Pompy ciepła i OZE mogą skutecznie zapewnić ciepło, również w miastach
O tym, że pompy ciepła i OZE mogą skutecznie zapewnić ciepło, również w miastach, przekonują kolejne inwestycje. We Wrocławiu wkrótce uruchomiona zostanie Wrompa, czyli innowacyjna pompa ciepła wykorzystująca do produkcji ogrzewania ciepło ze ścieków.
Urządzenie o mocy 1000 domkowych pomp ciepła będzie ogrzewać kilkanaście tysięcy mieszkań. Tego rodzaju inwestycje nie muszą oznaczać milionowych nakładów i być domeną jedynie dużych samorządów.
Udowadnia to przykład z niewielkiej miejscowości w województwie lubelskim, gdzie w krótkim czasie i przy relatywnie niewielkich kosztach udało się osiągnąć niemałe korzyści.
Zamiast węgla naturalna energia środowiska
Dotychczas mieszkańcy budynku w Urszulinie ogrzewanie i ciepłą wodę otrzymywali z własnej kotłowni węglowej i lokalnej sieci ciepłowniczej. Roczne koszty dostaw tych mediów, wynikające z obowiązujących stawek, wynosiły ponad 224 tys. złotych.
Z myślą o ich obniżeniu zdecydowano się na zmianę źródła ogrzewania, a pierwszym krokiem była analiza potrzeb cieplnych i dobór rozwiązania, które pozwoliłoby je spełnić, a jednocześnie przyniosło wymierne oszczędności. Zdecydowano się na kaskadę pomp ciepła marki Stiebel Eltron.
Budynek ma powierzchnię ok. 1600 m2, a na pięciu kondygnacjach znajdują się 32 lokale zamieszkane przez 80 osób oraz piwnica. Jego potrzeby cieplne (do wyliczeń przyjęto temperaturę -20’C) obliczono na poziomie ok. 60 kW. Średnie dobowe zużycie c.w.u. w budynku, na podstawie danych z wodomierza, wynosiło ok. 2 m3, a w szczytowym momencie dnia było to maks. 800l na godzinę.
Kilka zdań od Łukasza Goleniewskiego, dystrybutora odpowiedzialnego za projekt, nadzór i serwis nowego systemu grzewczego
- Okazją do sprawdzenia poprawności wyliczeń w zakresie potrzeb cieplnych były warunki panujące podczas przygotowywania założeń nowego systemu grzewczego. Przez kilka dni temperatura w Urszulinie wynosiła -15 stopni Celsjusza i wówczas potrzeby cieplne budynku wyniosły 40 kW, co pozwoliło potwierdzić poprawność założonych wartości - mówi Łukasz Goleniewski, dystrybutor odpowiedzialny za koncepcję i projekt nowego systemu grzewczego oraz nadzorujący montaż i zapewniający obsługę serwisową instalacji.
W ramach inwestycji na niewielkim fragmencie działki obok budynku, o powierzchni ok. 30 m², zamontowano kaskadę sześciu powietrznych pomp ciepła StiebelEltron HPA-O 13 Premium, o mocy 13 kW każda. Co pozwoliło osiągnąć moc 78 kW całego układu.
Z myślą o zapewnieniu najwyższego komfortu zastosowano zbiornik buforowy o pojemności 700 l i trzy zbiorniki na ciepłą wodę użytkową po 500 l każdy. Wielkość zbiorników wynikała z gabarytów piwnicy, w której były zamontowane. Przestrzeń niezbędna do zainstalowania wymienionych urządzeń to ok. 20 m2. Całość prac związanych z instalacją urządzeń zajęła około dwóch miesięcy.
W efekcie, od czerwca 2024 roku mieszkańcy korzystają z wydajnego i bezobsługowego systemu grzewczego, a wybrane do instalacji pompy ciepła, dzięki wysokim temperaturom zasilaniapracują z dotychczasowymi grzejnikami.
Komentarz Rafała Krasowskiego, dyrektora sprzedaży dystrybucyjnej Stiebel Eltron
- Sprawne montaż i wysoka efektywność systemu w Urszulinie to efekt doświadczenia projektantów i instalatorów. Ten przykład klarownie pokazuje, jak ważnym aspektem jest, by od początku inwestycji korzystać ze wsparcia fachowców, zarówno w zakresie projektu, doboru urządzeń, montażu, jak i serwisu. Odpowiedzialny instalator będzie kierował się przede wszystkim satysfakcją klienta, wiedząc że sprawne i bezawaryjne działanie systemu oznacza dla niego spokój, bezpieczeństwo i zadowolenie, którego efektem będą rekomendacje jego usług kolejnym chętnym – zwraca uwagę Rafał Krasowski, dyrektor sprzedaży dystrybucyjnej Stiebel Eltron.
68 proc. taniej - skąd się biorą oszczędności?
Potrzeby energii elektrycznej niezbędnej do obsługi zamontowanej kaskady pomp ciepła i pozostałych elementów nowego systemu ogrzewania i wytwarzania c.w.u. wynoszą 43971 kWh (tj. dla jednej pompy ok. 7300kWh).
Na etapie obliczeń kosztów (co odbywało się przed ogłoszeniem nowych cen prądu od 1.07.2024 roku) przyjęto stawkę 1,5zł/kWh co oznacza rocznie 65,9 tys. zł. Po doliczeniu kosztów umowy serwisowej, w wysokości ok. 6 tys. złotych brutto, łączny koszt wyniesie ok. 72 tys. zł/rok.
- To niemal trzykrotnie mniej niż wcześniej, gdy wynikające z obowiązujących stawek ceny CO i c.w.u., wynosiły dla tej wspólnoty 224 tys. złotych - wskazuje Łukasz Goleniewski. - W tym przypadku można pokusić się o stwierdzenie, że „rachunki grozy” których doświadczali mieszkańcy budynku w Urszulinie odchodzą w zapomnienie - dodaje.
Cały układ został oddany do użytku w czerwcu br., a po 4 miesiącach funkcjonowania zużycie energii na potrzeby c.w.u. wyniosło ok. 4400 kWh. Średni koszt przygotowania c.w.u. latem wyniósł 13 zł/m3.
– System jest sprawny. Choć zużycie wody jest o ok. 40 proc. wyższe niż przyjęte w założeniach to ilość energii niezbędnej do przygotowania c.w.u. nie przekracza wielkości ujętej w planie. Dopiero wkraczamy w sezon grzewczy, więc na potwierdzenie w zakresie grzania z wykorzystaniem pomp ciepła trzeba jeszcze poczekać, jednak podczas pierwszych chłodniejszych dni w październiku dzienne koszty ogrzewania całego bloku wynosiły ok. 100 zł, czyli 3 zł na lokal - mówi Łukasz Goleniewski.
Barierą do realizacji inwestycji nie były środki finansowe
Nakłady inwestycyjne części projektu obejmującego montaż pomp ciepła i węzła cieplnego wyniosły ok. 310 tys. złotych netto. Połowę tej kwoty objęło dofinansowanie z Banku Gospodarstwa Krajowego w ramach programu Grant OZE, przeznaczonego dla budynków wielorodzinnych - spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych.
Inwestor musiał w całości pokryć VAT, którego kwota przy 8 proc. stawce wyniosła ok. 24 tys. złotych. Realne wydatki członków wspólnoty w Urszulinie to ok. 180 tys. złotych (kwota uwzględnia VAT), co oznacza 11 tys. na lokal mieszkalny.
– Jeśli realne wydatki poniesione w związku z budową nowej, znacznie bardziej efektywnej kotłowni porównamy do różnicy kosztów użytkowania starego i nowego systemu wynoszącej ok. 150 tys. zł rocznie, to przekonamy się, że zwrot z inwestycji nastąpi po 14 miesiącach. Po tym czasie dla wspólnoty z Urszulina pojawią się zyski, które w ujęciu 5 lat okresu gwarancyjnego dla pomp ciepła, wyniosą ponad 500 tys. złotych. A w okresie 10 lat, nawet z uwzględnieniem kosztów ewentualnych awarii pomp, choć zakładamy żywotność układu na dwie dekady, będzie to ok. 1,3 mln złotych – podkreśla Łukasz Goleniewski.
Kwoty oszczędności na ogrzewaniu są niebagatelne. W zależności czy określimy je dla 5 czy 10 lat funkcjonowania nowego systemu sięgają poziomu od 16 tys. do 40 tys. złotych na mieszkanie.
- Za takie pieniądze można nie raz wyjechać na dobre wakacje. Właściwie za darmo. Zatem patrząc na inwestycję w kontekście ekonomicznym, bez wątpienia powinniśmy ją oceniać pozytywnie – dodaje Łukasz Goleniewski.
Poimpy ciepła - szansa na transformację energetyczną, szczególnie w mniejszych miejscowościach
Jak wskazuje ekspert Stiebel Eltron, producenta technologii grzewczych i wentylacyjnych, rozwiązanie w postaci wykorzystania pomp ciepła w budynkach wielorodzinnych jest antidotum na wyzwanie transformacji energetycznej mniejszych miejscowości.
Przy czym, im wyższe są w nich koszty ogrzewania i ciepłej wody, tym bardziej zwiększa się rentowność i zasadność inwestycji.
- Wszędzie tam, gdzie funkcjonują lokalne ciepłownie starego typu, np. opalane węglem, można myśleć o tworzeniu rozwiązań podobnych do tego w Urszulinie. Ani wymogi techniczne, ani wielkość nakładów nie powinna stanowić bariery do realizacji inwestycji. Większość budynków posiada kawałek gruntu lub dach czy piwnicę, gdzie można zamontować niezbędne urządzenia. Wspólnoty mają też możliwość uzyskania dofinansowania z programu Grant OZE, a obniżenie w krótkim czasie kosztów ogrzewania i przygotowania c.w.u., rzędu kilkudziesięciu procent pozwala myśleć nawet o tym, by sfinansować projekt w oparciu o kredyt. Urszulin to świetny przykład, że technologia pomp ciepła doskonale sprawdzi się w obiektach wielorodzinnych, także tych modernizowanych - podsumowuje Rafał Krasowski.
źródło i zdjęcia: Stiebel Eltron