Ochrona budynku przed zawilgoceniem z gruntu

Print image
Copy link image
time image Artykuł na: 9-16 minut
Ochrona budynku przed zawilgoceniem z gruntu

Fundamenty domu, niezależnie od ich rodzaju, stykają się na dużej powierzchni z z gruntem, który wykazuje zawsze pewną wilgotność uzależnioną od warunków atmosferycznych i jego struktury. Zawarta w nim woda ma skłonność do przemieszczania się w pionie w wyniku kapilarnego podsiąkania, co w efekcie może doprowadzić do zawilgocenia ścian i podłóg znajdujących się nawet znacznie ponad poziomem terenu. Dlatego zawsze konieczne jest ułożenie poziomej izolacji przeciwwilgociowej na ścianach fundamentowych, podłodze, jak i innych elementach konstrukcyjnych domu spoczywających na gruncie.

aktualizacja: 2023-02-21 09:12:38
Czego dowiesz się z artykułu?
  • Jak działa mechanizm podciągania kapilarnego wody?
  • Jak wykonać izolację przeciwwilgociową przyziemia?
  • Jak przygotować podłoże do ułożenia izolacji przeciwwilgociowej?
  • Jak ułożyć izolację przeciwwilgociową na ścianach fundamentowych i słupach?
  • Jakie są sposoby izolacji ścian fundamentowych i podłogi?

Jak działa mechanizm podciągania kapilarnego wody?

Podsiąkanie kapilarne, to powszechne zjawisko występujące w przyrodzie, dzięki któremu (między innymi) wilgoć przemieszcza się z poziomu wód gruntowych do strefy powierzchniowej gruntu. Podobne działanie występuje również w porowatych materiałach budowlanych, a takie własności ma m.in. powszechnie wykorzystywany standardowy beton, cegła czy inne produkty konstrukcyjne. O wysokości przemieszczania się wody w wyniku podsiąkania decyduje wielkość pustych przestrzeni w strukturze materiału tworząca sieć "mikrorurek" tzw. kapilar - im cieńsze kapilary tym woda wyżej się podniesie.

Pod względem fizycznym efekt samoczynnego podnoszenia się cieczy na wyższy poziom wynika z sił napięcia powierzchniowego, które w połączeniu z efektem zwilżania ścianek kapilar powoduje "wspinanie się" wody w materiałach porowatych. Napięcie powierzchniowe cieczy tworzy tzw. menisk - zakrzywienie jej powierzchni na styku ze ściankami naczynia - który może być wypukły np. dla rtęci lub wklęsły przypadku wody, co zapewnia ich zwilżenie umożliwiając pionowa migrację cieczy w kapilarach. Wraz z wodą zjawisko podsiąkania może powodować przemieszczanie się również innych rozpuszczonych w niej substancji, czego efekt można zaobserwować w postaci np. wysoleń - najczęściej białych osadów - na źle zaizolowanych murach czy cokołach.

Izolacja przeciwwilgociowa przyziemia

W obiektach z pomieszczeniami całkowicie wyniesionymi ponad powierzchnię terenu nie ma potrzeby tworzenia w części fundamentowej ciężkich izolacji przeciwwodnych, a jedynie trzeba zapewnić ograniczenie nasiąkliwości ścian fundamentowych i ochronę przed kapilarnym podsiąkaniem wilgoci oraz przemieszczaniem się związków chemicznych zawartych w wilgotnym gruncie. Jako podstawowe zabezpieczenie w domach bez piwnic stanowi hydroizolacja przeciwwilgociowa pozioma na ścianach fundamentowych zewnętrznych i wewnętrznych układana nieznacznie ponad poziomem otaczającego dom terenu. Tworzona jest w postaci pokryć z papowych materiałów bitumicznych lub folii klejonych do podłoża.

Izolacja pozioma fundamentów za pomocą folii hydroizolacyjnej IZOWINYL
Izolacja pozioma fundamentów za pomocą folii hydroizolacyjnej IZOWINYL. (fot. Winyl-Pol)

Zabezpieczenia przeciwwilgociowego wymagają również punktowe elementy konstrukcyjne osadzone w podłożu w postaci słupów, czy oparcia dla schodów oraz cała powierzchnia podłogi na gruncie. Ze względów wytrzymałościowych, w konstrukcjach zbrojonych nie można układać izolacji z materiałów bitumicznych i w takich przypadkach wykorzystywane są specjalne zaprawy na bazie cementu. Natomiast jako izolacje podłóg na gruncie z reguły wykorzystuje się folie budowlane które powinny być połączone z izolacją ścian wewnętrznych i zewnętrznych. Jako uzupełnienie ochrony przeciwwilgociowej, która zapewni ograniczenie nasiąkliwości ścian fundamentowych, wykonuje się obustronne nałożenie na nie powłoki impregnującej, najczęściej w postaci emulsji asfaltowo-kauczukowej. 

Przygotowania do ułożenia izolacji przeciwwilgociowej

Zewnętrzne i wewnętrzne ściany należy wyprowadzić ponad poziom terenu, a ich wyniesienie powinno wynikać z planowanego poziomu podłogi parteru. Biorąc pod uwagę poziom "zero" (wysokość na jakiej będzie wykończona podłoga pomieszczeń parterowych) izolację poziomą ścian nośnych układa się na wysokości uwzględniające grubości warstw podpodłogowych, czyli ocieplenia, jastrychu i posadzki, co powinno odpowiadać poziomowi betonowego podkładu i oczywiście jego wysokość musi znaleźć się przynajmniej 15-20 cm powyżej otaczającego terenu. Wierzch murów musi być wyrównany np. zaprawą cementową rozłożoną między deskami i zatartą na gładko.

Wykonanie wtórnej izolacji poziomej murów

W przypadku izolacji na konstrukcji zbrojonej jej poziom powinien odpowiadać wysokości izolacji podpodłogowej, co umożliwi utrzymanie szczelności pokrycia.

Powierzchnie ścian fundamentowych przed nałożeniem warstwy ograniczającej nasiąkanie powinny być pozbawione nadlewów i ubytków co może wymagać zeszlifowania lub tzw. rapowania czyli uproszczonego tynkowania polegającego głównie na wypełnieniu spoin w bloczkach fundamentowych.

W przypadku izolacji podłogi, na etapie prac fundamentowych wskazane będzie utworzenie stabilnej warstwy podkładowej w postaci betonowej wylewki grubości 10-15 cm, co ułatwi prowadzenie dalszy prac umożliwiając np. zapewnienie stabilnego podparcia dla szalunków stropu. Nie można też zapomnieć o rozprowadzeniu koniecznych instalacji - głównie kanalizacyjnej - które często umieszcza się w gruncie pod podłogą. Natomiast samą izolację podpodłogową wykonuje się najczęściej po doprowadzeniu budowy do stanu surowego, zamkniętego.

Układanie izolacji poziomej na ścianach fundamentowych i słupach

Do utworzenia tych izolacji wykorzystuje się papy podkładowe lub specjalne folie do fundamentów o zróżnicowanej szerokości. W przypadku pap stosowane są wyłącznie produkty na osnowie z włókna szklanego lub poliestru w formie termozgrzewalnej lub klejonej lepikiem na zimno. Istotne jest dopasowanie ich szerokości w taki sposób, aby po ułożeniu wystawały 15-20 cm do środka co umożliwi połączenie ich z izolacją podpodłogową. Ze względu na typowe szerokości pap wynoszące metr, powszechnym rozwiązaniem jest składanie ich na pół (po rozwinięciu) i układanie jako dwie warstwy z zagięciem na zewnątrz, a luźne brzegi wywija się na ścianę na czas prowadzenia robót przy podłodze. W przypadku folii wystarczy dobrać odpowiednią ich szerokość i przykleić ją lepikiem bitumicznym lub osadzić w zaprawie cementowej.

Na zafundamentowaniu zbrojonego słupa, warstwę izolacji przeciwwilgociowej tworzy się z zaprawy wodoszczelnej o grubości ok. 5 mm. Jej dobór powinien uwzględniać przede wszystkim wytrzymałość na ściskanie i zginanie, a parametry te muszą odpowiadać obciążeniom projektowym. Po utworzeniu słupa nakłada się wokół niego dodatkową np. bitumiczną powłokę zapewniającą ciągłość izolacji słupa i podłogi.

Nakładanie zaprawy wodoszczelnej AQUAFIN®-RB400
Zaprawę AQUAFIN®-RB400 można stosować do izolacji zewnętrznych i wewnętrznych (fot. Schomburg Polska)

Izolacja ścian fundamentowych i podłogi

Ściany fundamentowe pokrywane są z reguły wodorozcieńczalną powłoką asfaltowo-kauczukową nakładaną w dwóch warstwach przy stabilnych warunkach pogodowych. Preparat ten nie jest początkowo odporny na wodę i w czasie nawet kilkunastu godzin od nałożenia musi być chroniony przed ewentualnym spłukaniem w wyniku opadów. Po tym czasie staje się jednak wodoodporny i tworzy trwałą, elastyczną powłokę ochronną.

Nakładanie hydroizolacji podłogi z folii IZOWINYL
Nakładanie hydroizolacji podłogi z folii IZOWINYL (fot. Winyl-Pol)

Z kolei hydroizolację podłogi na gruncie wykonuje się w postaci pokrycia folią budowlaną rozłożoną z 10-15 cm zakładem na złączach, a także zachodzącą na izolację wystającą ze ścian. Ze względu na układ kolejnych warstw - styropianowego ocieplenia przykrytego dodatkową folią pod jastrychem - zagrożenie przenikaniem wilgoci przez podłogę jest praktycznie znikome, nawet przy miejscowych uszkodzeniach izolacji np. w wyniku osiadania ścian.

Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: Ultrament

Dodaj komentarz

Skomentuj artykuł
time image
time image
Zobacz inne artykuły
Rozwiązujemy problem wody w piwnicy
Rozwiązujemy problem wody w piwnicy
Poradnik
Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać najnowsze w każdy czwartek!