6-9 minut 
Ogniwa fotowoltaiczne 
Jasnogórska 9 31-358 Kraków 
Rozliczenia nadwyżek energii - nowe zasady
Nowy system rozliczeń nadwyżek energii, tzw. net-billing, obejmuje wszystkich, którzy zdecydowali się na montaż fotowoltaiki po 31 marca 2022 roku. Podobnie do wcześniejszego systemu, obowiązuje przez 15 lat każdego, kto przyłączył do sieci swoją mikroinstalację.
W net-billingu osobno rozliczana jest wartość energii elektrycznej wprowadzona do sieci oraz z niej pobrana. W praktyce oznacza to, że każda kilowatogodzina energii przekazana do sieci jest wyceniana w oparciu o cenę rynkową - według ujednoliconego kursu notowań z Rynku Dnia Następnego. Ilość nadwyżek energii z fotowoltaiki jest przeliczana na złotówki i trafia na indywidualne konto danego prosumenta w postaci tzw. depozytu prosumenckiego.
Pobierając energię z sieci, ten sam prosument płaci za każdą kilowatogodzinę zgodnie z cennikiem taryfy sprzedawcy, z którym ma podpisaną umowę. Ponosi również koszty opłat dystrybucyjnych zmiennych za energię pobraną. Oba koszty mogą być pokrywane ze środków zgromadzonych na koncie prosumenta.
Każdy prosument ma 12 miesięcy na wykorzystanie depozytu ze swojego konta. Jeśli w tym czasie nie uda się go wykorzystać do zakupu energii, prosument może wypłacić ze swojego konta równowartość 20% zgromadzonych środków.
Czy net-billing się opłaca?
Opłacalność net-billingu jest bardziej skomplikowana do policzenia niż okres zwrotu z instalacji działającej w systemie opustów. Prosumenci, którzy są objęci starym systemem, rozliczani są bezgotówkowo - nie według wartości, a ilości przekazanej do sieci energii. Za każdą oddaną kilowatogodzinę prądu mogą w ciągu roku odebrać 0,7 kWh lub 0,8 kWh - w zależności od mocy posiadanej instalacji.
Z kolei właściciele fotowoltaiki objęci systemem net-billingu od 1 lipca 2022 roku sprzedają nadwyżki energii w oparciu o średnie ceny miesięczne. Do rozliczeń brane są pod uwagę stawki z poprzedniego miesiąca - w lipcu stosowano średnią stawkę za czerwiec, w sierpniu obowiązuje kwota z lipca, we wrześniu będą brane pod uwagę stawki z sierpnia, i podobnie w kolejnych miesiącach.
Za dwa lata, po dostosowaniu narzędzi i systemów, od 1 lipca 2024 roku wejdzie w życie rozliczenie nadwyżek w oparciu o ceny godzinowe. Jak wynika z rozliczeń według obecnych stawek, rozliczenie godzinowe będzie korzystniejsze dla prosumentów. Będzie także bardziej sprawiedliwe dla całego systemu energetycznego.
| Miesiąc | Rynkowa cena energii miesięcznie | Rynkowa cena energii godzinowo |
| Lipiec 2022 roku | 317,26 zł | 388,46 zł |
| Sierpień 2022 roku | 313,25 zł | 310,77 zł |
Uśrednione miesięczne rozliczenie wartości nadwyżek energii z instalacji o mocy 5 kWp o średniej miesięcznej autokonsumpcji na poziomie 35 proc., działającej w polskich warunkach nasłonecznienia.
| Miesiąc | Uśredniona cena zakupu energii od OSD [PLN/kWh] - VAT 5% | Stawka miesięczna mRCE [PLN/kWh] | Wolumen oddany do sieci [kWh] | Depozyt Prosumencki [PLN] | Wolumen możliwy do odkupienia [kWh] | Różnica [kWh] | Wartość różnicy [PLN] |
| Lipiec 2022 roku |
0,4515 |
0,64816 | 489,47 | 317,26 | 702,67 | 213,20 | 96,26 |
| Sierpień 2022 roku |
0,4515 |
0,79997 | 391,58 | 313,25 | 693,80 | 302,22 | 136,45 |
| Razem | 881,05 | 630,51 | 1396,48 | 515,42 | 232,71 |
Uśrednione miesięczne oszczędności z fotowoltaiki po rozliczeniu wartości energii oddanej i pobranej z sieci (dla instalacji o mocy 5 kWp, średniej miesięcznej autokonsumpcji na poziomie 35 proc., działającej w polskich warunkach nasłonecznienia).
Planowanie pracy urządzeń, czyli mądra autokonsumpcja energii
Bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na opłacalność instalacji fotowoltaicznej jest autokonsumpcja, czyli bieżące zużycie energii, dzięki czemu nie musi być ona oddawana do sieci jako nadwyżka.
Przeciętnie właściciele przydomowych elektrowni słonecznych zużywają w skali roku na własne potrzeby ok. 20-30% energii z PV. Podniesienie tego poziomu przyniesie szybszy zwrot z inwestycji.
Najprostszym sposobem na wzrost autokonsumpcji jest planowanie pracy urządzeń energochłonnych, takich jak pralka czy zmywarka, na czas kiedy instalacja pracuje najintensywniej. Można również wykorzystać energię z PV do zasilania pompy ciepła lub grzałki podgrzewającej wodę użytkową.
Właściciele samochodów elektrycznych w godzinach szczytu pracy instalacji mogą korzystać z ładowarki EV. Na rynku dostępne są systemy HEMS, stworzone do inteligentnego zarządzania energią z instalacji, w celu optymalizacji jej zużycia i maksymalizacji autokonsumpcji.
Kluczowym urządzeniem, które powstało z myślą o zwiększeniu autokonsumpcji, są magazyny energii - bardzo popularne u naszych zachodnich sąsiadów. Instalacja hybrydowa z magazynem pozwala na przechowanie nadwyżek energii i wykorzystanie ich w dowolnym momencie. Jest cennym rozwiązaniem w sytuacjach przerw w dostawie energii.
Magazyny są pożyteczne również z perspektywy stabilności systemu energetycznego, ponieważ chronią sieć przed zbyt wysokimi napięciami. Z tego powodu są często dotowane przez państwa, m.in. w Niemczech czy w Czechach. W Polsce, w ramach najnowszej edycji programu Mój Prąd, również można skorzystać z dotacji na magazyn energii.
Źródło i zdjęcia: Columbus Energy
