9-16 minut 
Zaprawy murarskie 
77 45 16 200, cok 77 45 16 368, 375, 376, 379 
Wapiennicza 7 46-050 Tarnów Opolski 
Wapno pojawiło się w budownictwie tysiące lat temu i wiele wskazuje na to, że mimo rozwoju technologii, nadal nic nie jest w stanie go zastąpić. Nie znaczy to jednak, że jako materiał budowlany nie ulega ewolucji. W laboratoriach, takich jak te, które należą do firmy Lhoist nieustannie pracuje się nad innowacyjnymi rozwiązaniami, które mają na celu ulepszenie produktów opartych na wapnie oraz zminimalizowanie uciążliwości procesów produkcyjnych dla środowiska.
Wapno wczoraj…
Mówi się, że matką wynalazków jest Potrzeba. Skoro tak, to ojcem nazwać możemy Czysty Przypadek. Często bowiem źródłem powstania przedmiotu bądź idei są zupełnie inne poszukiwania, niż ich efekt końcowy. Zresztą, jak odnaleźć te źródła, skoro wapno wydaje się służyć nam od zawsze?
Popuszczając wodze wyobraźni, można pod powiekami znaleźć obraz najdawniejszych mieszkańców Ziemi, grzejących się w jaskiniach przy „wynalezionym” właśnie ogniu. Kto wie, może wapień służył im do ochrony ogniska, a ogrzewając skały w sposób całkowicie naturalny zmienił się w wapno palone? Może wilgoć spływająca po ścianach jaskiń rozpuściła wapno, które zmieszało się następnie z pokrywającym dno jaskini piaskiem, tworząc coś całkiem dla człowieka nowego, dziś noszącego nazwę zaprawy?
Cóż, to tylko wyobrażenie tego, jak mogły wyglądać początki wapna. Historycznie potwierdzone informacje dotyczące tego materiału sięgają Francji sprzed 16000 lat i słynnych fresków w Lascaux, które zawierają dużą ilość wapnia. Pierwsze budowle wykonane z tego surowca to z kolei wapienne fundamenty we wschodniej Turcji, które wzniesione zostały ok. 2000 lat później.
Z pozostałości po starożytnych budowlach możemy wysnuć wniosek, że wapno znane było budowniczym tamtego okresu. Znaleźć je można w piramidzie Cheopsa, powstałej w ok. 3000 r. p.n.e., czy w chińskim Wielkim Murze, stabilność któremu zapewniają kamienie łączone wapiennymi zaprawami.
Mało kto wie, że wapno wykorzystywane było nie tylko w budownictwie. Grecy używali go do garbowania skór, a Rzymianki za jego pomocą farbowały włosy na rudo. Największą popularność surowiec ten zdobył jednak w okresie renesansu, gdzie znalazł zastosowanie jako materiał tynkarski i malarski.
W XIX w. w czasach prężnego rozwoju nauki wapień stał się obiektem zainteresowania badaczy. Wtedy to panowie Black i Lavoisier opisali reakcje chemiczne z nim związane, a Debray i Lechatelier rozpoczęli poszukiwania nad innymi zastosowaniami dla tego surowca. Tak wapień trafił do pasty do zębów.
… i dziś
Dziś, dzięki nowym technologiom, wapno jeszcze mocniej zaznaczyło swoją obecność w budownictwie. Poza tym, że wykonane z niego zaprawy nadal służą do murowania i tynkowania, na jego bazie stworzono także nowoczesne materiały budowlane, w tym beton komórkowy i cegły wapienno-piaskowe. Ich mocną stroną są doskonałe właściwości termiczne, a także przeciwpożarowe oraz akustyczne.
Przemysł wapienniczy staje także przed nowymi wyzwaniami, związanymi z niską emisją. Dzięki badaniom prowadzonym w laboratoriach m.in. należących do firmy Lhoist, tworzy się i wdraża również takie rozwiązania, które pozwalają zmniejszyć zużycie energii. Założeniem tych działań jest także stała poprawa jakości produktów budowlanych wykonanych z użyciem wapna.
W ofercie firmy Lhoist, uznanego producenta materiałów budowlanych, znajdziemy szereg produktów wykonanych na bazie wapna. Do najbardziej popularnych należą wapno palone, wapno dolomitowe, wapno hydratyzowane, przeznaczone dla rolnictwa wapno nawozowe oraz kruszywa.
Jak być może pamiętamy z lekcji chemii, wapno palone to materiał powstały poprzez równomierne wypalenie kamienia wapiennego o odpowiedniej jakości w temperaturze 900°C-1200°C. Głównymi składnikami wapna dolomitowego są tlenek wapniowy (CaO) i tlenek magnezowy (MgO). Surowiec ten powstaje w wyniku wypalania dolomitu w piecach wapienniczych.
Niezastąpionym składnikiem zapraw murarskich i tynkarskich jest wapno hydratyzowane (nazywane też gaszonym). To ono powoduje, że zaprawy budowlane osiągają odpowiednią więźliwość i elastyczność, które są niezbędne podczas występowania statycznych i dynamicznych naprężeń w konstrukcjach murowych. Co więcej, zaprawy budowlane zawierające wapno, wpływają korzystnie na mikroklimat pomieszczeń.
W budownictwie zastosowanie znajdują także kruszywa i kamienie wapienne, w tym kamienie mielone. Kamienie wapienne są pozyskiwane z wysokiej jakości złóż. W procesie kruszenia – jak wskazuje sama nazwa - powstaje z nich materiał zwany kruszywem. Z kolei kamień mielony jest efektem mielenia, suszenia a następnie separacji kamienia wapiennego. W ofercie Lhoist znaleźć można zarówno grubo jak i drobnoziarnisty wariant tego produktu.
Firma oferuje także wapno nawozowe dedykowane przemysłowi rolniczemu, ogrodnictwu i sadownictwu. Produkt ten służy do odkwaszania gleby, poprawy jej struktury fizycznej i składu chemicznego. Lhoist oferuje nawozy niezawierające magnezu z przerobu skał wapiennych w formie tlenkowej i węglanowej oraz tlenkowe nawozy wapniowo-magnezowe.
Wapno nadal jest niezastąpione
Rozwój technologii w przemyśle budowlanym wpłynął nie tylko na poprawę jakości materiałów i surowców oraz warunków środowiskowych, jakie związane są z ich produkcją, ale też zainspirował do poszukiwania rozwiązań, które mogłyby zastąpić tradycyjne zaprawy wapienne. Tak powstały plastyfikatory, czyli mieszanki substancji chemicznych, służące do polepszenia właściwości zaprawy, nadania jej bardziej elastycznej konsystencji i poprawy jej odporności na działanie czynników pogodowych.
Poradnik
Nie są one jednak bez wad, bowiem powodują napowietrzanie zaprawy, w efekcie czego spoina szybciej się wykrusza, a na murach wykonanych z wykorzystaniem plastyfikatorów, mogą pojawiać się rysy i szczeliny. Dlatego wciąż najbardziej optymalnym produktem do wykonywania zapraw jest tradycyjne wapno.
źródło i zdjęcia: Lhoist Polska, Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego
