- Jakie są zalety współczesnej bramy garażowej?
- Jakie modele bram garażowych dostępne są na rynku?
- Jak odpowiednio przygotować otwór na bramę garażową?
- Jak właściwie zamontować bramę garażową?
- Wygoda i bezpieczeństwo korzystania z automatycznej bramy garażowej?
- Jak konserwować bramę garażowa?
- Ile kosztuje montaż bramy garażowej?
Zalety współczesnych bram garażowych
Typowa wymiana bramy garażowej to zastąpienie starej - skrzydłowej albo uchylnej - nowszym modelem tej ostatniej albo wersją segmentową, najlepiej z napędem. Powody takiej operacji to względy estetyczne, chęć poprawienia ciepłochronności bramy lub wygody jej użytkowania. Gdy idzie o estetykę, sprawa jest prosta -stare zamknięcie garażu (o sporej przecież powierzchni) może szpecić ładnie wyremontowany budynek.
Często nie pasuje do reszty stolarki, np. znajdujących się obok drzwi. A według aktualnych trendów brama nie tylko powinna się z nimi dobrze komponować, lecz wręcz pochodzić z tej samej linii stylistycznej! Jeśli ociepliliśmy budynek, to stare zamknięcie (w najlepszym wypadku obłożone cienką warstwą styropianu) staje się wielkim mostkiem termicznym. Przez który ciepło (i pieniądze wydawane na ogrzewanie) ucieka dużo intensywniej.
Tymczasem przepisy stanowią, że współczynnik przenikania ciepła U nowych bram, zamykających ogrzewany garaż, nie może przekraczać 1,5 W/(m²·K). Od roku 2021 będzie to tylko 1,3. Dlatego standardem są dziś bramy zbudowane z paneli wypełnionych pianką poliuretanową o grubości 40 mm. Producenci oferują także modele grubsze: 60, 67 mm. Większą uwagę zwracają na uszczelnienie połączeń między segmentami oraz skrzydłem i ościeżnicą. Zaś sami klienci stają się coraz wygodniejsi – każdy woli otworzyć bramę pilotem, bez wysiadania z samochodu, od szarpania się z ciężkim skrzydłem, szczególnie na mrozie czy w czasie deszczu.
Szeroki wybór bram garażowych
Najpopularniejsze są w tej chwili bramy segmentowe. Ich łamane skrzydło to panele połączone zawiasami, uszczelnione na połączeniach i obwodzie płaszcza. Produkuje się je z blachy stalowej lub aluminiowej. Izolację termiczną stanowi najczęściej pianka poliuretanowa. Bramy segmentowe występują jako górne – gdy otwierają się do góry – oraz boczne, kiedy otwierają się na bok, na ścianę garażu.
Zdecydowanie powszechniejszy jest wariant górny. Brama ma wtedy 4–6 paneli. Mogą być pełne bądź przeszklone, choć w naszym kraju te drugie nie są popularne. Wariant boczny przeznaczony jest do pomieszczeń niskich i szerokich.Segmenty ustawione są tu pionowo, prowadnice montowane nie po bokach, lecz na suficie i w podłodze. Takie rozwiązanie ma zaletę – żeby wyjść czy wystawić rower, bramę otwiera się tylko częściowo, trochę tak jak drzwi. I wadę – w dolnej prowadnicy mogą zbierać się zanieczyszczenia, np. piasek.
Brama segmentowa podczas otwierania nie zajmuje przestrzeni na podjeździe, później chowa się pod stropem lub przy ścianie. Można ją założyć w każdym otworze, także wtedy, gdy jest on np. zwieńczony łukiem. Modele górne najłatwiej obsadzić w pomieszczeniach, w których nadproże ma więcej niż 15 cm wysokości, a węgarki (ścianki po bokach) powyżej 10 cm szerokości. Pod sufitem potrzebna jest wolna przestrzeń o głębokości równej wysokości bramy.
Modele segmentowe odbierają rynek prostszym uchylnym, których skrzydło się nie łamie. Ta brama przy otwieraniu zatacza łuk i w charakterystyczny sposób zachodzi na podjazd, żeby później schować się pod sufitem. Na ten ruch przed garażem niezbędne jest około 1 m pustej przestrzeni – i jest to wada tego rozwiązania. Skrzydło to stalowa rama, pokryta blachą lub drewnem, od wewnątrz niekiedy panelami PVC.
Ociepleniem jest styropian albo pianka poliuretanowa, o grubości do 40 mm. Ten typ bramy dostępny jest również z tzw. mechanizmem nożycowym – wtedy nie ma prowadnic sufitowych, jedynie składające się ramiona boczne. Przy montażu bramy uchylnej wymagania odnośnie wysokości nadproża są mniejsze – może mieć poniżej 10 cm. Gdy chodzi o węgarki, to jeśli chcemy ją obsadzić wewnątrz garażu, potrzeba 10 cm szerokości.
Kiedy w garażu nie da się założyć bramy segmentowej (bo jest zbyt wąski na boczną, a miejsce pod sufitem zajmują rury albo podciąg), podjazd zaś jest za krótki na uchylną, można wybrać model rolowany, który przypomina rolety zewnętrzne. Pancerz z profili z aluminium, wypełnionych pianką poliuretanową nawija się na wał w kasecie. Tę umieszcza się za nadprożem, które musi mieć przynajmniej 30 cm wysokości.
Można ją zamontować również po stronie zewnętrznej, wtedy nie ogranicza nas wysokość nadproża. Inwestorzy indywidualni wybierają to rozwiązanie bardzo rzadko. Podobnie jak bramy skrzydłowe (nazywane także rozwiernymi), które w garażach w bryle budynku już się prawie nie zdarzają.
Przygotowanie otworu na bramę garażową
W starych bramach rozwiernych drewniane skrzydła wiszą na drewnianej ramie. Po ich zdjęciu, ramę przecina się w dwóch miejscach na każdym boku. Łapką ciesielską wyrywa odcięty fragment, potem usuwa resztę. Wyrwę należy wypełnić zaprawą. Jeżeli ściana ma poważniejsze uszkodzenia, naprawia się je przez przemurowanie lub wykonanie opaski z pełnej cegły.
Przy demontażu bramy metalowej, zawiasy i inne niepotrzebne elementy odcina się piłą albo szlifierką kątową. Można też wyciąć całą ramę, o ile nie stanowi części konstrukcji nadproża. Nową bramę montuje się w wykończonym (otynkowanym!) wnętrzu i na gotowej posadzce. Otwór wjazdowy musi zachowywać piony i poziomy. Krzywizny (także podłogi) mogą utrudnić, a nawet uniemożliwić jej obsadzenie.
Bramy segmentowe zakłada się przeważnie za otworem wjazdowym. W przypadku montażu w świetle otworu (tak obsadza się zwykle bramy uchylne), ma on być o 2–3 cm większy od wymiarów ramy. Luzy pozwolą na korektę jej ustawienia i wprowadzenie pianki uszczelniającej. Gdy otwór jest dużo większy, szczeliny zakrywa się maskownicami.
Bramę można też zamocować na dodatkowych uchwytach, a otwór zwęzić styropianem, który później wykańcza się jak elewację. Gdy nadproża lub węgarków nie ma albo gdy są zbyt wąskie, wykorzystuje się specjalne profile/ramy montażowe. To osłony z takiego materiału jak brama (tak samo ocieplone), które mocuje się na ościeżnicach bocznych i/lub nadprożowej. Bramę da się obsadzić, lecz kosztem zmniejszenia szerokości bądź wysokości otworu wjazdowego.
Właściwy montaż bramy garażowej
Jeśli stara rama jest metalowa i solidnie osadzona, może zostać. Po usunięciu zbędnych elementów przytwierdza się do niej – pilnując pionu i poziomu – nową ościeżnicę. Jeśli rama została zdemontowana, prowadnice mocuje się do ścian za pomocą kątowników montażowych, a szczeliny między ościeżnicą i murem wypełnia pianką.
Prowadnice górne, występujące w modelach segmentowych górnych i niektórych uchylnych, przykręca się do sufitu, prostopadle do płaszczyzny bramy, sprawdzając, czy trzymają poziom. Profil progowy, usztywniający ramę w bramach uchylnych, w segmentowych się nie pojawia. Mamy tu za to szynę końcową, która na czas montażu staje się progiem, a po zamocowaniu ościeży trafia na swoje miejsce na końcu prowadnic podsufitowych.
Przy bramie segmentowej, kolejnym etapem prac jest wsunięcie w prowadnice paneli i połączenie ich zawiasami. W przypadku wersji uchylnej, będzie to założenie skrzydła. Tu rolki mocuje się do skrzydła, w modelach segmentowych do każdego panelu. Gdy skrzydło przesuwa się lekko i o nic nie zaczepia, pozostaje wyregulowanie sprężyn przez odpowiednie naciągnięcie stalowych linek. Na końcu zakłada się wyposażenie dodatkowe: rygle antywłamaniowe, napęd. Jeżeli go planujemy, do siłownika należy doprowadzić instalację elektryczną.
Automatyka i bezpieczeństwo bram garażowych
Wygoda obsługi bramy pilotem ma dla inwestorów coraz większe znaczenie. Dlatego automatyka powoli staje się standardem. Przy wyborze napędu lepiej zdać się na fachowca. To on, w zależności od wielkości bramy, jej ciężaru, miejsca pod sufitem lub jego braku, dobierze model o optymalnej mocy i szybkości otwierania/ zamykania. Dodatkową zaletą tego rozwiązania jest to, że bramę z napędem trudniej podważyć.
Siłowniki zamykają i otwierają skrzydła z prędkością około 15 cm/s, mogą mieć funkcję automatycznego zamknięcia, częściowego otwarcia do przewietrzenia garażu, możliwość podłączenia fotokomórek, blokadę przypadkowego otwarcia... Można nimi sterować z urządzeń mobilnych, np. smartfona. Gdy chodzi o bezpieczeństwo, mówi się o nim w kontekście zabezpieczeń antywłamaniowych oraz rozwiązań chroniących nieostrożnego użytkownika przed kontaktem z poruszającym się skrzydłem.
Najczęściej stosowane zabezpieczenia antywłamaniowe to wzmocnienia profili i obrotowe klamki z ryglem. Bramy garażowe – tak jak okna i drzwi – mogą mieć przyznaną klasę odporności na włamanie, od RC1 do RC6. Im wyższa klasa, tym trudniej je sforsować.
W praktyce, na rynku nie ma produktów w klasie powyżej RC3. Żeby zamykające się skrzydło nie zrobiło nikomu krzywdy, producenci wprowadzają układy zabezpieczające. I tak zabezpieczenie przeciążeniowe zatrzyma je i cofnie, gdy podczas zamykania natrafi na przeszkodę. Blokada w przypadku zerwania sprężyny uchroni przed opadnięciem bramy w momencie awarii tego elementu. Fotokomórka sprawi, że brama stanie, gdy emitowane przez nią wiązki podczerwieni zostaną przerwane.
Odpowiednia konserwacja bram garażowych
Żeby brama działała bezawaryjnie, należy o nią właściwie dbać. Większość zabiegów można wykonać samodzielnie. Przede wszystkim należy utrzymywać ją w czystości. Brud i piasek, gromadzące się w prowadnicach podsufitowych, powodują głośną pracę i mogą niszczyć rolki. Usuwa się je stamtąd miękką szczotką, suchą ścierką, można też po prostu wydmuchać. Producenci zalecają mycie paneli ciepłą wodą z dodatkiem nieagresywnego środka myjącego, nie płynu do mycia podłóg czy mleczka do szorowania umywalek!
Do paneli lakierowanych można stosować szampon samochodowy bez wosku, do powlekanych folią drewnopodobną płyny do mycia okien z PVC. Segmenty myje się miękką ścierką lub gąbką, po czym spłukuje czystą wodą. Uszczelki warto nawilżyć silikonem, np. takim do konserwacji uszczelek samochodowych. Odświeża się je w ten sposób również przed zimą, co zapobiega przymarzaniu.
Smarem (np. penetrującym półstałym) lekko smaruje się zawiasy i trzpienie rolek (ale nie prowadnice i bieżnie!). Zastosowanie odpowiedniego środka (producenci rekomendują spray’e) wyeliminuje skrzypiące dźwięki. Jego nadmiar wyciera się papierowym ręcznikiem. Nie zaleca się smarowania elementów napędu wykonanych z tworzyw sztucznych. Bramie może szkodzić nadmierna wilgoć, dlatego ważne jest zapewnienie w garażu odpowiedniej wentylacji.
Przy malowaniu ścian lub odnawianiu elewacji należy zabezpieczyć ją przed zachlapaniem farbą i zaprawą, okrywając folią. Jeżeli poszycie bramy zostanie pochlapane, trzeba jak najszybciej delikatnie usunąć zabrudzenia i przemyć skrzydło wodą z łagodnym środkiem myjącym.
Koszty montażu bramy garażowej
Za zamontowanie bramy segmentowej fachowcy liczą sobie np. 15% jej wartości, ale raczej nie mniej niż 500 zł. Za założenie nieco większej bramy z napędem płaci się 700–1200 zł. Jeśli trzeba przygotować otwór, cena wzrasta. Prace warto zlecić ekipie polecanej przez producenta. Kupując bramę z montażem zapłacimy niższy VAT (8, a nie 23%). Ulga nie dotyczy garaży wolnostojących. Ceny bram uchylnych zaczynają się poniżej 1 tys. zł, segmentowych około 2 tys. zł. Niestandardowy rozmiar podnosi cenę o 20–50%, napęd o kilkaset, do tysiąca zł.
Autor: Janusz Werner
Zdjęcie otwierające: Wichers