędruje” z nimi z pokoju do pokoju.
Intuicyjny system podlewania
Uruchomienie automatycznego nawadniania następuje po przesłaniu informacji do sterowników przez czujniki wilgotności gruntu. Czujnik ruchu w pobliżu zraszacza zabezpiecza użytkowników ogrodu przed niepożądanym zmoczeniem, natomiast czujnik deszczu blokuje nawadnianie podczas opadów.
Zapełnienie szamba i zbiorników deszczówki
Czujnik poziomu zapełnienia szamba, sprzężony z systemem inteligentnego domu, pozwala na uniknięcie wypływu nieczystości na działkę. Informuje właścicieli (np. przy pomocy SMS) o konieczności wezwania wozu asenizacyjnego. Taki detektor świetnie sprawdza się również w zbiorniku deszczówki.
Autor: Lilianna Jampolska
Zdjęcie otwierające: ABB
