Do wykonania ścian fundamentowych wykorzystuje się następujące materiały:
- bloczki betonowe z betonu dobrej jakości; charakteryzują się bardzo dużą wytrzymałością na ściskanie oraz niską nasiąkliwością, nie zapewniają jednak izolacyjności termicznej;
- bloczki keramzybetonowe – lepiej izolują cieplnie, ale są mniej wytrzymałe i bardziej wrażliwe na działanie wody, dlatego nie zaleca się stosować ich na fundamenty budynków, wokół których wody gruntowe mogą sięgać okresowo powyżej ław;
- beton – wzniesione z niego ściany są bardzo wytrzymałe i najlepiej zabezpieczają przed przenikaniem wody, dlatego warto go stosować w przypadku budynków podpiwniczonych (dodatkowo można zastosować specjalne dodatki uszczelniające); wadą tego materiału jest konieczność wykonania deskowania, co jest pracochłonne;
- pustaki zasypowe – po ustawieniu wypełnia się mieszanką betonową, dla której są tzw. szalunkiem traconym (czyli takim, którego się nie rozbiera);
- kształtki styropianowe – ustawia się je podobnie jak pustaki zasypowe, a następnie wypełnia mieszanką betonową; po jej związaniu, uzyskuje się ścianę betonową obustronnie izolowaną styropianem, który – analogicznie jak pustaki zasypowe – jest szalunkiem traconym.
Niektóre warianty wykonania ścian fundamentowych:
a) z pełnych bloczków betonowych
c) monolityczne z wykorzystaniem szalunków traconych
UWAGA NA BŁĘDY POPEŁNIANE PRZY PRACACH FUNDAMENTOWYCH!
Zignorowanie warunków gruntowo-wodnych.
Sposób posadowienia budynku powinien być dostosowany do warunków gruntowo-wodnych na działce. Dotyczy to wszystkich projektów – także katalogowych, które mogą wymagać adaptacji, gdyż na potrzeby projektowania zakłada się przeciętne, korzystne warunki posadowienia.
Nieuwzględnienie lokalnych warunków gruntowo-wodnych może spowodować bardzo poważne problemy – od zalewania piwnic przez pękanie ścian aż do katastrofy budowlanej. Przed rozpoczęciem budowy zawsze warto spytać sąsiadów, czy i jakie mieli problemy z posadowieniem swoich domów, jak wysoko jest w okolicy woda w studniach i czy zdarzają się zalania piwnic. Wprawdzie nawet na sąsiednich działkach warunki posadowienia mogą się znacznie różnić, ale wieloletnie doświadczenia przyszłych sąsiadów są zawsze cenną wskazówką dla inwestora planującego budowę.
Jeśli warunki na działce budzą jakiekolwiek wątpliwości (teren podmokły, niestabilna skarpa, zasypany staw, dawne wysypisko śmieci), trzeba zlecić badania geotechniczne i ich wyniki przestawić projektantowi domu.
Niezabezpieczenie wykopów.
Taki wykop to pierwsze poważne uchybienie, jakiego można się dopuścić na się budowie. Może być groźny nie tylko dla pracujących robotników, ale również osób postronnych – w tym zwłaszcza dzieci, które źle ogrodzony plac budowy traktują często jako miejsce zabaw.
Wypadki spowodowane niewłaściwym zabezpieczeniem wykopów są dość częste, gdyż zagrożenie stwarzane przez niestabilny grunt nie jest intuicyjnie wyczuwalne. Najbardziej niebezpieczne są oczywiście głębokie wykopy o pionowych ścianach, w których najłatwiej o osunięcie się ziemi. Zagrożenie to może się zwiększyć wskutek nadmiernego obciążenia krawędzi wykopu przez zbyt blisko poruszające się pojazdy lub zmagazynowane w pobliżu materiały budowlane. Z tego względu nie należy przejeżdżać samochodami ani składować materiałów bliżej niż 0,5–1 m od krawędzi wykopów.
Niestaranne wykonanie deskowania fundamentów.
Dokładne wykonanie deskowań to warunek zgodnych z projektem wymiarów i kształtów fundamentów pod elementy konstrukcji budynku (ściany i słupy) i pod takie elementy jak kominy, kominki czy schody.
Niewłaściwie wykonane deskowania skutkują niedokładnościami wymiarowymi formowanych przez nie elementów, a to może utrudniać nie tylko murowanie ścian czy betonowanie słupów żelbetowych, lecz także późniejsze prace, jak ocieplenia czy wykonanie okładziny cokołów.
Prawidłowość wykonania deskowań powinien koniecznie sprawdzić kierownik budowy.
Niewypoziomowanie fundamentu.
Taki fundament jest nieodpowiednim podłożem do wykonania izolacji przeciwwilgociowych i może pogorszyć ich skuteczność, utrudnia też murowanie pierwszych warstw ścian nadziemia.
Niewielkie nierówności można zlikwidować, układając pierwszą warstwę cegieł (bloczków, pustaków itp.) ściennych na grubszej warstwie zaprawy. Jeśli niedokładności są większe, lepiej wyrównać wierzch fundamentu warstwą mocnej zaprawy cementowej. Pozostawienie resztek ziemi urodzajnej w obrębie fundamentów.
Warstwa ziemi roślinnej powinna być starannie usunięta spod całej powierzchni budynku. Jej resztki sprzyjają rozwojowi mikroorganizmów, w tym grzybów, które mogą zaatakować podłogi i ściany. Humus zawiera bowiem ich zarodniki, a także substancje organiczne, które są dla nich pożywką, a ponadto kumulują wilgoć. Usunięty spomiędzy fundamentów humus powinno się zastąpić czystym jałowym piaskiem, ubitym gruzem itp. Ziemię roślinną najlepiej przechować na czas budowy na niewysokiej hałdzie, a potem wykorzystać ją w ogrodzie.
opracowanie: redakcja IRBJ
źródło zdjęcia: Uciechowski Z.P.H.U. Sp.j.