Dane do obliczeń
Norma PN-EN 752-4 nie precyzuje wartości natężenia deszczu i jego czasu trwania. Najlepiej oprzeć się na danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) lub skorzystać z powstającego atlasu opadów Panda.
Wzory obliczeniowe
Projektanci często sięgają po wzór profesora Błaszczyka, jednak coraz częściej stosowane są nowsze wzory, takie jak Bogdanowicz-Stachy'ego czy Suligowskiego. Warto zwrócić uwagę na różnice w wynikach uzyskiwanych przy różnych metodach. Dla przykładu, dla współczynnika c=5 i deszczu trwającego 15 minut, wartość natężenia według wzoru Bogdanowicz-Stachy'ego wynosi 211,1 l/(sha), podczas gdy według wzoru Błaszczyka – 132 l/(sha).
Projektowanie systemów zagospodarowania wody deszczowej wymaga uwzględnienia wielu czynników, od natężenia opadów po zdolność gruntu do infiltracji. Jednym z kluczowych elementów takich systemów jest zbiornik retencyjno-rozsączający, którego wielkość musi być precyzyjnie dopasowana do lokalnych warunków. Niniejszy artykuł pomoże zrozumieć zasady jego projektowania.
Wartość tę należy pomniejszyć o ilość wód, które odpłyną ze zbiornika czy to do odbiornika (zbiornik retencyjny) czy infiltrując do gruntu (zbiornik rozsączający).
Obliczenie powierzchni zredukowanej wykonuje się wg wzoru:
A - powierzchnia [m2], ψ– współczynnik spływu
Przyjęcie właściwego prawdopodobieństwa wystąpienia deszczu powinno odbyć się wg zaleceń normy PN-EN 752-4
Znaczenie wyboru natężenia deszczu
Odpowiedni wybór natężenia deszczu jest kluczowy, gdyż systemy retencyjno-rozsączające służą przede wszystkim do zatrzymywania i rozsączania wody, a nie do jej odprowadzania.
Korelacja natężenia i czasu trwania opadu
Zgodnie z zasadami ATV-DVWK-A 117, projektant powinien skorelować natężenie opadu z czasem jego trwania dla określonego prawdopodobieństwa wystąpienia. Nie zawsze intensywne, krótkie opady są najbardziej problematyczne; często kłopoty sprawiają opady o mniejszym natężeniu, ale dłuższym czasie trwania.
Czas opróżniania zbiornika
ATV-DVWK-A 138 podkreśla, że czas opróżniania zbiornika nie może przekraczać 24 godzin dla zdarzeń o częstotliwości n=1/a. Jest to istotne kryterium oceny wymiarów zbiornika.
Powierzchnia rozsączania i współczynnik infiltracji
Projektując zbiornik, należy uwzględnić powierzchnię rozsączania. W gruntach o niższym współczynniku infiltracji może okazać się konieczne zastosowanie zbiornika o większej objętości.
Prawidłowe dobranie wielkości zbiornika retencyjno-rozsączającego wymaga szczegółowych obliczeń, uwzględniających m.in. natężenie i czas trwania deszczu, współczynnik infiltracji gruntu oraz czas opróżniania zbiornika. Tylko wtedy możemy mieć pewność, że projekt będzie skuteczny i bezpieczny.
źródło i zdjęcie: Wavin