Czy zmiana wentylacji z grawitacyjnej na mechaniczną wymaga pozwolenia na budowę?

Podstawową regulacją określającą obowiązki inwestora związane z przebudową lub modernizacją budynku jest Prawo budowlane oraz akty wykonawcze, w tym Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W większości przypadków instalacja wentylacji mechanicznej w istniejącym budynku nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę w rozumieniu szeroko zakrojonych prac konstrukcyjnych (np. nie jest to równoznaczne z nadbudową, rozbudową czy przebudową elementów nośnych).

Czy zmiana wentylacji z grawitacyjnej na mechaniczną wymaga pozwolenia na budowę?
Prodmax Systemy kominowe, wentylacja, nasady kominowe i wentylacyjne, rekuperacja, termoizolacja, zsypy na pranie, boxy garażowe
Dane kontaktowe:
22 723 01 62, 23 659 39 57, 698 623 72
Sokołowska 38 05-806 Sokołów

PokażUkryj szczegółowe informacje o firmie

Zanim zamontujemy rekuperator

Zgodnie z interpretacjami branżowymi i opiniami specjalistów, jeżeli instalacja wentylacji mechanicznej nie pociąga za sobą ingerencji w konstrukcję obiektu ani istotnych zmian w wyglądzie elewacji (np. montażu dużych wyrzutni powietrza w miejscach widocznych od strony ulicy), wówczas można ją wykonać na podstawie zgłoszenia, a w niektórych przypadkach nawet bez niego.

Jeśli jednak przewidywane roboty budowlane wiążą się z większą ingerencją konstrukcyjną - na przykład konieczne jest wykonanie nowych otworów w ścianach nośnych czy stropach - wtedy właściwy urząd może uznać, że potrzebne jest pozwolenie na budowę.

W praktyce inwestor lub właściciel budynku powinien zwrócić się do lokalnego wydziału architektury i budownictwa po precyzyjną informację, czy w konkretnej sytuacji wymagana jest procedura pozwolenia na budowę, czy też wystarczy zgłoszenie prac modernizacyjnych.

Czy potrzebny jest projekt wentylacji mechanicznej?

Nawet jeśli formalnie nie zawsze istnieje obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę, należy pamiętać, że projekt instalacji wentylacji mechanicznej bywa kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania całego systemu.

Zgodnie z warunkami technicznymi, instalacja wentylacyjna musi zapewnić odpowiedni przepływ powietrza dostosowany do przeznaczenia pomieszczeń, liczby użytkowników i zainstalowanych urządzeń.

Profesjonalnie przygotowany projekt powinien uwzględniać m.in. rozkład pomieszczeń i specyfikę budynku, rodzaj wentylacji (a zatem, czy jest to zwykła mechaniczna nawiewno-wywiewna czy rekuperacja), obliczenia hydrauliczne przepływu powietrza (straty ciśnienia w kanałach), wybór odpowiednich średnic kanałów, lokalizację nawiewników i wywiewników, a także zapis dotyczący poziomu hałasu generowanego przez wentylację.

Błędnie wykonana instalacja może prowadzić do problemów z równowagą ciśnieniową w pomieszczeniach, hałasu czy niewystarczającej wymiany powietrza. Dlatego też specjaliści z branży zalecają, aby inwestorzy – nawet jeśli przepisy nie nakładają na nich takiego obowiązku - posiadali profesjonalny projekt instalacji wentylacji mechanicznej.

Jak obliczyć ilość wymiany powietrza?

Obliczenie ilości wymiany powietrza (popularnie określanej jako wymagana krotność wymian na godzinę) to jeden z najważniejszych elementów doboru i projektowania wentylacji mechanicznej.

W polskich warunkach prawnych głównym dokumentem określającym minimalne wymogi jest wspomniane już Rozporządzenie Ministra Infrastruktury.

Zgodnie z nim, a także z normami branżowymi (np. PN-83/B-03430/Az3), obliczając ilość wymiany powietrza, należy przede wszystkim uwzględnić przeznaczenie i funkcję pomieszczeń - inne wymagania mają bowiem pomieszczenia mieszkalne, kuchnie czy łazienki, a inne hale przemysłowe czy biura oraz liczbę osób przebywających w pomieszczeniu (normy często wskazują, ile m3/h świeżego powietrza należy zapewnić na osobę).

Istotne dla obliczeń są także zyski i straty ciepła oraz poziom wilgotności. Te budynki, które są bardziej szczelne (np. domy pasywne) wymagają precyzyjniejszego doboru przepływów, by uniknąć zjawiska kondensacji pary wodnej i rozwoju pleśni. Warto wziąć pod uwagę także możliwe zanieczyszczenia powietrza.

W kuchniach i w łazienkach zazwyczaj stosuje się większą intensywność wywiewu, aby skutecznie usuwać nadmiar wilgoci i nieprzyjemne zapachy.

Przybliżony sposób obliczeń może wyglądać następująco:

  • Oszacować zapotrzebowanie na powietrze świeże w m3/h na podstawie liczby osób (np. 20-30 m3/h na osobę w pomieszczeniach mieszkalnych) oraz powierzchni.
  • Dodać przepływ wywiewny wymagany dla kuchni, łazienek i pomieszczeń technicznych.
  • Zsumować wartości i porównać je z wymogami minimalnymi określonymi w przepisach i z zaleceniami branżowymi.

Dodatkowo producenci urządzeń wentylacyjnych oraz biura projektowe często dostarczają oprogramowanie lub kalkulatory online do wstępnych obliczeń wydajności instalacji.

Pozwala to w łatwy sposób zweryfikować, czy planowane rozwiązanie jest wystarczające w kontekście liczby użytkowników i charakteru pomieszczeń.

Wymagania dotyczące wentylacji w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej wynikające z norm

Na podstawie normy PN-83/B-03430/Az3:2000 „Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej – Wymagania”, strumień objętości powietrza w poszczególnych typach budynków i znajdujących się w nich pomieszczeniach, powinien kształtować się następująco:

Dla budynków mieszkalnych, będzie to suma strumieni powietrza usuwanego z pomieszczeń pomocniczych. Strumienie te powinny wynosić co najmniej:

  • w kuchni z oknem zewnętrznym, wyposażonej w kuchenkę gazową lub węglową - 70 m3/h
  • w kuchni z oknem zewnętrznym, wyposażonej w kuchenkę elektryczną - 30 m3/h w mieszkaniu do 3 osób, - 50 m3/h w mieszkaniu dla więcej niż 3 osób
  • w kuchni bez okna zewnętrznego wyposażonej w kuchnię elektryczną - 50 m3/h
  • w łazience (z WC lub bez) - 50 m3/h
  • w wydzielonym WC - 30 m3/h
  • w pomocniczym pomieszczeniu bezokiennym - 15 m3/h
  • w kuchni bez okna zewnętrznego, wyposażonej w kuchnię gazową, obowiązkowo z mechaniczną wentylacją wywiewną - 70 m3/h
  • dla pokoju mieszkalnego oddzielonego od pomieszczeń kuchni, łazienki i WC więcej niż dwojgiem drzwi lub pokoju znajdującego się na wyższym poziomie w wielopoziomowym domu jednorodzinnym lub w wielopoziomowym mieszkaniu domu wielorodzinnego - 30 m3/h

Dodatkowo zalecane jest projektowanie urządzeń wentylacyjnych, które umożliwiają okresowe zwiększanie strumienia objętości powietrza do co najmniej 120 m3/h.

Jeśli chodzi o budynki zamieszkania zbiorowego, strumień objętości powietrza wentylacyjnego powinien wynosić:

  • dla pokojów mieszkalnych: 20 m3/h dla każdego mieszkańca lecz nie mniej niż 1 wymiana na godzinę
  • dla pokojów zbiorowego przebywania ludzi (świetlice, pokoje nauki, jadalnie): 20 m3/h dla każdej przebywającej osoby
  • dla pokojów klimatyzowanych oraz wentylowanych o nie otwieranych oknach: 30 m3/h
  • kuchnie, łazienki oraz ustępy przeznaczone dla użytku indywidualnego jak dla budownictwa mieszkaniowego.

Natomiast w budynkach użyteczności publicznej, strumień objętości powietrza wentylacyjnego w pomieszczeniach przeznaczonych na stały i czasowy pobyt ludzi powinien wynosić:

  • 20 m3/h dla każdej przebywającej osoby
  • 30 m3/h dla każdej przebywającej osoby jeżeli dopuszcza się palenie tytoniu
  • 15 m3/h dla każdego dziecka (żłobki i przedszkola).

W klimatyzowanych oraz wentylowanych pomieszczeniach o nie otwieranych oknach strumień objętości powietrza wentylacyjnego powinien wynosić 30 m3/h dla każdej przebywającej osoby, a 50 m3/h jeśli jest dozwolone palenie.

Źródło i zdjęcia: Prodmax

Autor
Damian Żabicki
Damian Żabicki

Damian Żabicki to doświadczony autor, który od 2020 roku dostarcza czytelnikom portalu Budujemydom.pl wartościowych treści z zakresu budownictwa. Jego artykuły charakteryzuje połączenie wiedzy technicznej z praktycznym podejściem, co czyni je niezwykle przydatnymi zarówno dla profesjonalistów, jak i osób planujących samodzielne prace remontowe lub budowę domu.