Każdy dom powinien być wyposażony w instalację wentylacyjną, której zadaniem jest usunięcie zużytego powietrza i zastąpienie go świeżym z zewnątrz. W domu energooszczędnym niezbędnym elementem systemu jest odzysk ciepła.
Nikogo nie należy przekonywać, że wentylacja w budynkach jest niezbędna. Niewłaściwa powoduje brak dopływu tlenu potrzebnego do oddychania przebywającym we wnętrzu ludziom, utrzymywanie się nieprzyjemnych zapachów, zaduch, brak komfortu, a nawet problemy zdrowotne mieszkańców wywołane emisją substancji szkodliwych znajdujących się na przykład w wykładzinach czy meblach. Grozi też zagrzybieniem, do którego dochodzi w wyniku zawilgocenia, przy niedostatecznym usuwaniu pary wodnej, powstałej w czasie takich czynności jak pranie, gotowanie, mycie.
Sposób wentylacji pomieszczeń w domu jednorodzinnym, szczególnie energooszczędnym, jest sprawą niezwykle istotną, ponieważ w bardzo dużym stopniu wpływa na straty energii.
Rodzaje wentylacji
Najprostszym rodzajem, tzw. wentylacją naturalną, jest przewietrzanie polegające na okresowym otwieraniu okien oraz przez występujące nieszczelności. Jednak zgodnie z polskim prawem nie może to być jedyny sposób wentylacji w domach jednorodzinnych, dopuszczalny jest za to w garażach. W budynkach o dużej pojemności cieplnej, krótkotrwałe przewietrzanie nie wymaga specjalnego dogrzewania pomieszczeń.
Bardziej zaawansowanym systemem jest wentylacja grawitacyjna (dominująca w Polsce). Polega ona na usuwaniu zużytego, zanieczyszczonego powietrza przez specjalnie wybudowane pionowe kanały wentylacyjne. Wymiana powietrza wywoływana jest przez różnicę temperatury powietrza w pomieszczeniach i na zewnątrz budynku. W miejsce wywiewanego przez kanały wentylacyjne, świeże dostaje się przez nieszczelności i specjalne proste urządzenia zwane nawiewnikami, zamontowane najczęściej w ramie okiennej. Do zalet wentylacji grawitacyjnej można zaliczyć: niskie koszty inwestycyjne, praktycznie niezauważalny poziom generowanego hałasu, oraz niskie koszty obsługi (wizyty kominiarza).
Ten system wentylacji ma jednak zasadniczą wadę. W okresie zimowym następuje niekontrolowana wymiana powietrza powodująca duże straty ciepła, natomiast w lecie zazwyczaj ta wentylacja nie działa. Kiedy temperatura w pomieszczeniu i na zewnątrz się wyrównuje, zanika ciąg wynikający z różnicy gęstości powietrza wewnętrznego i zewnętrznego. W skrajnych przypadkach może dojść do odwrócenia procesu. Otaczające budynek nagrzane powietrze zacznie dopływać kanałami i kratkami wywiewnymi do wnętrz, a chłodne powietrze będzie wypływać przez nieszczelności w konstrukcji budynku.
