W polskim prawie nabycie własności nieruchomości w większości przypadków nie jest uzależnione od istnienia księgi wieczystej czy też dokonania stosownego wpisu w niej. Istnieją jednakże wyjątki, jak w przypadku użytkowania wieczystego gruntu – wtedy księgi wieczyste (lub przynajmniej zbiory dokumentów) muszą być założone – bez nich prawo to nie powstanie.
Warto też pamiętać, że każda czynność dokonywana w formie aktu notarialnego dotycząca przeniesienia własności nieruchomości bez księgi wieczystej lub czynność dotycząca ustanowienia prawa podlegającego ujawnieniu w księdze spowoduje, iż powstanie nowa księga lub zostanie dokonany wpis w księdze już istniejącej. Jest tak ponieważ notariusz, który sporządza akt jest zobowiązany do zamieszczenia w nim wniosku o założenie księgi wieczystej i przesłania wypisu aktu do właściwego sądu w ciągu 3 dni.
Jak postępować, gdy działka, którą chcemy kupić, nie ma księgi? Powinniśmy spytać potencjalnego kontrahenta, czy ma inne dokumenty, które potwierdzają, że jest jej właścicielem, na przykład:
- postanowienia sądowe o stwierdzeniu nabycia spadku, dziale spadku lub zasiedzeniu, akty własności ziemi,
- akty nadania,
- decyzje administracyjne o zwrocie nieruchomości,
- umowy przeniesienia własności gospodarstw zawieranych przed naczelnikiem gminy w latach 1978–1982.
Ponadto powinniśmy zwrócić się do organu prowadzącego ewidencję gruntów i budynków – informacja o braku księgi winna znajdować się na wydawanych przez ten podmiot dokumentach potrzebnych do założenia księgi – wypisie z rejestru gruntów i wyrysie z mapy ewidencyjnej.
Notariusz Radosław Stępniak
Asesor Marek Wypart
Zdaniem naszych Czytelników
Adriann12
05 Jun 2019, 13:35
Dnia 15.03.2019 o 10:19, Przemko13 napisał: Na ekw nie ma możliwości szukać księgi po adresie ani numerze działki. Takie rzeczy to oferują tylko płatne portale komercyjne. No właśnie, czy nie byłoby prościej, gdyby ekw też umożliwiało takie wyszukiwanie? ...
Przemko13
15 Mar 2019, 10:19
Nie wydaje mi się, by istnienie ekw przyczyniło się do szybkości działania urzędników. A to oni dalej muszą założyć księgę. Na plus jest na pewno to, że można przez internet dostać odpis z elektronicznej księgi, który ma moc prawną, a więc możemy omijać wizytę u urzędników. ...
Gość rafi
04 Sep 2018, 11:56
Nie minęło nawet 10 lat od tego wpisu, a tu już mamy do czynienia z elektronicznymi księgami wieczystymi. Zastanawiam się, co eis w tej materii zmieniło przez lata? (oczywiście poza formą księgi wieczystej). Dalej nie można ustanowić hipoteki na nieruchomości, która nie ma założonej ...