Dlaczego uzdatnianie wody basenowej jest niezbędne?
Woda basenowa, nieustannie narażona na kontakt z kurzem, piaskiem, liśćmi, kosmetykami, potem oraz bakteriami, wymaga ciągłej filtracji i dezynfekcji. Nawet pozornie czysta woda może zawierać liczne, niewidoczne gołym okiem drobnoustroje. Uzdatnianie wody w basenie to złożony proces, łączący metody mechaniczne i chemiczne, którego nadrzędnym celem jest osiągnięcie równowagi fizykochemicznej wody przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa kąpiących się.
Mechaniczne metody uzdatniania - pierwszy filar czystości
Filtracja - kluczowy element systemu uzdatniania
Najważniejszym komponentem mechanicznego uzdatniania jest system filtracyjny, składający się z pompy obiegowej i filtra. W przypadku basenów ogrodowych i stacjonarnych najczęściej wykorzystuje się filtry piaskowe, wykonane z wytrzymałego poliestru lub lżejszego polietylenu. Jako złoże filtracyjne zazwyczaj stosuje się piasek kwarcowy, jednak najbardziej zaawansowanym rozwiązaniem jest aktywne złoże ze szkła zielonego (AFM) - charakteryzujące się trwałością i wysoką skutecznością działania nawet przez 8-10 lat.
Proces filtracji polega na zasysaniu wody przez pompę, przepuszczaniu jej przez złoże filtracyjne, gdzie następuje zatrzymanie zanieczyszczeń, a następnie powrocie oczyszczonej wody do basenu. Wraz z eksploatacją filtra wzrasta ciśnienie, co implikuje konieczność regularnego przeprowadzania płukania zwrotnego w celu oczyszczenia złoża. Zaleca się wymianę piasku co 1-2 lata, podczas gdy złoże AFM zachowuje swoje właściwości znacznie dłużej.
Odkurzanie dna i powierzchni - eliminacja osadów
Dno basenu jest podatne na osadzanie się różnego rodzaju zanieczyszczeń. Ręczne odkurzacze umożliwiają precyzyjne usunięcie piasku, liści oraz drobnych przedmiotów. Z kolei odkurzacze automatyczne, wyposażone we własny napęd i worek filtracyjny, często czyszczą nie tylko dno, ale również ściany i linię wody, stanowiąc wygodne rozwiązanie dla właścicieli większych basenów.
Na powierzchni wody gromadzą się tłuszcze i pyłki. W basenach wyposażonych w skimmer zanieczyszczenia są zasysane przez to urządzenie, natomiast w basenach przelewowych - odprowadzane równomiernie do rynny okalającej basen.
Chemiczne metody uzdatniania - druga linia obrony
Koagulacja - kontrola nad niewidocznymi cząsteczkami
Woda, mimo wizualnej klarowności, może zawierać zawieszone cząstki koloidalne, które nie są wychwytywane przez system filtracyjny. W celu ich usunięcia stosuje się flokulanty, substancje chemiczne, które powodują łączenie się drobnych cząstek w większe aglomeraty, łatwo zatrzymywane podczas filtracji. Proces koagulacji może być wspomagany przez automatyczną pompę dozującą oraz mieszadło, co pozwala na uzyskanie idealnie przejrzystej wody.
Korekta pH - fundament skutecznej dezynfekcji
Optymalny zakres pH wody basenowej wynosi 7,0-7,6. Utrzymanie tego parametru jest kluczowe dla efektywnego działania większości środków chemicznych stosowanych do dezynfekcji. Zbyt kwaśna woda może powodować podrażnienia skóry i oczu, natomiast zbyt zasadowa sprzyja tworzeniu się osadów. Do regulacji pH wykorzystuje się preparaty pH Plus lub pH Minus, a kontrolę wartości pH przeprowadza się za pomocą testerów ręcznych lub automatycznych.
Jak skutecznie zdezynfekować wodę w basenie?
Związki chlorowe - sprawdzona i skuteczna metoda
Chlor jest najczęściej stosowanym i jednym z najskuteczniejszych środków dezynfekujących. Dostępny w formie tabletek, granulatów lub płynów, efektywnie niszczy bakterie, wirusy i glony. Wbrew powszechnym opiniom, chlor nie jest środkiem „najgorszym”, pod warunkiem jego stosowania zgodnie z zaleceniami producenta. Dawkowanie chloru może odbywać się ręcznie lub automatycznie, na przykład poprzez skimmer, pływak dozujący (bojkę) lub specjalny dozownik.
Tlen aktywny - skuteczność bez nieprzyjemnego zapachu
Nadtlenek wodoru stanowi alternatywę dla chloru. Jest bezwonny, nie powoduje podrażnień, a ponadto jest przyjazny dla środowiska i biodegradowalny. Charakteryzuje się krótkotrwałym, lecz intensywnym działaniem, dlatego optymalne efekty uzyskuje się poprzez jego łączenie z lampą UV, która przedłuża jego działanie dezynfekujące.
Lampy UV, ozon i miksery - nowoczesne wspomaganie dezynfekcji
Lampy ultrafioletowe to urządzenia, które eliminują drobnoustroje bez konieczności stosowania dodatkowych środków chemicznych. Ozon wykazuje silne właściwości dezynfekujące, jednak jego stosowanie wymaga specjalistycznej instalacji. Z kolei miksery mechaniczne, wykorzystujące zjawisko kawitacji i wirowania, wspomagają usuwanie pasożytów i proces samoczynnej sterylizacji wody. Najlepsze rezultaty osiąga się poprzez ich integrację z innymi metodami dezynfekcji.
Cyrkulacja wody - warunek równomiernego uzdatniania
Nawet najskuteczniejsze środki chemiczne będą działać jedynie lokalnie bez zapewnienia odpowiedniej cyrkulacji wody. Woda w basenie powinna pozostawać w ciągłym ruchu - zaleca się minimum 3 pełne obiegi w ciągu 24 godzin przy pracy pompy przez około 16 godzin. System cyrkulacji powinien być dostosowany do specyfiki danego typu basenu:
- Basen skimmerowy: woda jest zasysana do filtra przez skimmer i odpływ denny, a następnie powraca do basenu przez dysze ścienne.
- Basen przelewowy: woda odpływa przez rynnę przelewową do zbiornika przelewowego, skąd kierowana jest do filtra, a następnie z powrotem do basenu przez dysze denne.
Dobór odpowiedniej pompy, wielkości filtra oraz średnicy rur (na przykład 63 mm dla pomp o wydajności do 20 m³/h) ma kluczowe znaczenie dla efektywności całego systemu uzdatniania. Warto również rozważyć instalację dodatkowej dyszy w stosunku do minimalnych wymagań oraz zastosowanie wysokiej jakości zaworów kulowych na każdej nitce instalacji.
źródło i zdjęcie: Polder Technika Basenowa