Na potrzeby niniejszego poradnika, za przykład dla kolejnych etapów prac przyjmujemy taras na gruncie, na zwartej, betonowej płycie nośnej. Wariant z warstwą nośną o właściwościach drenażowych przedstawimy w kolejnych częściach poradnika.
Krok 1. Przygotowanie podłoża
Prace przygotowawcze zaczynamy od dokładnych oględzin podłoża. Konieczne jest zachowanie spadku w wysokości 1,5-2%, który umożliwi wodzie skuteczny spływ poza obrys tarasu. Jeśli spadek okaże się mniejszy, nieodzowne będzie jego wyszpachlowanie lub wykonanie dodatkowej wylewki w ramach osobnego etapu prac, o czym powiemy nieco później.
Za pomocą łaty lub poziomicy sprawdzamy równość powierzchni. Ewentualne zgrubienia usuwamy młotkiem i dłutem. Następnie dokonujemy pomiaru wysokości dostępnej do realizacji robót. W ramach obliczeń uwzględniamy ewentualny wymóg wykonania spadku (grubość dodatkowej warstwy spadkowej), wysokość warstw uszczelnienia i kleju, a także grubość zaplanowanych okładzin ceramicznych.
Powierzchnie zewnętrzne, takie jak tarasy czy balkony, bezwzględnie wymagają odpowiednio nośnego podłoża, które pozwoli na prawidłowy rozkład obciążeń. Musi być więc ono czyste, suche, pozbawione rys i pęknięć oraz wszelkich warstw nienośnych, które obniżają przyczepność kolejnych warstw. Mowa tu o mleczku cementowym oraz o wszelkich luźnych pozostałościach i zabrudzeniach. Jeśli stwierdzimy występowanie rys i pęknięć musimy je najpierw "zszyć", zanim przejdziemy do kolejnych etapów prac.
Krok 2. Zszywanie rys i pęknięć w posadzce
Miejsca rys i pęknięć oraz szerokość nacięcia w posadzce oznaczamy w widoczny sposób markerem. Rysę poszerzamy, aby za pomocą klamr ułatwić skuteczne i trwałe wypełnienie żywicą oraz wzmocnić połączenie. Wykonując nacięcia, należy uważać na ich głębokość, aby nie osłabić podłoża. Po wykonaniu cięcia pozbywamy się pyłu i luźnych fragmentów, wkładamy klamry do przygotowywanej szczeliny, które następnie wypełniamy żywicą.
Do wypełniania rys i pęknięć w jastrychu można wykorzystać szybkowiążącą żywicę Sopro GH 564. W skład zestawu wchodzą dwa składniki A i B przygotowane we właściwej proporcji, a także 10 żebrowanych klamr. Rozwiązanie jest proste w aplikacji.
– "Otwieramy opakowanie zawierające składnik A z żywicą i dodajemy do niego składnik B, czyli utwardzacz proszkowy" – wyjaśnia Daria Bielska-Muszalik, ekspert firmy Sopro.
– "Odpowiednią ilością dodanego utwardzacza możemy skrócić lub wydłużyć czas wykorzystania mieszanki. Dodanie całej objętości utwardzacza skróci ten czas nawet do 10 min" – dodaje.
Oba składniki mieszamy bardzo dokładnie, wolnoobrotowo, do momentu utworzenia jednorodnej masy pozbawionej grudek. Dla precyzyjnego zalewania żywicy w szczeliny, warto przelać ją do mniejszego naczynia, np. pokrywki pojemnika. Gotową mieszanką wypełniamy szczelinę oraz nacięcia poprzeczne. Najlepiej tego dokonać zaraz po wymieszaniu składników, gdyż każda zwłoka pogorsza walory robocze żywicy i siłę wiązania z podłożem.
Świeżo wypełnione szczeliny obsypujemy piaskiem kwarcowym Sopro QS 511, aż do powierzchniowego "nasycenia" materiałem. Po stwardnieniu żywicy, niezwiązane ziarna piasku odkurzamy lub zmiatamy.
Krok 3. Gruntowanie podłoża
W tym celu wykorzystać można preparaty gruntujące Sopro, które wyrównują chłonność, wiążą luźne, drobne pozostałości i jednocześnie podnoszą przyczepność kolejnych warstw. Chłonne podłoże możemy przygotować poprzez naniesienie szybkoschnącego, wysokoskoncentrowanego preparatu gruntującego Sopro GD 749, wysokoskoncentrowanego, szybkoschnącego preparatu gruntującego, który można stosować w przypadku podłoży mineralnych o dużej i zróżnicowanej chłonności.
– "Przed rozpoczęciem aplikacji należy przez krótką chwilę wstrząsnąć opakowaniem, a następnie przelać zawartość do czystego naczynia, co znacznie ułatwi dalszą pracę" – podpowiada Daria Bielska-Muszalik.
– "Preparat gruntujący równomiernie rozprowadzamy na całej powierzchni wałkiem, unikając tworzenia się zastoisk i kałuż na powierzchni. Preparat gruntujący wysycha na podłożu cementowym w przeciągu 10 minut. Po tym czasie można przystąpić do kolejnych prac" – dodaje ekspert Sopro.
Krok 4. Tworzenie wymaganych spadków
Spadki podłoża o wartości 1,5-2% są niezbędne do sprawnego odprowadzania wody z powierzchni tarasów. Jeśli istniejący spadek jest niewystarczający (sytuacja częsta) lub nie ma go wcale (sytuacja jeszcze częstsza), musimy go wytworzyć we własnym zakresie. Do wyboru mamy dwie możliwości: wykonać jastrych ze spadkiem lub wyszpachlować spadek. Niezależnie od metody, spadek zawsze należy kształtować już na podłożu konstrukcyjnym, czyli przed ułożeniem warstwy uszczelnienia.
Przykładowe wyliczenie wymaganego spadku
Wysięg tarasu (odległość od ściany budynku do zewnętrznej krawędzi z odwodnieniem) wynosi 4 m. Na tym odcinku spadek musi się zmieniać o co najmniej 1,5 cm na każdy kolejnym metrze (tj. o 1,5%, a najlepiej o 2%). Oznacza to, że różnica wysokości miedzy ścianą budynku, a zewnętrzną krawędzią z odwodnieniem, musi wynosić co najmniej 6 cm (najlepiej 8 cm).
Wariant 1. Wykonanie jastrychu ze spadkiem
W pierwszej kolejności należy wykonać niezbędne dylatacje brzegowe przy ścianach. W tym celu stosujemy taśmy dylatacyjne samoprzylepne Sopro ERS 961. Ściągamy z nich zabezpieczenie i przyklejamy równomiernie, dociskając do podłogi i ściany, a następnie zaznaczamy na ścianie planowaną wysokość jastrychu.
Jastrych wykonujemy metodą „mokre na mokre”, dlatego najpierw zwilżamy podłoże wodą, a następnie nakładamy na nie szybkowiążącą, elastyczną zaprawę z dodatkiem trasu Sopro HSF 748, która posłuży za mostek szczepny pod cementowe zaprawy jastrychowe i drenażowe. Do odmierzonej ilości wody wsypujemy Sopro HSF 748 i mieszamy mechanicznie, do uzyskania jednolitej, pozbawionej grudek konsystencji. Przerywamy mieszanie, co wynika z wymaganego czasu dojrzewania, i ponownie mieszamy. Nanoszenie zaprawy zaczynamy od ścian budynku, uważając by nie nanieść jej na zbyt dużą powierzchnię, gdyż zaprawę jastrychową będziemy musieli również nałożyć metodą "mokre na mokre".
Do wykonania jastrychu potrzebna będzie dość gruba warstwa spadkowa, co wynika z przeważnie dużego wysięgu tarasu. – W tym celu z powodzeniem można wykorzystać gotową zaprawę jastrychową do prac terminowych Sopro Rapidur® M5, którą stosujemy w warstwach o grubości od 20 do 100 mm – podpowiada Daria Bielska-Muszalik. Przygotowanie zaprawy jastrychowej Sopro Rapidur® M5 rozpoczynamy od przygotowania odpowiedniej ilości wody, do której stopniowo wsypujemy zaprawę i mieszamy mechanicznie do uzyskania jednolitej konsystencji wilgotnej ziemi. Bardzo ważne jest przestrzeganie zalecanej na worku proporcji zaprawy i wody zarobowej.
Zaprawę rozprowadzamy łopatą do oznaczonej wcześniej wysokości i zagęszczamy, wstępnie ubijając. Tak rozprowadzoną zaprawę zagęszczamy ponownie pacą lub kielnią i wyrównujemy. Całość sprawdzamy i ściągamy długą łatą z poziomicą, która ułatwi kontrolę wykonywanego spadku. Po 12 godzinach możemy oczyścić krawędzie, aby umożliwić montaż obróbek blacharskich i odpowiednich powłok uszczelniających, po czym odcinamy nadmiar taśmy dylatacyjnej.
Wariant 2. Wyszpachlowanie spadku
W przypadku, gdy podłoże wymaga jedynie wyszpachlowania spadku, prace również zaczynamy od naklejenia taśmy dylatacyjnej na zagruntowane podłoże, a następnie oznaczenia wysokości, do której będziemy nakładać cementową masę szpachlową. W przypadku możliwości nałożenia cieńszej warstwy, zastosować możemy wyrównawczo-spadkową zaprawę szpachlową Sopro RAM 3® , która znajduje zastosowanie w warstwach o grubości od 3 mm do 30 mm.
– "To rozwiązanie sprawdza się szczególnie dobrze wtedy, gdy zachodzi konieczności skorygowania niewystarczającego spadku lub wyrównywania istniejącego podłoża" – wyjaśnia Daria Bielska-Muszalik.
– "Ponadto szpachla Sopro RAM 3® charakteryzuje się bardzo szybkim utwardzaniem, dlatego w szybkim tempie umożliwia kontynuowanie dalszych prac. Wykonana z niej warstwa spadkowa jest gotowa do wejścia już po około półtorej godziny" – dodaje ekspert Sopro.
Pracę z Sopro RAM 3® zaczynamy od odmierzenia odpowiedniej ilości wody i wsypania do niej zaprawy szpachlowej. Informacje o proporcji wody do ilości zaprawy znajdziemy na worku. Mieszanie przerywamy na 3-5 minut, zachowując wymagany czas dojrzewania, po czym kontynuujemy mieszanie aż do uzyskania jednolitej konsystencji bez grudek. Tak przygotowaną zaprawę wykładamy na powierzchnię.
Nanoszenie szpachli zaczynamy od najwyższego wyznaczonego punktu, przez cały czas kontrolując odpowiednią grubość zaprawy. Całość ściągamy pacą „na ostro”, regularnie kontrolując zaznaczoną wcześniej wysokość maksymalną szpachli. Począwszy od najwyższego miejsca, wyrównujemy i ściągamy łatą szpachlowaną warstwę, regulując równość i spadek powierzchni. Alternatywą dla zaznaczania grubości warstwy na taśmie dylatacyjnej i ciągłego kontrolowania warstwy podczas pracy, mogą być wykonane zawczasu z zaprawy szpachlowej na powierzchni prowadnice spadku o odpowiedniej wysokości, według których nakładamy warstwę wyrównawczo-spadkową.
Zewnętrzne krawędzie i brzegi oczyszczamy wilgotnym pędzlem lub szczotką, aby zapobiec późniejszym ostrym krawędziom, niewłaściwym dla układania podpłytkowych powłok uszczelniających. Nadmiar taśmy dylatacyjnej odcinamy, po czym sprawdzamy długą poziomnicą wykonany spadek i równość wykonanej powierzchni. Ewentualne zgrubienia usuwamy dłutem, a zadolenia uzupełniamy szpachlą.
Krok 5. Przygotowanie krawędzi czołowych tarasu
Równie istotne, co odpowiednie przygotowanie podłoża tarasu, jest zadbanie o dokładną obróbkę jego krawędzi czołowych. Pionowe płaszczyzny muszą skutecznie odprowadzać wodę z całej powierzchni poza obrys tarasu, a przy tym wymagają ochrony przed dostawaniem się wilgoci i wody z gruntu.
Przygotowanie krawędzi czołowych tarasu rozpoczynamy od odpowiedniego przygotowania podłoża. Powierzchnie te muszą być równe, pozbawione kurzu i luźnych drobnych cząstek oraz odpowiednio zagruntowane, co wynika z chłonności płyty nośnej i jastrychu. Wszelkie nierówności na "czole" tarasu, także w obszarze styku płyty konstrukcyjnej z nowo wykonaną warstwą wyrównawczo-spadkową, należy wyrównać szpachlówką. Ostre krawędzie należy usunąć, aby nie przeszkodziły w skutecznym nałożeniu uszczelnienia podpłytkowego. Jeśli potrzebujemy wykonać warstwę wyrównawczą o grubości od 3 do 30 mm, ponownie wykorzystać możemy szybkowiążącą zaprawę wyrównawczo-renowacyjną Sopro RAM 3®, którą nanosimy kielnią i wygładzamy.
Po utwardzeniu zaprawy krawędzie są przygotowane do dalszych obróbek blacharskich i nakładania uszczelnienia. Wykończenie krawędzi zewnętrznych tarasu można wykonać na kilka sposobów. Sprawdzonym rozwiązaniem jest zastosowanie systemowych profili tarasowo-balkonowych Sopro OB lub Sopro PT, które mocuje się mechanicznie śrubami do obrzeża tarasu lub balkonu, a następnie pokrywa się uszczelnieniem podpłytkowym.
Więcej na temat profili tarasowo-balkonowych oraz montażu uszczelnienia podpłytkowego w następnym rozdziale poradnika wykonawczego Sopro.
źródło i zdjęcia: Sopro Polska