Zimna ściana i narożnik w kamienicy
Za przykład posłuży XIX-wieczna kamienica poddana dwojakiej termomodernizacji: reprezentacyjną ścianę frontową ocieplono od środka płytami wełny mineralnej o grub. 6 cm (λ = 0,045 W/(m2K)), natomiast pozostałe ściany zewnętrzne (o niskich walorach architektonicznych) ocieplono od zewnątrz płytami styropianu o gr. 10 cm (λ = 0,045 W/(m2K)). Badania budynku, przeprowadzone jeszcze przed jego termomodernizacją, wykazały, że końcówki drewnianych belek stropowych osadzonych w ścianach zewnętrznych znajdowały się w stanie zaawansowanej korozji biologicznej, co stanowiło zagrożenie katastrofą budowlaną.
Ocieplenie budynku, w którego przegrodach występują materiały podatne na korozję, z pewnością poprawi parametry cieplne ścian, lecz równocześnie może także doprowadzić do szybszego zużycia technicznego wspomnianych elementów drewnianych. Wybór technologii ocieplenia powinien każdorazowo wiązać się z oceną ryzyka wpływu takich działań na pozostałe składowe, decydujące o bezpieczeństwie użytkowym i trwałości obiektów.
Dwa warianty ocieplania - analiza
Rys. 1. Porównanie rozkładu temperatury w przekroju poziomym narożnika ścian: a) nieocieplonego, b) ocieplonego techniką mieszaną, c) ocieplonego wyłącznie od środka
Analiza wyników obliczeń przeprowadzonych dla dwóch wariantów ocieplenia ścian historycznej kamienicy (Rys. 1) jednoznacznie wskazała na poprawę ich właściwości cieplnych, niezależnie od technologii. Jednak złożoność procesów fizykalnych zachodzących we wnętrzu przegród, wymagała jednoczesnej oceny stopnia ich zawilgocenia, będącego m.in. konsekwencją wprowadzenia ocieplenia wewnętrznego, szczególnie w narożniku budynku (Rys. 2b i 2d). Zmienność rozkładu wilgoci w przekroju ścian pokazano na Rys. 2, na przykładzie miesiąca grudnia.
Rys. 2. Rozkład wilgoci w narożniku ścian w okresie zimowym, ze wskazaniem miejsc szczególnie narażonych na jej kondensację (budowa przegród jak na Rys.1)
Jak unikać mostków cieplnych i korozji biologicznej?
Trwałość obiektów budowlanych jest ściśle powiązana z trwałością ich najsłabszych elementów, m.in. takich jak drewniane konstrukcje stropów, szczególnie w miejscach ich styku z wewnętrzną powierzchnią ścian zewnętrznych (Rys. 2c), a w okresie późniejszym z wewnętrzną powierzchnią izolacji cieplnej.
W technikach ociepleń wewnętrznych powinno się unikać stosowania rusztów metalowych, służących do montażu termoizolacji, ponieważ tworzą one niekorzystne liniowe mostki cieplne. Ponadto, ocieplanie od środka wyłącznie ścian zewnętrznych, bez wyprowadzania termoizolacji na wewnętrzne ściany budynków czy stropy (na przynajmniej 0,5 metra) jest błędem.
W okresach obniżonych temperatur, silnie zawilgocone końcówki belek stropowych będą podatne na uszkodzenia mrozowe, natomiast w ciepłych porach roku, zmienność poziomu zawartości wilgoci w drewnie, może stać się przyczyną jego trwałych uszkodzeń wskutek pęcznienia i skurczu, co jednocześnie będzie sprzyjało rozwojowi grzybów doprowadzając w etapie końcowym do brunatnego rozkładu.
O ile niemożliwym będzie ocieplenie przegród od zewnątrz, to do ocieplenia wewnętrznego należy używać materiałów izotropowych, odpornych na korozję biologiczną, łatwych w obróbce, gwarantujących ciągłość termoizolacji oraz mogących absorbować wilgoć, a jednocześnie łatwo oddawać ją do otoczenia. Powinny one jednocześnie charakteryzować się niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła λ ≤ 0,045 W/(m2K), niskim oporem dyfuzyjnym oraz niską sorpcją.
Mineralne płyty Multipor spełniają te wymagania
Mineralne płyty izolacyjne Multipor charakteryzują się współczynnikiem przewodzenia ciepła λD = 0,043 W/(m2K), współczynnikiem oporu dyfuzyjnego μ=3 i sorpcją =< 6%. Tymi parametrami posłużono się do wykonania obliczeń symulacyjnych, których wyniki zaprezentowano na Rys. 1c i 2d.
Każdy przypadek ocieplenia, stosowanego po wewnętrznych stronach przegród, powinien być indywidualnie rozpatrywany w oparciu o wyniki szczegółowych obliczeń cieplnych i wilgotnościowych, niezbędnych do oceny wpływu kondensującej w ich wnętrzu wilgoci na korozję materiałów w nich zabudowanych oraz szkody mrozowe. Bardzo złożony rozkład wilgoci w narożniku budynku dla dwóch kierunków przemieszczania się wilgoci (2D) przedstawiono na Rys. 2, co oznacza, że uproszczenie modelu obliczeniowego do jednego kierunku (1D) może okazać się niewystarczające dla prawidłowej oceny stanu wilgotnościowego przegrody.
Mieszanie technik ociepleń w jednym obiekcie z pozostawianiem liniowych mostków termicznych na całej wysokości budynków (Rys. 1b i 2b) należy uznać za rozwiązanie niewłaściwe oraz obniżające ich sprawność oraz żywotność techniczną.
źródło i zdjęcia: Xella Polska