17-22 minuty 
Systemy uszczelniania budynku 
22 27 28 700 
Karczunkowska 89 02-871 Warszawa 
Czym są zielone dachy?
Zielone dachy, znane też jako dachy roślinne, to specjalnie zaprojektowane systemy dachowe, które zamiast standardowego pokrycia mają warstwę wegetacyjną z roślinnością. Mogą to być trawy, krzewy, a nawet małe drzewa - wszystko zależy od konstrukcji budynku i rodzaju dachu.
Choć mogą się wydawać nowoczesnym trendem, idea ogrodów dachowych sięga starożytności. Najsłynniejszym przykładem są Wiszące Ogrody Semiramidy - jeden z siedmiu cudów starożytnego świata. W średniowieczu pokrywanie dachów darnią było powszechne w krajach skandynawskich, gdzie zapewniało dobrą izolację termiczną.
Dziś technologia poszła o krok dalej. Współczesne zielone dachy to złożone systemy retencyjno-wegetacyjne, wymagające odpowiednich warstw: hydroizolacyjnych, drenażowych, filtrujących i podłoża roślinnego.
Dziś fachowcy wyróżniają dwa rodzaje takich przestrzeni - dachy nieużytkowe i użytkowe. Dachy nieużytkowe mają cieszyć nasze oko, ale nie będą miejscem przeznaczonym do relaksu. Taki dach będzie relatywnie lekki, a poza tym będzie praktycznie bezobsługowy - nie będzie wymagał intensywnej opieki ogrodniczej, jedynie okazjonalnego odchwaszczania czy zraszania w razie znikomych opadów. Możemy na nim posadzić mchy, zioła czy trawy stepowe. Z kolei dachy zielone użytkowe, intensywne pozwalają na stworzenie powierzchni trawnikowych, osadzenie na nich dowolnych krzewów, bylin, a nawet drzew. Możliwe jest wzbogacenie takiej przestrzeni również o oczka wodne oraz małą architekturę - Krzysztof Glinka, ekspert Sika Poland
Inwestycja w małą retencję
Jedną z najważniejszych funkcji zielonych dachów jest wsparcie gospodarki wodnej. W miastach, gdzie przeważają nieprzepuszczalne nawierzchnie, deszczówka podczas opadów spływa do kanalizacji, często powodując przeciążenia i podtopienia. Zielony dach działa jak naturalna gąbka - buforuje wodę deszczową w glebie, warstwach drenujących i w roślinach.
Co to oznacza w praktyce? Na 1 m² ekstensywnego zielonego dachu można zgromadzić nawet 40 litrów wody opadowej, a w bardziej zaawansowanych systemach - nawet 400 litrów. Tak zmagazynowana i uzdatniona woda może być później wykorzystana, np. do spłukiwania toalet lub podlewania roślin.
Zielone dachy to zatem realne wsparcie dla systemów małej retencji i sposób na ograniczenie skutków gwałtownych ulew.
Naturalna bariera termiczna i akustyczna
Wysoka temperatura latem to zmora mieszkańców miast. Zwykłe dachy potrafią nagrzewać się nawet do 80°C, co zwiększa zużycie klimatyzacji i generuje dodatkowe koszty energii. Zielone dachy zatrzymują część promieniowania słonecznego, a dzięki obecności warstwy roślinnej oraz podłoża skutecznie obniżają temperaturę wewnątrz budynku.
Zimą działa to odwrotnie - zielony dach izoluje przed utratą ciepła, co wpływa na zmniejszenie kosztów ogrzewania. To rozwiązanie znacznie poprawia efektywność energetyczną budynku. Ponadto roślinność dachowa działa jak tłumik hałasu, redukując dźwięki zewnętrzne nawet o 8 dB, co jest szczególnie istotne w gęsto zabudowanych rejonach miejskich.
Zielone dachy a miejskie wyspy ciepła
Kolejnym problemem miast jest zjawisko miejskich wysp ciepła. Beton, asfalt i brak zieleni sprawiają, że temperatura w miastach jest wyższa niż na terenach otaczających. Zielone dachy mogą skutecznie obniżać temperaturę w najbliższej okolicy, nawet o kilka stopni Celsjusza.
Ma to wpływ nie tylko na komfort mieszkańców, ale także na działanie instalacji fotowoltaicznych - które pracują wydajniej w niższej temperaturze. Zielony dach może zatem zwiększyć efektywność produkcji energii z paneli PV, co dla właścicieli budynków oznacza dodatkowe oszczędności.
Ekologia i bioróżnorodność
Zielone dachy nie tylko pomagają ludziom - są też schronieniem dla owadów, ptaków i drobnych zwierząt. W gęsto zabudowanych miastach przestrzeń życiowa dla dzikiej przyrody kurczy się w zastraszającym tempie, a zielony dach może stać się lokalnym mikroekosystemem.
Co więcej, roślinność filtruje powietrze, wyłapując pyły zawieszone i poprawiając jego jakość. Im więcej takich dachów, tym czystsze i chłodniejsze są miasta, w których żyjemy.
Poradnik
Zielone dachy a relaks, estetyka i funkcjonalność
W miastach często brakuje terenów zielonych przeznaczonych do wypoczynku. Zielone dachy dają nowe możliwości: można na nich urządzić taras, mały ogródek, plac zabaw lub strefę relaksu. Coraz częściej stają się integralnym elementem nowoczesnych osiedli mieszkaniowych, hoteli czy biurowców.
To nie tylko praktyczne, ale również estetyczne rozwiązanie, które zwiększa wartość nieruchomości i poprawia jej wizerunek.
Przy projektowaniu i budowaniu zielonego dachu należy szczególną uwagę poświęcić odpowiednim materiałom. Na przykład warstwa hydroizolacyjna powinna posiadać wysoką odporność na przerastanie korzeni. Wszystkie produkty Sika, zarówno rozwiązania typowe dla rynku - membrany bitumiczne czy syntetyczne - jak i te niespotykane u innych producentów - membrany płynne - są korzenioodporne. Tutaj bardzo ważnym elementem są certyfikaty z przeprowadzonych badań na nieprzerastanie korzeni, które w 1984 roku zostały wprowadzone przez FLL (Stowarzyszenie Badania, Rozwoju i Kształtowania Krajobrazu), których przedmiotem było poddanie membran i powłok dla dachów zielonych badaniom na oddziaływanie korzeni roślin. Takim certyfikowanym rozwiązaniem jest np. system płynnego pokrycia dachowego SikaRoof MTC-22, który nadaje się do zastosowania nawet na dachach o wielu detalach czy skomplikowanej geometrii. Zapobiegnie wrastaniu korzeni w podłoże chroni przed uszkadzaniem zarówno poszczególnych warstw, jak i samego dachu. Kolejną kwestią jest właściwe zainstalowanie systemu odprowadzania nadmiaru wody, zastosowanie mat drenażowych, magazynujących wodę i odpornych na nacisk we wszystkich obszarach dachu zielonego. Wszelkie wpusty i studzienki kontrolne należy osadzić we właściwych miejscach i w odpowiedniej ilości. Bez odpowiedniego doboru warstw hydroizolacji, termoizolacji, drenaży, substratów będących nośnikiem dla roślin, i przeliczeń, źle opracowane rozwiązanie może doprowadzić do poważnych, postępujących w czasie, zniszczeń, a w następstwie dużych, dodatkowych nakładów finansowych - Krzysztof Glinka
Zielone dachy na świecie - trend, który rośnie
W skali globalnej rynek zielonych dachów rozwija się bardzo dynamicznie. W 2020 roku jego wartość wynosiła 1,4 miliarda dolarów, a według szacunków w 2027 roku może osiągnąć poziom aż 4,2 miliarda dolarów, przy średnim wzroście rzędu ponad 17% rocznie.
Liderem w Europie są Niemcy, gdzie co roku powstaje około 10 km² nowych zielonych dachów. To nie moda - to odpowiedź na realne wyzwania współczesnego budownictwa.
Podsumowanie: zielony dach to więcej niż tylko roślinność
Zielone dachy to nie tylko ekologiczna ciekawostka. To konkretne korzyści: oszczędność energii, lepsza gospodarka wodna, komfort termiczny i akustyczny, ochrona środowiska i wzrost bioróżnorodności. To także estetyczny i funkcjonalny element zabudowy miejskiej, który może zmienić sposób, w jaki projektujemy przestrzeń.
W dobie zmian klimatu i rosnącej urbanizacji zielone dachy są rozwiązaniem przyszłości, które już dziś warto wprowadzać w życie - zarówno w nowych inwestycjach, jak i przy modernizacji istniejących budynków.
Wybór zielonego dachu to wybór odpowiedzialności i zrównoważonego rozwoju.
źródło i zdjęcie: SIKA POLAND
