- Jakiego rodzaju pęknięcia mogą pojawić się na ścianach lub stropach?
- Jak naprawić pęknięcia powierzchniowe?
- Jak naprawić pęknięcia strukturalne?
- Kiedy pęknięcia zagrażają stabilności konstrukcji domu?
Pęknięcia powierzchniowe, strukturalne bądź konstrukcyjne
Uszkodzenia powierzchniowe występujące najczęściej w formie wąziutkich szczelin przebiegających w różnych kierunkach na otynkowanych powierzchniach ścian czy stropów, spowodowane są najczęściej skurczem zaprawy tynkarskiej, niedostatecznym przyleganiem jej do podłoża, a także w wyniku oddziaływania mechanicznego na podłoże w wyniku uderzeń czy drgań. Podobne objawy mogą pojawić się na innych okładzinach - tapetach czy płytach gipsowo-kartonowych, a także na płytkach ceramicznych.
Natomiast na świeżych tynkach cementowo-wapiennych często pojawiają się "pajęczynki" - drobniutkie spękania tworzące połączoną sieć. Przyczyną ich powstania jest niewłaściwy skład zaprawy tynkarskiej lub zbyt szybkie wysychanie nałożonego tynku. Uszkodzenia powierzchniowe klasyfikowane są jako wady estetyczne bez wpływu na stabilność konstrukcji, a ich eliminacja wymaga ustalenia przyczyny ich powstania i dobrania właściwej technologii naprawczej.
Pęknięcia strukturalne dotyczą miejscowych uszkodzeń, których głębokość sięga warstwy podłoża murowego czy stropu. Oczywiście widocznym objawem jest powstanie się szczelin na warstwie okładzinowej, a ich lokalizacja i kierunek przebiegu pozwalają na ustalenie przyczyny ich powstania. Pęknięcia te choć z reguły nie są groźne dla konstrukcji budynku, to jednak przy braku możliwości jednoznacznego ustalenia przyczyny ich powstania wymagać będą stałego lub cyklicznego monitorowania ich rozwarcia i rozległości.
Najczęściej takie uszkodzenia pojawiają się na stropach belkowych (wzdłuż linii ich przebiegu) czy w sąsiedztwie okien na skutek nierównomiernego rozkładu obciążenia pochodzącego od wyższych kondygnacji.
Uszkodzenia konstrukcyjne dotyczą głównych elementów budynku i ich posadowienia - ścian nośnych zewnętrznych i wewnętrznych, filarów, stropów czy nadproży i najczęściej spowodowane są błędami wykonawczymi bądź zmianą warunków otoczenia przy domu np. w wyniku prowadzonych prac ziemnych czy naturalnej lub wymuszonej aktywności geologicznej.
Problemy ze stabilnością konstrukcyjną mogą pojawić się w bardzo starych domach, bo często sposób ich wznoszenia nie zapewniał dostatecznej odporności materiałów na warunki otoczenia i zmienność warunków posadowienia. Uszkodzenia tego rodzaju wymagają stałego monitorowania oraz oceny przez rzeczoznawcę budowlanego, a przy znacznych rozmiarach uszkodzeń, przeprowadzenia prac remontowych obejmujących najczęściej kompleksowe wzmocnienie lub przebudowę fundamentowania ścian nośnych i stropów.
Naprawa pęknięć powierzchniowych
Skuteczność naprawy takich uszkodzeń zależy przede wszystkim od wyeliminowania przyczyny ich powstawania, co niekiedy będzie trudne lub wręcz niemożliwe. Łatwo i trwale usuniemy pęknięcia na tynku w postaci siatki drobnych rys poprzez nałożenie gładzi gipsowej bądź akrylowej. Natomiast pęknięcia powstałe incydentalne w wyniku prowadzonych np. prac instalacyjnych skutecznie naprawimy przy użyciu zaprawy szpachlowej, ale na tynkach z ziarnistą strukturą trudno będzie całkowicie ukryć miejsce naprawy. Typowy sposób naprawy takich pęknięć to poszerzenie szczeliny, jej zwilżenie i wypełnienie zaprawą zatartą na gładko.
Zdarzają się też uszkodzenia powierzchniowe, przy których tynk odpada płatami i na takich powierzchniach konieczne będzie usunięcie luźnych jego fragmentów, zagruntowanie podłoża i ponowne otynkowanie z ewentualnym nałożeniem gładzi na całej powierzchni. Natomiast pęknięcia spowodowane drganiami podłoża bądź naprężeniami w ścianie - zwłaszcza działowej - w wyniku np. niedostatecznego zakotwienia, udarów spowodowanych trzaskającymi drzwiami czy przenoszonymi przez strop, trwale wyeliminujemy przez nałożenie np. tapety z włókna szklanego bądź innej elastycznej okładziny albo - przy niewielkich pęknięciach - wypełnienie szczeliny masą akrylową.
Naprawa pęknięć strukturalnych
Pęknięcia wokół okien są charakterystycznym objawem braku wzmocnienia muru bądź elewacji wokół okien oraz drzwi i tworzą się skośnie rozchodzące się szczeliny w narożach tych otworów. Przyczyną tego zjawiska jest nierównomierne obciążenie, a więc i osiadanie ściany nośnej, która na szerokości otworu nie przenosi ciężaru z wyższych partii budynku, a nacisk rozkłada się na jego boki. Pęknięcia najczęściej maja charakter jednorazowy - po naprawie powierzchni polegającej na wypełnieniu ich zaprawą nie powinny ponownie się pojawić, ale w przypadku starych budynków problem może powrócić.
Pęknięcia często pojawiają się też na sufitach, ale te biegnące wzdłuż belek czy płyt stropowych nie są groźne, a jedynie stanowią "wadę urody". Ich pojawienie powoduje tzw. klawiszowanie stropów belkowych - zwłaszcza na profilach stalowych czy żelbetowych starej generacji - które przy zmiennym obciążeniu i braku dostatecznego związania poprzecznego ulegają niezależnemu ugięciu. Z kolei w żelbetowych stropach kanałowych, gdy między płytami nie ma żadnego stabilnego połączenia, w miejscu styku często celowo pozostawiano wgłębienie jako bardziej estetyczne niż pęknięcie o przypadkowym kształcie. Takie uszkodzenia najczęściej nie dają się trwale usunąć i jedyną skuteczną metodą będzie osłonięcie stropu sufitem podwieszanym.
Potencjalne zagrożenie dla stabilności konstrukcji domu
Szczeliny w ścianach nośnych o szerokości ponad 2 mm i biegnące niemal pionowo na całej wysokości pomieszczenia lub tworzące schodkowy zarys mogą świadczyć o "rozchodzeniu się" budynku, którego ściany nie są spięte wieńcem stropowym lub pogorszyły się warunki posadowienia budynku. Tempo powiększania się uszkodzeń monitoruje się poprzez zamocowanie wzdłuż szczelin tarczek pomiarowych (szczelinomierzy), a szybki przyrost szerokości pęknięcia może wymagać zastosowania awaryjnych technologii zabezpieczających konstrukcję domu.
Podobne kroki należy podjąć w przypadku pęknięć stropu przebiegających w poprzek belek - zwłaszcza w pobliżu środka pomieszczenia - gdyż mogą świadczyć o przeciążeniu i nadmiernym ugięciu stropu, co najczęściej jest skutkiem dodatkowego obciążenia np. w wyniku przeprowadzonej modernizacji wyższej kondygnacji.
Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: Thomkac / forum.budujemydom.pl
Dodaj komentarz