Właściwe proporcje okien do pomieszczenia są istotne dla komfortu życia. Nie można przesadzać z ich wielkością, gdyż modne duże przeszklenia powodują znaczne straty ciepła.
W zależności od czasu, jaki spędzamy w danym pomieszczeniu, dzieli się je na:
W pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi minimalna powierzchnia okien w stosunku do powierzchni podłogi wynosi 1:8, a w innych pomieszczeniach, w których światło dzienne jest niezbędne - 1:12.
Dopuszcza się jednak, by pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi miały tylko oświetlenie sztuczne, jeśli jest np. położone w części budynku pozbawionej dostępu światła dziennego, albo światło dzienne nie jest tam niezbędne.
Oczywiście trzeba kierować się przede wszystkim rozsądkiem. Nawet niewielkie okna w garażu i kotłowni będą praktyczne, jeśli wchodząc tam na chwilę, nie będziemy musieli zapalać i gasić światła.
W większości pomieszczeń mieszkalnych wymagane przepisami minimum spełnimy bez kłopotu, bo w pokoju o powierzchni 10 m2 wystarczy okno o wymiarach 1,5 × 0,85 m. Najpewniej jednak taki pokój będzie dość ciemny. Nie należy przesadzać także w drugą stronę. Modne duże przeszklenia powodują znaczne straty ciepła, bo izolacyjność termiczna bardzo dobrego okna jest 3-4 razy gorsza niż przeciętnej ściany, ponadto latem często powodują przegrzanie pomieszczeń - niezbędne są zacieniające, najlepiej zewnętrzne osłony. Szczególnie dotyczy to okien na elewacji południowej i zachodniej.
Rozsądny kompromis to w większości sytuacji okna o proporcji 1:5-1:4 w stosunku do powierzchni podłogi.
Najlepiej, jeśli skrzydło okna jest prostokątem o proporcjach od 1:2 do 1:1,5 o węższym boku długości do 80 cm. Inaczej wzrasta ryzyko jego wypaczenia przez ciężkie skrzydło. Dla sztywności i wytrzymałości okna korzystne są także słupki stałe pomiędzy skrzydłami. Szczególnie dotyczy to okien z PVC, których profile są mniej sztywne niż drewniane.
Bardzo szkodliwe jest natomiast zastosowanie cięższych, wzmocnionych szyb, gdy ramy i okucia nie mają specjalnych wzmocnień. Takie okna, bez certyfikatu potwierdzającego uzyskanie określonej klasy odporności na włamanie dla całego okna, są czasem sprzedawane naiwnym klientom, którzy dają się złapać na "antywłamaniową" szybę.
Uwaga! To, ile światła wpuszcza okno oraz jak się prezentuje, zależy od grubości ściany. Małe, wąskie okna w grubych murach wyglądają niczym otwory strzelnicze, dlatego, jeśli grubość ściany zwiększa się względem pierwotnego projektu, bo np. zdecydowaliśmy się na ścianę trójwarstwową zamiast dwuwarstwowej albo ocieplenie jest grubsze, to zwróćmy uwagę, czy po zmianach okna nie będą zbyt małe.
Jarosław Antkiewicz
fot. otwierająca: Abakus
