W dobie zmian klimatycznych i urbanizacji gospodarka wodami opadowymi staje się wyzwaniem wymagającym nowoczesnych i elastycznych rozwiązań. Zbiorniki skrzynkowe, które można układać modułowo, doskonale odpowiadają na to zapotrzebowanie. Ich lekka konstrukcja, możliwość etapowej zabudowy oraz elastyczność montażu sprawiają, że są coraz częściej wybierane zamiast tradycyjnych zbiorników betonowych. Aby jednak system działał bezawaryjnie przez lata, niezbędna jest staranność na każdym etapie instalacji - od wykopu po zasypkę końcową. W niniejszym artykule omawiamy krok po kroku, jak prawidłowo wykonać montaż tych zbiorników.
Kiedy zbiornik retencyjny, a kiedy retencyjno-rozsączający?
Wybór typu zbiornika zależy od wielu czynników:
- obecności i wydajności kanalizacji deszczowej
- zapisów w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego
- warunków gruntowo-wodnych
W przypadku gruntów nieprzepuszczalnych lub wysokiego poziomu wód gruntowych należy stosować zbiorniki retencyjne, które gromadzą wodę, a następnie odprowadzają ją do kanalizacji lub odbiornika. Z kolei, jeśli grunt jest przepuszczalny (współczynnik filtracji kv > 5x10-6 m/s i < 1x10-3 m/s) i poziom wód gruntowych jest wystarczająco niski, możliwe jest zastosowanie zbiorników retencyjno-rozsączających, które infiltrują wodę do gruntu.
Wymagania gruntowo-wodne i odległości
Montaż systemu rozsączającego wymaga zachowania minimalnych odległości:
- 1,0 m od poziomu wody gruntowej do dna zbiornika
- 2,0 m od budynku z izolacją, 5,0 m od budynku bez izolacji
- 3 m od drzew, 2 m od granicy działki i drogi publicznej
- 1,5 m od gazociągów i wodociągów, 0,8 m od kabli elektrycznych
- 0,5 m od kabli telekomunikacyjnych
Wszystkie te wartości mają na celu ochronę infrastruktury oraz zapewnienie odpowiedniego działania systemu.
Przygotowanie wykopu - fundament prawidłowego montażu
Wykop powinien być wykonany zgodnie z normami PN-EN 1610 oraz PN-EN 1046, a także z przepisami BHP. Jego szerokość musi być większa o 40-50 cm z każdej strony, aby umożliwić swobodną pracę montażową. Dno wykopu musi być płaskie, bez spadków, progów czy ostrych punktów.
Dla terenów obciążonych ruchem (np. drogi) minimalne przykrycie wynosi 0,7 m (dla klasy obciążenia SLW 60), natomiast dla terenów zielonych - co najmniej 0,3 m.
Podsypka - warstwa nośna i filtrująca
Dla zbiorników retencyjnych podsypkę wykonuje się z piasku. Jej grubość powinna być określona w dokumentacji, zazwyczaj wynosi 15-20 cm dla gruntów przepuszczalnych.
W systemach retencyjno-rozsączających podsypka musi być lepiej przepuszczalna niż grunt. Stosuje się wówczas żwir o frakcji 8-16 mm lub 16-32 mm, o grubości do 40 cm. Należy go dokładnie zagęścić (minimalne zagęszczenie: 92% Proctora dla terenów zielonych, 95% dla terenów obciążonych ruchem).
Układanie skrzynek - precyzja i geometria
Skrzynki należy układać pod kątem prostym, zgodnie z wyznaczonymi liniami. Montaż rozpoczyna się od najdłuższego rzędu, układając kolejne warstwy w systemie "cegiełkowym" dla zwiększenia sztywności konstrukcji. W razie potrzeby stosuje się klipsy lub rurki zabezpieczające. Przed zamknięciem zbiornika należy przygotować przyłącza odpowietrzające i dostępowe.
Króćce i wentylacja - zapewnienie funkcjonalności
Rury wlotowe i wylotowe muszą być odpowiednio podparte i szczelnie zagęszczone, najlepiej bez nachylenia. Odpowietrzenie zapewnia się poprzez montaż kominków wentylacyjnych na górnej części zbiornika, które prowadzi się na wysokość minimum 0,5 m ponad teren.
Izolacja - geowłóknina i geomembrana
W zbiornikach rozsączających stosuje się geowłókninę, która chroni przed zamuleniem. Powinna być układana z zakładkami 20-30 cm, bez dziur, na czystym podłożu, otaczając skrzynki z każdej strony.
Zbiorniki retencyjne wymagają zastosowania geomembrany (HDPE, EPDM, PP, PVC) o minimalnej grubości 1,5 mm. Układa się ją na geowłókninie, zapewniając szczelność poprzez zgrzewanie lub klejenie. Prace należy prowadzić wyłącznie na suchym podłożu, bez napływu wody. Dowiedz się także, jak wykonać drenaż opaskowy?
Zasypka - ostatni etap decydujący o trwałości
Zasypkę wykonuje się z tego samego materiału co podsypka. Pierwsze 20 cm nad skrzynkami powinny stanowić warstwę piasku lub gruntu bez ostrych krawędzi. Zagęszczanie ręczne jest wymagane do wysokości 1 m, po czym dopuszczalne jest zagęszczanie mechaniczne. Grunt należy układać warstwami co 30-40 cm.
źródło i zdjęcie: Wavin