Dlaczego okna bywają zaparowane? Wstęp do fizyki wilgoci
Zaparowane szyby to zjawisko wynikające z kondensacji pary wodnej. Osadza się ona na zimniejszej powierzchni szyby, gdy wilgotne powietrze zderza się z chłodną taflą szkła. Dzieje się to zarówno po wewnętrznej, jak i zewnętrznej stronie okna - zależnie od pory roku i warunków mikroklimatycznych.
Co ważne, nie zawsze oznacza to problem z samym oknem. Czasem winna jest słaba wentylacja, czasem - naturalne zmiany temperatury. Dlatego zanim wymienisz stolarkę, przeczytaj poniższy poradnik.
Zaparowane szyby od wewnątrz - co to oznacza i jak reagować?
Dlaczego okna są zaparowane od środka?
Zjawisko to najczęściej obserwujemy jesienią i zimą. Na zewnątrz panuje chłód, w środku - ciepło i wilgoć, zwłaszcza po kąpieli, gotowaniu czy suszeniu prania. Powietrze zawiera wtedy dużo pary wodnej, która osiada na zimnej powierzchni szyby. To klasyczny przykład działania różnicy temperatury.
Jak temu przeciwdziałać?
Najważniejsze to poprawić cyrkulację powietrza w domu. Codzienne, krótkie wietrzenie, najlepiej na oścież, nawet zimą - to podstawowy krok. Jednak w chłodniejsze miesiące można zastosować bardziej kontrolowane rozwiązania:
- Nawiewniki okienne - to dyskretne urządzenia montowane w ramie okna. Pozwalają na ciągły dopływ świeżego powietrza, bez strat ciepła i bez potrzeby otwierania okien. Dodatkowo wiele modeli automatycznie reguluje przepływ w zależności od poziomu wilgotności w pomieszczeniu.
- Sprawna wentylacja grawitacyjna - pamiętaj, by regularnie czyścić kratki wentylacyjne i nie zasłaniać ich meblami. Niewydolna wentylacja to najczęstsza przyczyna wilgoci i pleśni w mieszkaniach.
- Używaj wyciągów i okapów - w łazience i kuchni. Nawet krótka kąpiel może podnieść wilgotność o kilkanaście procent.
- Stała temperatura w pomieszczeniach - unikaj nagłych skoków, ponieważ potęgują one kondensację pary wodnej.
Okna zaparowane od zewnątrz - czy to powód do niepokoju?
Kiedy zewnętrzne szyby są zaparowane?
Zjawisko to obserwujemy najczęściej wiosną lub wczesnym latem, tuż po zachodzie słońca lub nad ranem. Gleba, roślinność i woda oddają ciepło, które trafia na chłodniejsze okna. Para skrapla się po zewnętrznej stronie szyby - co wygląda jak mgła.
Jakie są skutki i czy można temu zaradzić?
To nie wada okien, lecz oznaka ich... wysokiej jakości! Nowoczesne szyby zespolone skutecznie zatrzymują ciepło, przez co zewnętrzna tafla bywa znacznie chłodniejsza niż otoczenie. Jest to zjawisko czysto estetyczne, choć może powodować zacieki i utrudnienia w widoczności.
Rozwiązania? Choć wpływ na to zjawisko mamy niewielki, warto:
- Utrzymywać stałą temperaturę w domu - to pomaga ograniczyć nocne wychładzanie szyb.
- Dbać o cyrkulację powietrza - by nie doszło do wtórnej kondensacji od wewnątrz.
Zaparowanie między szybami - sygnał alarmowy
Dlaczego pojawia się para między taflami szkła?
W odróżnieniu od wcześniej opisanych przypadków, para między szybami oznacza wadę techniczną. W nowoczesnych oknach zespolonych przestrzeń między szybami jest hermetycznie zamknięta i wypełniona gazem szlachetnym (np. argonem), który zwiększa izolacyjność cieplną i zapobiega kondensacji.
Jeśli w tej przestrzeni pojawiają się krople wody - oznacza to, że doszło do rozszczelnienia pakietu szybowego, a gaz izolacyjny się ulotnił.
Co wtedy zrobić?
Niestety - w takim przypadku nie da się tego naprawić domowymi sposobami. Najlepszym rozwiązaniem będzie:
- Wymiana całego pakietu szybowego lub - w przypadku starszych okien - wymiana całej stolarki.
- Wybór solidnych okuć okiennych, które zabezpieczają przed rozszczelnieniem.
- Inwestycja w okna rozwierno-uchylne - zapewniają lepszą kontrolę nad przepływem powietrza i zmniejszają ryzyko ponownego zaparowania.
Jak uniknąć problemu na dłuższą metę?
Najważniejsze to działać prewencyjnie. Nie każde parowanie oznacza problem konstrukcyjny, ale warto ograniczać czynniki sprzyjające wilgoci:
- Regularne wietrzenie, także zimą, nawet krótkie - to jedna z najprostszych i najskuteczniejszych metod.
- Utrzymywanie stałej temperatury w pomieszczeniach - unikasz wtedy gwałtownych zmian, które potęgują kondensację.
- Kontrola poziomu wilgotności powietrza - zwłaszcza w kuchni, łazience i sypialni.
- Dobór wysokiej jakości okien z niskim współczynnikiem przenikania ciepła (Uw) - to inwestycja nie tylko w komfort, ale i oszczędność energii.
Czy da się całkowicie wyeliminować zjawisko zaparowanych okien?
Nie zawsze. Zaparowane szyby to zjawisko naturalne, wynikające z fizyki powietrza i różnicy temperatury. Odpowiednia wentylacja, kontrola wilgotności i właściwa stolarka okienna pozwalają jednak niemal całkowicie zminimalizować ten efekt. Gdy pojawia się problem między szybami - nie zwlekaj z wymianą pakietu szybowego.
Dobrze zaprojektowany dom, z nowoczesnymi nawiewnikami, szczelnymi oknami i sprawną wentylacją, to przestrzeń, gdzie zaparowane szyby przestaną być codzienną udręką. I o to właśnie chodzi w dobrej praktyce budowlanej.
źródło i zdjęcie: SIEGENIA-AUBI Sp. z o.o.